ရာဇ၀တ္မႈႏွင့္ ဉာဏ္ရည္

ရာဇ၀တ္သားမ်ားသည္ ရာဇ၀တ္သားမဟုတ္သူမ်ားထက္ ပို၍ ဉာဏ္ရည္နိမ့္ေလ့ရွိၾကသည္။ မႈခင္းပညာရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ရာဇ၀တ္သားမ်ားသည္ ေယဘုယ်လူမ်ားထက္ ပို၍ ဉာဏ္ရည္နိမ့္ေလ့ရွိေၾကာင္း ကာလအတန္ၾကာကတည္းက သိရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း အေၾကာင္းရင္းကိုမူ မသိခဲ့ၾကေပ။ ယခုအခါ အဆိုပါ ပုစၧာအား အေျဖညွိေပးႏိုင္ဟန္ရွိေသာ `ယူဆခ်က္´ တစ္ရပ္ ေပၚထြက္လာပါသည္။

အဆိုပါ ယူဆခ်က္၏ အထိုင္မွၾကည့္လွ်င္ သတိျပဳရမည့္ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ ႏွစ္ရပ္ရွိသည္။ ပထမအခ်က္မွာ ယေန႔တြင္ လူအခ်င္းခ်င္းျပန္လွန္က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားျဖစ္သည့္ လူသတ္မႈ၊ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားမႈ၊ ဓါးျပမႈႏွင့္ ခိုး၀ွက္မႈမ်ားမွာ ေရွးရိုးစဥ္ဆက္ ၀န္းက်င္က အဖိုမ်ဳိးစိတ္မ်ားအၾကား အစဥ္လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ေသာ နိစၥဒူ၀ အက်င့္စရိုက္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ လူသားဆင့္ကဲတိုးတက္မႈသမိုင္း အမ်ားစု၏ အလိုအရ ၎တို႔မွာ မိမိတို႔၏လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ မိတ္လိုက္ခြင့္အတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရာတြင္ အသံုးျပဳတတ္သည့္ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ပံုမွန္စရိုက္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ အျပစ္ေပးခံရျခင္းမရွိဘဲ အလြတ္႐ုန္းႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့လွ်င္ ၎တို႔သည္ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ျခင္းႏွင့္ တစ္ဦးထံမွတစ္ဦး ခိုး၀ွက္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

လူသားမ်ားက်ဴးလြန္မိေသာ္ ရာဇ၀တ္မႈဟု သတ္မွတ္ေလ့ရွိသည့္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ မုဒိန္းမႈ၊ တိုက္ခုိက္မႈႏွင့္ ခိုး၀ွက္မႈမ်ားသည္ အျခားေသာ မ်ဳိးစိတ္မ်ားအၾကားတြင္ အေတာ္ေလး သဘာ၀အေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အျပဳအမူမ်ားသာျဖစ္သည္ဟူေသာ အခ်က္မွ အထက္ပါ ေကာက္ခ်က္ကို ေဖၚညႊန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မႈခင္းပညာရွင္ Lee Ellis က ကြဲျပားသည့္ မ်ဳိးစိတ္မ်ားအၾကားရွိ အဆိုပါ `ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ေသာ အျပဳအမူမ်ား´ အတြက္ နမူနာသာဓကမ်ားကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ဓါတ္ပံုမ်ားျဖင့္ ျပဳစုမွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ပရိုင္းမိတ္ပညာရွင္ Frans de Waal ႏွင့္ အေပါင္းပါမ်ားကလည္း ခ်င္ပန္ဇီမ်ား၊ ခ်င္ပန္ဇီေမ်ာက္ငယ္မ်ားႏွင့္ ကာပူခ်င္ေမ်ာက္မ်ားအၾကား ရက္စက္ေသာ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ ရန္လိုတိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အခ်င္းခ်င္းက်ဴးလြန္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအား မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ ယေန႔လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ေသာ အျပဳအမူမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္၊ စစ္ေဆး၊ အျပစ္ေပးေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ နည္းပညာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ CCTV ကင္မရာမ်ား၊ DNA လက္ေဗြစစ္ေဆးျခင္း၊ ရဲ၊ တရား႐ံုးႏွင့္ အက်ဥ္းေထာင္၊ ယင္းတို႔အားလံုးမွာ ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈအရ အသစ္အဆန္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ေရွးရိုးစဥ္ဆက္ ၀န္းက်င္တြင္ ပံုစံက် တတိယအုပ္စု စည္းကမ္းထိန္းခ်ဳပ္မႈ စံႏႈန္းမ်ား အလြန္နည္းပါးၿပီး ဒုတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္မႈအျဖစ္၊ က်ဴးလြန္ခံရသူႏွင့္ ၎၏ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖၚမ်ားမွ လက္စားေခ်ရန္ ေခ်ာင္းေျမာင္းကင္းေထာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ပံုစံမက် တတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္မႈအျဖစ္ အုပ္စုမွဖယ္က်ဥ္ျခင္း (Ostracism) တို႔သာ ရွိခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ ယူဆခ်က္၏ အျမင္အရ ဉာဏ္ရည္နိမ့္ေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္အား ျဖည့္တင္းရန္ႏွင့္ မိတ္ဖက္ရွာေဖြရန္ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းတို႔တြင္ အကၽြမ္း၀င္ၿပီးသား ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ နည္းလမ္းမ်ားကို အရဲစြန္႔ အသံုးျပဳရန္ ပိုမိုနီးစပ္သည္ဟူေသာ ေကာက္ခ်က္မွာ ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္လွ်က္ ရွိပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဉာဏ္ရည္နိမ့္သူသည္ မိမိလိုအပ္ခ်က္အား ျဖည့္တင္းရာတြင္ အခ်ိန္ျပည့္အလုပ္ခြင္ျခင္းထက္စာလွ်င္ ခိုး၀ွက္ျခင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မိတ္ဖက္ရွာေဖြရာတြင္ ၾကင္ေဖၚရွာေသာ Website မ်ားကိုအသံုးျပဳျခင္းထက္ မုဒိန္းက်င့္ျခင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း သဘာ၀နည္းလမ္းမ်ားအား အသံုးျပဳရန္ ပိုမိုအေလးသာတတ္သည့္ သေဘာျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၎တို႔အေနျဖင့္ ဥပေဒထိန္းခ်ဳပ္မႈအရ ျပဌာန္းထားေသာ ပံုစံမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရသည့္ ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ အျပဳအမူမ်ား၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးအျပစ္မ်ားကို ျပည့္ျပည့္၀၀ နားမလည္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

ဉာဏ္ရည္နိမ့္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အသစ္အဆန္းအရာမ်ား (ရဲ၊ တရား႐ံုး၊ ဥပေဒ စသည္) အား မွန္ကန္စြာနားလည္ျခင္း မရွိတတ္ၾက။ အဆိုပါ ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အသစ္အဆန္းမ်ားထဲမွ အခ်ဳိ႕မွာ လိုအပ္ခ်က္ျဖည့္တင္းေရးႏွင့္ ရယူစုေဆာင္းေရးတို႔အတြက္ အျခားေသာ ေရြးခ်ယ္စရာပံုစံမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္သစ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ရာဇ၀တ္မႈဟု တံဆိပ္ကပ္ထားသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို သံုးမည့္အစား ေဘာင္အတြင္းမွ မိမိ၏ လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္တင္းျခင္းဟူေသာ ပိုမိုလိမၼာပါးနပ္သည့္နည္းလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ရန္ ပ်က္ကြက္တတ္ျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ၎တို႔ အမွန္တကယ္ သေဘာေပါက္ေလ့မရွိေသာ အျခားေသာ ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အသစ္အဆန္းမ်ားမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ရာဇ၀တ္သားမ်ားကို ေထာက္လွမ္းရာတြင္ အသံုးျပဳေသာ နည္းလမ္းမ်ား (DNA, CCTV စသည္) ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ ယူဆခ်က္မွာ ဉာဏ္ရည္ႏွင့္ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းအၾကား အႏုတ္သေဘာ ဆက္ႏြယ္မႈအတြက္ ျဖစ္တန္ရာ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခုကို တင္ျပခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ အဆိုပါယူဆခ်က္က ဉာဏ္ရည္ႏွင့္ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းတို႔ႏွင့္ ဆက္ဆိုင္သည့္ အယူအဆအသစ္တစ္ရပ္ကိုလည္း လမ္းစေဖၚေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အထက္တြင္ ေဖၚျပခဲ့သကဲ့သို႔ ပံုစံက် တတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစံႏႈန္းမ်ား (ရဲ၊ တရားရံုး၊ ေထာင္၊ DNA စသည္) သည္ ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အသစ္အဆန္းမ်ားျဖစ္သလို၊ ဒုတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ပံုစံမက် တတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမ်ား (လက္စားေခ်ျခင္း၊ အုပ္စုမွ၀ိုင္းက်ဥ္ျခင္းစသည္) သည္ ဆင့္ကဲတိုးတက္မႈအရ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ၿပီးသားအရာမ်ား ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပံုစံက် တတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစံမ်ား အားနည္း၊ သို႔မဟုတ္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားသည့္ အေျခအေနတြင္၊ တစ္ဖန္ ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ အျပဳအမူမ်ားအား မင္းမဲ့၀ါဒႏွင့္ အစိုးမရွိေသာအေျခအေနတို႔ကဲ့သို႔ ဒုတိယအုပ္စု ထိန္းခ်ဳပ္ေရးပံုစံမ်ားျဖင့္သာ အဓိက ကြပ္ကဲထိန္းခ်ဳပ္သည့္ အေျခအေနတြင္ ရာဇ၀တ္သားႏွင့္ ရာဇ၀တ္သားမဟုတ္သူမ်ားအၾကား ဉာဏ္ရည္ကြာျခားခ်က္သည္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားလိမ့္မည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။ စင္စစ္ ေရွးရိုးအစဥ္အလာ ၀န္းက်င္ႏွင့္နီးစပ္ေသာ၊ သဘာ၀ဆန္ဆန္အရုိင္းအေျခအေနကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ မည္သည့္ ထိန္းေက်ာင္းမႈပံုစံတြင္မဆို ရာဇ၀တ္ႏွင့္ ဉာဏ္ရည္အဆက္အစပ္သည္ ကြယ္ေပ်ာက္ေနႏိုင္ပါသည္။ ျပံဳးခ်င္စရာ အခ်က္တစ္ရပ္မွာ အဆိုပါယူဆခ်က္အရ ရဲမ်ားသာ မရွိလွ်င္ ဉာဏ္ရည္နိမ့္သူမ်ားသည္ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္း ေလွ်ာ့နည္းလာမည္ျဖစ္ၿပီး ဉာဏ္ရည္ျမင့္သူမ်ားက ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ပိုမိုက်ဴးလြန္လာၾကလိမ့္မည္ဟု ေဖၚညႊန္းေနျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

Ref: Why Criminals Are Less Intelligent Than Non-Criminals by Satoshi Kanazawa