မလံု႔တလံု အက္ေဆး

“မလံု႔တလံု” ဟူသည့္ စကားလံုးအား “မလံု” သည့္အေၾကာင္း အသားေပး ေဖာ္ျပလိုေသာ အခါတြင္ အမ်ားအားျဖင့္ သံုးစြဲသည္။ ဆတ္ေကာ့လတ္ေကာ့ ႏိုင္သည့္ သေဘာ၊ သံုးစြဲသူ၏ မႏွစ္မ်ဳိ႕သည့္ သေဘာမ်ား အနည္းႏွင့္အမ်ား ပါ၀င္ေနသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ မိန္းကေလးငယ္မ်ား စသည့္ ဣတၴိယ ဆန္ေသာ စကာလံုးမ်ားႏွင့္ ပူးတြဲ ေတြ႕ရေလ့ ရွိသျဖင့္ ေယာက္်ားမ်ား၏ မ်က္လံုးမ်ားကို တစ္မ်ဳိးတဖံု ၿငိဳ႕ငင္ဆြဲယူ ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ တစ္ဖက္က ျပန္ၾကည့္ေသာ္ မလံုျခင္းသည္ ဖံုးကြယ္ထားသည့္ တစ္စံုတစ္ရာ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္း ညႊန္းဆိုရာ က်သည္။ “မီဂန္ေဖာ့က္စ္၏ မလံု႔တလံု” ဟူေသာ အသံုးတြင္ အနည္းဆံုး တစ္ခုခုေတာ့ ၀တ္စားထား ေသးေၾကာင္း အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္သည္။ တိုက္႐ိုက္ေျပာလွ်င္ ၀တ္လစ္စလစ္ အေျခအေနသို႔ မေရာက္ေသးေသာ၊ အကာအကြယ္ တျဖည္းျဖည္း ပါးလ်ားလာသည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ “မလံု႔တလံု” သည္ ညွိဳ႕အားျပင္းသည္။ မသက္မသာႏွင့္ျဖစ္ေစ အလိုမက်လွေသာ္လည္း လက္ခံလိုက္ရသည့္ အေျခအေနမ်ဳိး  ရွိေသးသည္။ ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းဆန္လိုက္ရန္ အားမသန္ေသးေသာ ပရိသတ္၏ လိပ္ခဲတည္းလည္း အေျခအေနတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။

§ § § § § § §

“အက္ေဆး” ဟူ၍ ကိုယ့္သေဘာႏွင့္ကိုယ္ ေခါင္းစည္းထိုးထားေသာ ကၽြန္ေတာ္၏ စာသားမ်ားမွာ မလံု႔တလံု ၀တ္ထားသည့္ အက္ေဆးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခု၏ မူရင္းအဇၩတၱအား တိုက္႐ိုက္ ေဖာ္ညႊန္းျခင္းမျပဳဘဲ ပါးပါးလွပ္လွပ္ အကာအကြယ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ မူလ အေၾကာင္းအရာ၏ အက်ည္းတန္မႈကို ဖံုးကြယ္ထားလိုသည့္ စိတ္၊ တစ္နည္း စာဖတ္သူမ်ား၏ ႐ႈတ္ခ်ျငင္းဆန္မႈကို မလြယ္ေပါက္မွ ေက်ာ္လႊားလိုေသာ ေခါင္းေရွာင္မႈတစ္ခု ျဖစ္သည္ဆိုလွ်င္ ကြာက်ၿပီးသမွ်ေသာ အ၀တ္အစားမ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ္၏ ႐ိုးသားမႈသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ဥပမာအားျဖင့္ “ပံုဆိုးပန္းဆိုး ကေလးမ (အမွန္တရား) အား တို႔ဖတ္႐ိုက္ စင္ေပၚတင္ကာ မူးရစ္ရီေ၀ေနေသာ ပရိတ္သတ္မ်ားအား နတ္ကညာအလား ထင္မွတ္ေအာင္ လွည့္စားျခင္းမ်ဳိးႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္တူသည္” ဟု ကၽြန္ေတာ္က ၀တ္လစ္စလစ္ အေရးအသားမ်ဳိးျဖင့္ ေရးခဲ့ပါလွ်င္ ပရိသတ္ထဲမွ ငါမမူးေသးဘူးဟု အာေလးလွ်ာေလးႏွင့္ ဟိန္းေဟာက္ေနသူမ်ားက ဖိနပ္စာ ေကၽြးႏိုင္သည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း ႐ိုးသားျခင္း အား မစြန္႔လႊတ္လို။ ဤသို႔ ကလိမ္ကက်စ္ဉာဏ္ႏွင့္ အမွန္တရား၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ႏွစ္ခု ေရာႀကိဳထားေသာ အေရးအသား မ်ဳိးမ်ားသည္ အေၾကာင္းအရာတို႔၏ မူရင္းအဇၩတၱကို မလံု႔တလံုသာ လွစ္ျပႏိုင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ 

ဖြဲ႕ဆိုမႈအပိုင္းတြင္လည္း စိတၱဇဆန္ေသာ (Abstract) ဖြဲ႕ဆိုမႈႏွင့္ သ႐ုပ္မွန္ၾကား ေခါက္တံု႔ေခါက္ျပန္ ေျပးလႊားေနသည္။ ေအာ္၀ဲလ္ (George Orwell) ၏ အဆိုအရေသာ္ သူငယ္နာမကုန္ေသးသည့္ အရြယ္တြင္ ျဖစ္တတ္သည့္ “မရမ္းေစ့ေရာင္ စာပိုဒ္မ်ား” (*) တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ပါေနသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။  (ဤအေၾကာင္းကို ေအာ္၀ဲလ္၏ “စာေရးရသည့္ အေၾကာင္းရင္း” တြင္ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္) ဥပမာအားျဖင့္ သခ်ၤာဆန္ေသာ သ႐ုပ္မွန္ အေရးအသားမ်ဳိးျဖင့္ “သံုးသံုးလီ ကိုး” ဟု ေရးရျခင္းထက္ “ေမာင္သံုးသည္ အိမ္ေထာင္သံုးဆက္ က်ၿပီးေသာ္ သူ၏ မိသားစု၀င္ အေရအတြက္မွာ ကိုးန၀င္း ေက်ခဲ့ေလၿပီ” စသျဖင့္ ပလီစိေခ်ာက္ခ်က္ႏွင့္ ေပါေတာေတာႏိုင္ေသာ အေရးအသားမ်ားအား တစ္ခါတစ္ရံ ပိုမို အရသာ ေတြ႕တတ္သည္။ မရမ္းေစ့ေရာင္ စာပိုဒ္မ်ားဟူသည္ မည္သို႔နည္း။ ဆန္းၾကယ္ေထြျပားစြာ ေရးဖြဲ႕ၿပီး မူရင္း အနက္အဓိပၸာယ္ တစ္စံုတစ္ရာ မပါသည့္ ေ၀၀ါး၀ါး ဆိုလိုရင္းႏွင့္ စကားလံုးတို႔၏ မာယာကိုသာ အဓိက ေဖာ္က်ဴးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ အေရးအဖြဲ႕မ်ားမွာမူ အရွိတရားကို လံုး၀ ဖံုးကြယ္ထားသည့္ ၀တ္စံုျပည့္ ၀တ္စားထားေသာ ယဥ္ေက်းေဖာ္ေရြသည့္ မိန္းမလွေလးတစ္ဦးပမာ စာဖတ္သူ၏ စိတ္အာ႐ံုတြင္ ထင္ျမင္ရႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုအမ်ဳိးသမီး၏ အ၀တ္အစားႏွင့္ ကာအိေျႏၵ ျပည့္စံုယဥ္ေက်းမႈမွ သူ၏ အစၩတၱအစစ္အမွန္အား မည္သို႔မွ် အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဆန္႔က်င္ဘက္ သေဘာတစ္ခုတြင္မူ စာေရးဆရာ “ၾကဴးႏွစ္” မွာ ဘ၀၏ အနိ႒ာ႐ံု ဆန္ေသာ မ်က္ႏွာစာမ်ား အေၾကာင္း ေအာ္ဂလီဆန္စရာ မေထာက္မညႇာ ေရးဖြဲ႕ေလ့ရွိသည္ဟု ၾကားဖူးသျဖင့္ ၎၏ ၀တ္လစ္စလစ္ အေရးအသားမွ အညွီအေဟာက္ဆန္မႈ (ညစ္ညမ္းျခင္းကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပါ) ကို ျဖစ္ေပၚေစျခင္း ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မွတ္ခ်က္ခ်မိသည္။ ဤသို႔ အေရးအသားမ်ဳိးကို စာဖတ္တဏွာႀကီးသူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ ႏွစ္သက္မိပါသည္။

တကယ္ေတာ့ အဖြဲ႕အႏြဲ႕ နည္းနည္းျဖင့္ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္း ေရးဖြဲ႕ျခင္းကို စာေရးဆရာ အေတာ္မ်ားမ်ား ရြံ႕ၾကသည္ဟု ဂၽြန္စတိန္းဘတ္ (John Steinbeck) ခ်ီးမြမ္းခန္း စာတစ္ပုဒ္တြင္ ဖတ္ရဖူးသည္။ အေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္ႏွင့္ အေတြးအေခၚ ခၽြတ္ခ်ဳံက် ေခါင္းပါးမႈအား ကာမိေစရန္ အေရးအဖြဲ႕အားျဖင့္ ေထရန္ ႀကိဳးစားျခင္းဟု အၾကမ္းဖ်င္း နားလည္မိသည္။ “နာရာယန္း” (R. K. Narayan) ကဲ့သို႔ အိႏၵိယ စာေရးစာေရးအခ်ဳိ႕၏ စာမ်ားမွာ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးစစ္စစ္ စာေရးဆရာမ်ား၏ စာတို႔ထက္ပင္ အဖြဲ႕အႏြဲ႔ပိုင္း၌ ပိုမို ေလးေလးပင္ပင္ (အခ်ဳိ႕က အဆင့္ျမင့္သည္ဟု သံုးသည္) ရွိသည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။  ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေသာ္ ယခု စာပိုဒ္မွ တိက်သည့္ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕ကိုပင္ စာဖတ္သူမ်ားက ကၽြန္ေတာ့္အား စာဖတ္နာသေယာင္၊ ဗဟုသုတ ၾကြယ္၀သေယာင္ ထင္မွတ္လာေစရန္ တစ္ဖက္လွည့္ျဖင့္ ႀကိဳးစားလိုက္သည့္ စင္ေပၚမွ ကေခ်သည္၏ အရွိတရားအား မသိမသာ ဖံုးကြယ္ထားေသာ ပါးလွပ္လွပ္ အ၀တ္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ တူေနလိမ့္မည္လားဟု စိုးရိမ္မိသည္။

အမွန္တရားအား ႐ိုးသားမႈအျပည့္ႏွင့္ ဖြဲ႕ဆိုရန္ အမွန္တရားသည္ အက်ည္းတန္လြန္းသည္။ အ႐ုပ္ဆိုးၿပီး အမာရြတ္မ်ားသည့္ ကေလးမအား ၀တ္လစ္စလစ္ျဖင့္ စင္ေပၚတက္ က ခိုင္းရန္ မသင့္သလိုပင္ ရွိလိမ့္မည္။ ပရိသတ္မ်ား၏ ရီေ၀မႈပမာဏ အားေကာင္းလာသည့္ အေျခအေနေရာက္မွ တို႔ဖတ္႐ိုက္ကာ မလံု႔တလံု ၀တ္ၿပီး တက္ကေစျခင္းျဖင့္ အမ်ားလက္ခံႏိုင္သည့္ အာ႐ံုမွားမႈ အခ်ဳိ႕ကို ဖန္တီးႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ အာ႐ံုမွားမႈ လံုး၀မရွိခဲ့လွ်င္ေသာ္ ပရိသတ္၏ လက္ခုပ္သံ မဆိုထားႏွင့္ ပရိသတ္ပင္ ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။ အာရံုမွားမႈသည္ အက်ည္းတန္ျခင္းအား ဆြတ္ပ်ံ႕ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းသေယာင္ေယာင္ ယာယီအားျဖင့္ ကူညီေပးလိမ့္မည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း မလံု႔တလံုသာ ၀တ္ထားသျဖင့္ တစ္ခ်က္တစ္ခ်က္တြင္ လွစ္ခနဲ ေပၚသြားေသာ ကေလးမ၏ ေျခသလံုးမွ အက်ည္းတန္ အမာရြတ္တခ်ဳိ႕အား မ်က္စိလ်င္သည့္ ပရိသတ္ တစ္ဦးတစ္ေလ ျမင္ေစျခင္းျဖင့္ ညာတာပါေတး ႏိုင္လွသည့္ စာေရးျခင္း ျဖစ္စဥ္တြင္ ေရာပါေနရေသာ္ျငား  အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ဒရြတ္တိုက္ လိုက္ပါလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ “ဤသို႔ ဥပမာမ်ားျဖင့္ ႐ႈပ္ေထြးေအာင္ ေရးသားေနရျခင္း ကိုယ္ႏိႈက္သည္ပင္ ပရိသတ္အမ်ဳိးအစား အလိုက္ အရွိတရားအားအေပၚ လက္ခံႏိုင္မႈ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းဟူေသာ ယခုအက္ေဆး၏ လတ္တေလာ အရွိတရားတစ္ခုအား ပံုဖ်က္ေနရျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္” ဟု ကၽြန္ေတာ္က စာဖတ္သူထက္ ေခါင္းတစ္လံုးျမင့္ေနဟန္ တိုက္႐ိုက္နည္းျဖင့္  ေရးသားႏိုင္ခြင့္မရွိပါ။ ရိုးသားမႈ၊ (ဖတ္႐ႈသူ၏) နားလည္ လက္ခံႏိုင္စြမ္း၊ အမွန္တရား၊ အစဥ္အလာ၊ ဆြဲေဆာင္ျခင္း၊ လွည့္စားျခင္း၊ ဖြဲ႕ႏြဲ႕မႈ စသည့္ စိတၱဇနာမ္မ်ား၏ ၀ိေရာဓိကို အလြယ္တကူ ဖြင့္ဆိုဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤအက္ေဆးမွာ အက်ည္းတန္ ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္ တို႔ဖတ္ရိုက္ၿပီး မလံု႔တလံု၀တ္ကာ စင္ေပၚတက္ကေနသည့္ အေၾကာင္းျဖစ္သည္ဟုသာ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာႏိုင္ပါေတာ့သည္။

ဤအထိ ေရးခဲ့သည္မ်ားသည္ ရွင္းလင္းမႈ ရွိခ်င္မွ ရွိပါလိမ့္မည္။ “မလံု႔တလံု” ဟူေသာ စကားလံုးအရ ဖံုးကြယ္ထားေသာ အရာ တစ္စံုတစ္ခု က်န္ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ အလွျပင္ ထားသည့္ ကေလးမ၏ မ်က္ႏွာေၾကာင့္ မူရင္းရုပ္အား ဖမ္းမမိျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ “သူ႔ အက” လွမလွကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ မေျပာႏိုင္ပါ။ “ကၽြန္ေတာ္၏ အေရးအသားမ်ားမွာ” ေရာင္စံု ဆလိုက္မီးမ်ားၾကား သူ႔ကိုယ္လံုးေလးအား ပတ္ခ်ာလွည့္ ကေနသလို နိမိတ္ပံုႏွင့္ အစစ္အမွန္ၾကား ၿပိဳးၿပိဳးပ်က္ပ်က္ ကူးသန္းသြားလာ ေနျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္က အက္ေဆးဟု ေခါင္းစည္းတပ္ထားေသာ စာသားမ်ားသည္ စားေသာက္ဆိုင္ စင္ျမင့္ေပၚတြင္ ေဖ်ာ္ေျဖေနေသာ ရြက္ၾကမ္းရည္က်ဳိ မိန္းကေလးတစ္ဦးႏွင့္ တူသည္ဟုဆိုေသာ္ ကၽြန္ေတာ့္ဆိုလိုရင္းအား “မေပါ့တေပၚ” သာ ျမင္ေတြ႕ရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။

◄ ေတဇာ ► မတ္လ (၉) ရက္၊ ၂၀၁၀

“မရမ္းေစ့ေရာင္ စာပိုဒ္” (*)

a purple passage or purple prose:

a piece of writing that is written in a very emotional or complicated style 

(Macmillan Dictionary)