သမိုင္းထဲမွ သက္ျပင္းမ်ား

(၁) အေဒါ့ဖ္ဟစ္တလာ

လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ထိုထဲတြင္ “အျပာေရာင္႐ူးသြပ္မႈအစီအမံ” (Porn-mad Plan) လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

နာဇီေခါင္းေဆာင္ ဟစ္တလာသည္ ခန္႔မွန္းေခ် ဂ်ဴးလူမ်ဳိး ေျခာက္သန္းခန္႔ကို သတ္ျဖတ္မႈအတြက္ တာ၀န္ရွိသူ ျဖစ္ေပသည္။ ႏွစ္သန္းခန္႔သည္ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ေလးသန္းခန္႔မွာ “ဘ၀ႏွင့္ထိုက္တန္မႈမရွိ” (Unworthy of life) ၊ သို႔မဟုတ္ ရွင္သန္ေနထိုင္ရန္ မထိုက္ဟု ဆံုးျဖတ္၍ သတ္ျဖတ္သုတ္သင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုထဲတြင္ မသန္စြမ္းသူမ်ား၊ စိတ္ေရာဂါခံစားေနရသူမ်ား၊ ဆိုဗီယက္စစ္သံု႔ပန္းမ်ား၊ လိင္တူဆက္ဆံသူမ်ား၊ ဖရီးေမဆင္မ်ား* ႏွင့္ ဂ်ဳိဗက္သက္ေသ* မ်ားပါ၀င္သည္။ ၎လုပ္ရပ္ကို ေျမလွန္သုတ္သင္ရွင္းလင္းျခင္း အစီအစဥ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤစာရင္းထဲတြင္ ဟစ္တလာ နံပါတ္တစ္ေနရာက ပါလာျခင္းအတြက္ အထူးအေထြအံ့ၾသစရာေတာ့မရွိပါ။ ဟစ္တလာသည္ သတ္ျဖတ္ရန္ၾကံစည္မႈေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ခန္႔ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ထိုထဲမွ ပထမဦးဆံုးျဖစ္ရပ္မွာ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္က မိန္႔ခြန္႔ေျပာၾကားအၿပီး ေသနတ္ျဖင့္ပစ္ခတ္ခံရျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၅ ရက္ေန႔ ၀ါေဆာၿမိဳ႕တြင္လည္း ပိုလန္စစ္တပ္က ခ်ားလ္စ္ဒီေဂါပန္းျခံကို ျဖတ္သန္းစဥ္ ဟစ္တလာ၏ကားကို ေဖာက္ခြဲရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးသည္။ လူလုပ္သည့္အမွားတစ္ခုေၾကာင့္သာ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈ မရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္စစ္သားမ်ားက ၾကံစည္ခဲ့သည့္ အျခား ရူးေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္သည့္ လုပ္ၾကံမႈ အစီအစဥ္တစ္ရပ္လည္း ရွိေသးသည္။ ဟစ္တလာသည္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာတြင္ စည္းကမ္းႀကီးၿပီး တင္းၾကပ္ျခိဳးျခံသူ ျပဴရီတန္တစ္ဦးျဖစ္ရာ ညစ္ညမ္းသည့္အျပာဓာတ္ပံုမ်ား၊ ပစၥည္းမ်ား အမ်ားအျပား ဟစ္တလာေနထိုင္ရာ ေတာင္ေပၚသို႔ၾကဲခ်ၿပီး သူ႔ကို ႐ူးသြားေစရန္ ၾကံစည္ခဲ့ဖူးသည္ ဆို၏။ အဆိုပါစစ္သားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၾကံစည္ခဲ့သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ၎တို႔အေနျဖင့္ ဟစ္တလာကို သတ္ျဖတ္ခ်င္လြန္းအားႀကီးသျဖင့္ ထို႐ူးေၾကာင္ေၾကာင္ အစီအစဥ္ကို ၾကံမိၾကံရာ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ထိုလုပ္ၾကံမႈမ်ာအားလံုး မည္သည္မွ် ေအာင္ျမင္မႈမရရွိခဲ့ဘဲ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဟစ္တလာသည္ ဇနီးျဖစ္သူ အီဗာႏွင့္အတူ မိမိကိုယ္ကို အဆံုးစီရင္ျခင္းအားျဖင့္ ဇာတ္သိမ္းသြားခဲ့သည္။ ဟစ္တလာက ေသနတ္ကိုသံုးခဲ့ၿပီး ဇနီးက ဆိုင္ယင္ႏိုက္အဆိပ္ကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။

(၂) ဂရီေဂၚရီ ရပ္ျပဴတင္

အဆိပ္ခပ္ျခင္း၊ ေသနတ္ျဖင့္ပစ္ခတ္ျခင္း ေလးႀကိမ္ႏွင့္၊ ရိုက္ႏွက္ျခင္းမ်ား ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ ေရနစ္ေသဆံုးသည္။

ရပ္ျပဴတင္သည္ ၾကမၼာငင္သည့္ ရိုမန္ေနာ့မိသားစု၏ မေသျခင္းသမိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေနသည္။ တခ်ဳိ႕က သူတို႔၏ အပ်က္အစီးမ်ား၏ အေၾကာင္းရင္းဟုပင္ သူ႔ကို ေျပာၾကသည္။ သူ႔ကို တန္ခိုးစြမ္းအင္ရွိသည့္ ၀ိဇၨာတစ္ဦး၊ သို႔မဟုတ္ လူထူးလူဆန္း ယစ္ထုပ္တစ္ဦး စသည္ျဖင့္ မည္သို႔ပင္ သတ္မွတ္သည္ျဖစ္ေစ သူသည္ ေတာ္၀င္မိသားစု၏ ခ်စ္ခင္မႈရရွိရန္ ပါးနပ္စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး စြန္႔ခြာသြားရမည္ကို အလိုမရွိခဲ့ေပ။ ရပ္ျပဴတင္ ေသဆံုးျခင္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဒ႑ာရီမ်ား မွာလည္း သူ႔ဘ၀ထက္ပင္ ပို၍လွ်ဳိ႕၀ွက္ဆန္းျပားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ရပ္ျပဴတင္အားသတ္ျဖတ္ရန္ ပထမဆံုးႀကိဳးပမ္းမႈသည္ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ဘုရားေက်ာင္းမွ ထြက္ေၾကာင္းေၾကးနန္းတစ္ေစာင္ ရၿပီးခါစပင္ျဖစ္ေလသည္။ သူ႔အားတိုက္ခိုက္သူမွာ ဂူဆီဗာဆိုသူ ျပည့္တန္ဆာေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးက သူ၏၀မ္းဗိုက္ဆီသို႔ ဓားျဖင့္ထိုးခဲ့ၿပီး အူမ်ားထြက္လာသည္အထိ ေသလုသည့္ဒဏ္ရာကို ရရွိခဲ့သည္။ သူမ၏ လုပ္ၾကံမႈ ေအာင္ျမင္ၿပီ အထင္ႏွင့္ ဂူဆီဗာက ေယ႐ႈ၏ရန္သူတစ္ေယာက္ကို သတ္လိုက္ၿပီဟု ေအာ္ဟစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ခက္ခဲပင္ပန္းစြာ ခြဲစိတ္ကုသၿပီးေနာက္ ရပ္ျပဴတင္မွာ ျပန္လည္က်န္းမာလာခဲ့သည္။

၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္တြင္ ဇာရစ္ရွာ (ဇာဘုရင္၏ မိဖုရား) အေပၚ သူ၏ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို အင္ပါယာအတြက္ အႏၱရာယ္ႀကီးသည္ဟု ဆံုးျဖတ္၍ မင္းသား ယူဆူေပါ့ (Yusupov) ႏွင့္ ၿမိဳ႕စား ဒီမိထရိ ပက္ဗလိုဗစ္ခ်္ (Pavlovich) ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦးျဖစ္လူ ဗလာဒီမာ ပူရစ္ရွ္ကီဗစ္ခ်္ (Purishkevich) တို႔ ပူးေပါင္းကာ အထူးအဖြဲ႕တစ္ခုကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕က ရပ္ျပဴတင္ကို ယူဆူေပါ့၏ မြိဳက္ကာနန္းေတာ္ (Moika) ေျမေအာက္ခန္းသို႔ ဖ်ားေယာင္းေခၚေဆာင္ကာ ကိတ္မုန္႔မ်ားႏွင့္ ဆိုင္ယင္ႏိုက္အဆိပ္ အလြန္အကၽြံခပ္ထားသည့္ ၀ိုင္နီကို တည္ခင္းဧည့္ခံခဲ့သည္။ ဒ႑ာရီမ်ားအရ ရပ္ျပဴတင္မွာ လူငါးေယာက္အား ေသေစႏိုင္သည့္ အဆိပ္ပမာဏကို ေသာက္သံုးခဲ့ေသာ္လည္း အဆိပ္သင့္ျခင္းမရွိခဲ့ဟု ဆိုသည္။ လုပ္ၾကံမႈကို အၿပီးျပတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ထားသည့္ ယူဆူေပါ့က နံနက္မိုးေသာက္သည္အထိ ရပ္ျပဴတင္ အသက္ရွင္ေနဆဲျဖစ္ေနမည္ကို စုိးရိမ္ကာ ပါ၀င္လုပ္ၾကံသူမ်ားကို အခ်ိန္မဆြဲအေလာင္းေဖ်ာက္ရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ယူဆူေပါ့သည္ အျခားသူမ်ားႏွင့္ တုိင္ပင္ရန္ အေပၚထပ္သို႔ ေျပးတက္ခဲ့ၿပီး ရပ္ျပဴတင္၏ ေနာက္ေက်ာအား ေသနတ္ျဖင့္ပစ္ရန္ ျပန္လည္ဆင္းသက္လာခဲ့သည္။ ရပ္ျပဴတင္သည္ လဲက်သြားၿပီး လုပ္ၾကံသူမ်ားအဖြဲ႕သည္ ခဏမွ် အဆိုပါေနရာမွ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ ယူဆူေပါ့သည္ အေလာင္းအား စစ္ေဆးရန္ ျပန္ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ ရပ္ျပဴတင္၏မ်က္လံုးမ်ားမွာ ရုတ္တရက္ ပြင့္လာၿပီး ယူဆူေပါ့ကို အားကုန္ ဆြဲယူလိုက္သည္။ ထို႔ေနာက္ ယူဆူေပါ့၏ နားနားကပ္၍ “မင္း ေကာင္ဆိုးေလးပဲ” ဟု နာက်ည္းစြာ တီးတိုးေျပာလိုက္ၿပီး လြတ္ေျမာက္ရန္ ႀကိဳးစားေလသည္။ ယူဆူေပါ့ႏွင့္ အေပါင္းပါလုပ္ၾကံသူမ်ားသည္ ျခံ၀င္းအတြင္းသို႔ ထြက္ေျပးသည့္ ရပ္ျပဴတင္ကို လိုက္လံဖမ္းဆီးၾကၿပီး ေသနတ္ျဖင့္ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ပစ္ခတ္၍ ရာဘာတုတ္မ်ားျဖင့္ ရိုက္ၾကသည္။ ျပန္မထလာႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္ ေစာင္ႏွင့္ပတ္၍ ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး နီဗာျမစ္အတြင္းသို႔ နစ္ျမဳပ္သြားေစရန္ ပစ္ခ်ခဲ့သည္။ သူ၏ ခႏၶာကိုယ္အား ျပန္လည္ေတြ႕ရွိရခ်ိန္တြင္ ညာဘက္လက္ေမာင္းမွာ အျပင္ဘက္သို႔ ရုန္းကန္လြတ္ေျမာက္ေနသျဖင့္ ဤသည္မွာ ေရႏွင့္ထိေတြ႕စဥ္အခ်ိန္ထိ သူအသက္ရွင္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး လြတ္ေျမာက္ေစရန္အတြက္ သူ႔ကိုယ္သူ တတ္စြမ္းသမွ် ရုန္းကန္ခဲ့ေၾကာင္း ညႊန္ျပေနသည့္ လကၡဏာပင္ ျဖစ္သည္။ ေဆးပညာစစ္ေဆးမႈတြင္ ၎သည္ ေရနစ္ေသဆံုးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳခဲ့သည္။ သူ၏လက္ေမာင္းမွာ အေပၚဘက္သို႔ ေထာင္မတ္ေနၿပီး ေရခဲျပင္ေအာက္မွ အေပၚသို႔ကုပ္တက္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားထားခဲ့ပံုေပၚသည္။ (နီဗာျမစ္သည္ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ မွ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္အၾကားတြင္ ေရခဲတတ္ၿပီး ဧၿပီလလယ္ေလာက္မွ ျပန္လည္အရည္ေပ်ာ္သြားေလ့ရွိသည္) သူအဆိပ္ အမွန္အတကယ္မိထားခဲ့ေၾကာင္းလည္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရေပသည္။ အမွန္အားျဖင့္မူ အဆိပ္တစ္မ်ဳိးတည္းႏွင့္ပင္ သူေသဆံုးဖို႔အတြက္ မ်ားစြာလံုေလာက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေလသည္။

ဖီဒယ္ကပ္စထ႐ို

လုပ္ၾကံမႈေပါင္း ၆၃၈ ခုမွ အသက္ရွင္ခဲ့သည္။

နာမည္ဆိုးႏွင့္ေက်ာ္ၾကားသည့္ က်ဴးဘားအာဏာရွင္သည္ ကမၻာေပၚတြင္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ဖို႔ အခက္ခဲဆံုး လူသားတစ္ဦး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေပမည္။ အနည္းဆံုးအားျဖင့္မူ လုပ္ၾကံမႈ အႀကိမ္အေရအတြက္ အမ်ားဆံုးၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသူတစ္ဦး ျဖစ္ေပသည္။ ကပ္စထရို၏အသက္အား ကာကြယ္ရန္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား တာ၀န္ေပးျခင္းခံထားရသည့္ ေဖဘီယန္ အက္စ္ကလန္ (Fabian Escalante) က CIA မွ သူ႔အား လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးစားမႈႏွင့္ အစီအမံမ်ားမွာ ခန္႔မွန္းေျခ ၆၃၈ ခု ရွိခဲ့သည္ဆို၏။ ထိုထဲမွ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထင္ထင္ရွားရွားမျပႏိုင္သည့္ တခ်ဳိ႕မွာ ေဆးျပင္းလိပ္အတြင္းဗံုးထည့္မႈ၊ မႈိဆိပ္သင့္ေရငုပ္၀တ္စံုႏွင့္ မာဖီးယားစတိုင္လ္ ပစ္ခတ္မႈတို႔ ပါ၀င္သည္။ ထိုထဲမွ ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္တခ်ဳိ႕မွာ “ကပ္စထရိုအား လုပ္ၾကံနည္း ၆၃၈ မ်ဳိး” ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ထားသည့္ ရုပ္ရွင္မွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ ႀကိဳးစားမႈမ်ားထဲမွ တစ္ခုမွာ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ သူ၏ ခ်စ္သူေဟာင္း မာရီတာ ေလာရန္႔ဇ္ (Marita Lorenz) ျဖစ္သည္။ သူမသည္ CIA ႏွင့္ တိတ္တဆိတ္သေဘာတူညီမႈ ရယူခဲ့ၿပီး အဆိပ္ေဆးမ်ားပါရွိသည့္ ႏို႔ႏွစ္ေအးဗူးကို ကပ္စထရို၏အခန္းတြင္း ယူေဆာင္လာခဲ့သည္။ ဤသည္ကို ကပ္စထရိုသိရွိခ်ိန္တြင္ သူမအား သူ႔ကိုသတ္ရန္ ေသနတ္ကမ္းေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ သူမေနျဖင့္ သူ႔ကို သတ္ႏိုင္သည့္အင္အား မရွိေတာ့ပါ။ သူ႔အသက္အား လုပ္ၾကံမႈအမ်ားအျပားကို ရည္ညႊန္း၍ ကပ္စထရိုက ဤသို႔ တစ္ခါက ေျပာဖူးခဲ့ပါသည္။ “လုပ္ၾကံမႈေတြမွာ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ျခင္းကို အိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ထည့္သြင္းထားမယ္ ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္ ေရႊတံဆိပ္ရမွာပဲ” ဟူ၏။

ကပ္စထရိုသည္ အသက္ ၈၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့္ အနားယူခဲ့သည္။  ၆၃၉ ႀကိမ္ေျမာက္ လုပ္ၾကံခံရဖို႔အတြက္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေလသည္။

ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင္ ဟူစိန္

လုပ္ၾကံမႈ ၁၂ ႀကိမ္မွ လႊတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး တစ္ႀကိမ္တြင္ သူ၏ ယူနီေဖာင္းမွ တံဆိပ္ေၾကာင့္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ အသက္ရွင္ခဲ့သည္။

ဟူစိန္ဘင္တလယ္ (Hussein bin Talal) ေခၚ ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင္ဟူစိန္သည္ သူ၏ဖခင္ တလယ္ဘုရင္ထံမွ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ နန္းေမြဆက္ခံၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္မွာ သူေသဆံုးသည့္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္အထိပင္ ျဖစ္သည္။ သူ႔ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္ အနည္းဆံုး ဆယ့္ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔မွ် လုပ္ၾကံရန္ႀကိဳးစားမႈ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရၿပီး အမ်ားစုမွာ ၁၉၅၀ ႏွင့္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္းတြင္ ျဖစ္သည္။ “တစ္ခါတစ္ရံမွာ ကၽြန္ေတာ္ဟာ စံုေထာက္၀တၳဳတစ္ပုဒ္ထဲက အဓိက ဇာတ္ေကာင္ေနရာက သရုပ္ေဆာင္ေနရသလို ခံစားရပါတယ္” ဟု တစ္ခါက သူေရးသားခဲ့ဖူးသည္။ ပထမဦးဆံုး လုပ္ၾကံမႈသည္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္က ျဖစ္သည္။ သူႏွင့္အတူ အဘိုးျဖစ္သူ ဘုရင္ အဘဒူလာရွိေနခဲ့သည္။ ဇူလိုင္ ၂၀ ရက္၊ သူတို႔ႏွစ္ဦး ေသာၾကာ၀တ္ျပဳသူမ်ား ဗလီအတြင္းသို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းလာစဥ္တြင္ ပါလက္စတိုင္းအစြန္းေရာက္ တစ္ဦးက ဘုရင္အဘဒူလာႏွင့္ ေျမးတို႔ကို ပစ္ခတ္ခဲ့သည္။ အဘဒူလာေသဆံုးၿပီး ဆယ့္ငါးႏွစ္သားသာ ရွိေသးသည့္ ဟူစိန္သည္ ေသနတ္သမားေနာက္သို႔ လိုက္ခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္သမားက သူ၏ ေသနတ္ျဖင့္ မင္းသားငယ္ကို လွည့္လည္ပစ္ခတ္ခဲ့ေသာ္လည္း က်ည္ဆန္မွာ သူ႔အဘိုးေပးထားသည့္ ယူနီေဖာင္းေပၚမွ တံဆိတ္ကို တည့္တည့္ထိမွန္ၿပီး လြင့္စင္သြားခဲ့သျဖင့္ သီသီကေလး အသက္ခ်မ္းသာရာ ရခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ တြင္ သူ၏ ေႏြရာသီနန္းေတာ္အနီး ယာဥ္တန္းျဖင့္ေမာင္းႏွင္သြားစဥ္ ေသနတ္ျဖင့္ပစ္ခတ္လုပ္ၾကံမႈမွလည္း ဘုရင္ဟူစိန္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ဖူးသည္။ ဘုရင္က ထိခိုက္မႈမရွိဟုဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း သူ၏ယာဥ္ေမာင္းမွာ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေလသည္။ အဆိုပါတိုက္ခုိက္မႈမွာ အန္မန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အေရွ႕ေျမာက္အရပ္ ၁၂ မိုင္အကြာ ဆြီးလက္ (Sweileh) ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘုရင္က ကားအတြင္းမွ ခုန္ထြက္၍ တိုက္ခိုက္သူမ်ားကို ျပန္လည္ပစ္ခတ္ခဲ့သည္။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္၊ အသက္ ၆၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေဂ်ာဒန္ဘုရင္ဟူစိန္ ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

အယ္ေဘးနီးယားဘုရင္ ေဇာ့ (Zog) 

သတ္ျဖတ္ရန္ႀကိဳးစားျခင္း ၅၅ ႀကိမ္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။ တစ္ႀကိမ္တြင္ လုပ္ၾကံသူကို ျပန္လည္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ ႏိုင္ခဲ့သည္။

ေဇာ့ (၁) သို႔မဟုတ္ စကင္ဒါဘာ့ဂ္ (၃) သည္ ၁၉၂၈ မွ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္အထိ အယ္ေဘးနီးယား၏ ဘုရင္ျဖစ္သည္။ သူ၏နန္းသက္အတြင္း လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ရန္ ႀကိဳးစားမႈေပါင္း ၅၅ ခုေက်ာ္မွ အသက္ရွင္လြတ္ေျမာက္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ လူအမ်ား ေလးစားခန္႔ညားျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ထိုထဲမွ တစ္ခုသည္ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ပက္ဂလီယာဆီ (Pagliacci) ေဖ်ာ္ေျဖပြဲအတြက္ ဗီယန္နာ ေအာ္ပရာရံုသို႔ ေဇာ့ အလည္အပတ္ေရာက္ရွိစဥ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္သူက ေဇာ့ ကားအတြင္းသို႔၀င္စဥ္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သြားေလရာ ကိုယ္ႏွင့္မကြာ ယူသြားတတ္သည့္ ပစ္စတိုျဖင့္ ေဇာ့က ျပန္လည္ပစ္ခတ္ခဲ့ၿပီး အသက္ခ်မ္းသာရာ ရခဲ့သည္။

ယာဆာအာရာဖတ္

ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈ အမ်ားအျပားမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး ေလယာဥ္ပ်က္က်မႈတစ္ႀကိမ္မွလည္း လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။

ယာဆာအာရာဖတ္ကို ပါလက္စတိုင္းေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ သိၾကသည္။ သူ႔သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္တြင္ လုပ္ၾကံတိုက္ခုိက္မႈေပါင္းမ်ားစြာမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ သစ္သားေျခေထာက္စစ္ဆင္ေရး (Wooden Leg Operation) ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အေနျဖင့္ သူ၏ဌာနခ်ဳပ္အေပၚသို႔ အစၥေရးေလတပ္၏ F-15 ဗံုးၾကဲတိုက္ခုိက္မႈမွ ပြတ္ကာသီကာ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး အဆိုပါ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ လူေပါင္း ၇၃ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ပြားစဥ္ နံနက္က အာရာဖတ္ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ေနသည့္အခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနခဲ့၍ ျဖစ္ေပသည္။ ကားတိုက္မႈတစ္ခုႏွင့္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၇ ရက္ေန႔က လစ္ဗ်ားကႏၱာရအတြင္းသို႔ သဲမုန္တိုင္းအတြင္း ေလယာဥ္ပ်က္က်ျခင္းမွလည္း အသက္ရွင္လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသးသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္တြင္ ေလယာဥ္မွဴးႏွစ္ဦးႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး အာရာဖတ္မွာလည္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိၿပီး တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၁၁ ရက္၊ အသက္ ၇၅ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ပါရီၿမိဳ႕ေဆးရံု၌ အာရာဖတ္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

အာရာဖတ္ေသဆံုးရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကို လံုး၀ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ ယေန႔ခ်ိန္ထိ ပေဟဠိတစ္ခုအျဖစ္ တည္ရွိေနေသး၏။ အစၥေရးႏွင့္ ေနာက္ကြယ္တြင္ တစ္နည္းနည္း ပတ္သက္ေနႏိုင္သည္ ဟူသည့္ ေမးခြန္းထုတ္မႈမ်ားကို ပါလက္စတိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက အလ်င္အျမန္ ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ အာရာဖတ္သည္ မိန္းမလ်ာတစ္ဦးတစ္သည္ဟု ဆယ္စုႏွစ္တစ္စု ၾကာမွ် ေကာလာဟလအမ်ဳိးမ်ဳိး ပ်ံ႕ႏွံခဲ့ၿပီး သူ၏ေသဆံုးမႈအေပၚ ခန္႔မွန္းခ်က္ အမ်ားစုႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ လွ်ဳိ႕၀ွက္အေျခအေနမ်ားအရ ၎မွာ AIDS ေရာဂါႏွင့္ ေသဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆစရာ ျဖစ္ေနေပသည္။

◄ ေတဇာ ► ႏို၀င္ဘာ (၂၆) ၂၀၀၉

Ref: Top 8 Die Hards in History, Oddee.com