လရောင်လမ်း

“၀န္မခံႏိုင္ျခင္း” ကၽြန္ေတာ္အတိတ္မေမ့ခင္က လူသတ္ခဲ့တယ္တဲ့ ရယ္စရာပဲ ဘယ္မွာလဲ သက္ေသ လက္ေဗြေတြ အရွက္ေျပလာမျပနဲ႔ လူႀကီးမင္း။ `အခ်ည္းအႏွီး ေအာင္ပြဲမ်ား´ ေခတ္သစ္ေျမပံုကို လွန္ၾကည့္ၿပီး ဂ်င္ဂ်စ္ခန္ႀကီး ပက္လက္လန္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္မေျပာဘူးလား ဒါေတြဟာ အလကားပါလို႔ ဓားေတြ လွံေတြထား ကဲ… လာ အံစာေခါက္ၾကစို႔။ `အက်ဳံး၀င္မႈ´ သမိုင္းထဲ မပါ ဘာအေရးလဲ ေျမႀကီးထဲ ေဆြးေျမ့သြားတဲ့အခါ ပထ၀ီထဲေတာ့ ပါမွာေပါ့။ `ေနသားတက် ေနထိုင္ျခင္း´ လိပ္ကေလးတစ္ေကာင္ ပိုးလိုးပက္လက္ အိပ္ေနတယ္ ဟုတ္တယ္ ထ,မရမယ့္ အတူတူ ယက္ကန္ယက္ကန္ မလုပ္ေတာ့ဘူး ခေလာ… ခလူး…။ `နိဂံုး´ ဇာတ္ေပါင္းေသာ္… သူမႏွင့္ကၽြန္ေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ေျမွာက္ခဲ့ၾက သူမႏွင့္ကၽြန္ေတာ္ အခ်င္းခ်င္း စားခဲ့ၾက ကၽြန္ေတာ့္ထဲမွ သူမအား ႏုတ္လိုက္ရ သူမထဲမွ ကၽြန္ေတာ့္အား ႏုတ္လိုက္ရ သူမအျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္၊ ကၽြန္ေတာ္အျဖစ္ သူမ ဇာတ္ေပါင္းခဲ့ၾကသည္ရွိေသာ္…။ ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

`ကိုယ္ေဖာ့ပညာ´ ဓားသြားလား လွံဖ်ားလား ကိုယ္က ပုစဥ္းပဲ ရဲရဲနားလိုက္စမ္းပါ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေပါ့။ `ကုန္းဆင္း´ လူအျဖစ္ `ဆင္းသက္´ ရတယ္ဆိုေတာ့ အျမင့္က ေလွ်ာက်သြားတာပဲ ဟုတ္လည္းဟုတ္တယ္ ျဖစ္စဥ္အရ သစ္ပင္က က်လာၾကရၿပီ။ `ဆက္သြယ္မႈဧရိယာ´ နားကန္းတစ္လံုးမွ နားမလည္တာမဟုတ္ဘူး နားကန္းတစ္လံုးမွ မၾကားတာ သူ႔ကို ပါးစပ္လႈပ္ျပေနရင္ေတာ့ နားကန္းက ခင္ဗ်ား အေတာ္ထူပါလားလို႔ နားလည္လိုက္မွာပဲ။ ဟဲလို… ကၽြန္ေတာ္ေျပာေနတာေရာ ၾကား ရဲ႕လားမသိ…? `နာမည္ေျပာင္းျခင္း´ နာမည္ေကာင္း လက္မွတ္တဲ့ လက္မွတ္နာမည္ေလး ေကာင္းလိုက္တာ။ နာမည္မေကာင္းသူမ်ား နာမည္ေျပာင္း႐ံုသာ ဘ၀ဆိုသည္မွာ အစားထိုးကုသႏိုင္ေသာေရာဂါ မဟုတ္ပါ။ `လြင္တီးေခါင္´ နယူတန္အေပၚ ပန္းသီးေၾကြေတာ့ နယူတန္ ဗိုက္ဆာမေနဘူး (ထင္ရတာပဲ) ကၽြန္ေတာ့္အေပၚက် ဘာအသီးမွမေၾကြဘူး ကၽြန္ေတာ္ ဗိုက္ဆာေနတယ္ မင္းက ဘာစိုက္ခဲ့လို႔လဲလို႔သာ ေမးေပေတာ့။ ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

`ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း အေၾကာင္း (၁)´ တစ္ခုမွ မေရရာသူမို႔လည္း အရာရာကို ေမွ်ာ္လင့္ေနႏိုင္တာေပါ့ တစ္ေန႔မွာ… ပန္းလည္းပြင့္မယ္ ေနလည္းသာမယ္ သက္တန္႔ေလးေတာင္ ျဖာခ်င္ျဖာေနဦးမယ္ မိုးေလ၀သခန္႔မွန္းခ်က္ေတြ ပိတ္လိုက္ကြယ္။ `ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းအေၾကာင္း (၂)´ ပံုျပင္အရဆို ေမခလာေရာက္သင့္ေနပါၿပီ ဇြဲရွိသေယာင္ သရုပ္ေဆာင္ေနတာ ဇြဲေကာင္းလြန္းလွတယ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိသေယာင္ ဟန္မေဆာင္တတ္ခဲ့တာ တစ္ခုပဲ ပင္လယ္ဆိုေတာ့လည္း က်ယ္သားပဲေလ။ `အထြန္းဖြား´ ေျခာက္အိမ္စုဆိုတဲ့ ရြာေလးမွာ အထြန္းဖြား ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိလဲ သိလား ေဟာ… အခု ခင္ဗ်ား သူတို႔ကိုစဥ္းစားမိသြားၿပီ ဇနပုဒ္က အထြန္းဖြားေတြကို ခင္ဗ်ားေတာင္ သိေနမွပဲ။ `ေျပာစရာရွိသည့္ စကားမ်ား´ တာေပၚေရေက်ာ္လည္း ခဏပါ (တဲ့) ဒါေပမဲ့ ေရက်သြားေတာ့လည္း တာက ဗြက္ထေနၿပီ ထိုနည္းလည္းေကာင္းေပါ့ မိုးေကာင္းတုန္း ရြာထားဦးေပါ့ကြာ တိတ္ခိုင္းလို႔မွလည္း မရတာကိုး။ `ကမၻာႀကီးသို႔´ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ပိုေလးေနတယ္ဆို ေျခေထာက္ေအာက္က ထြက္သြားေပါ့ ကမၻာႀကီး ကၽြန္ေတာ္ မွ်တပါတယ္ေနာ္။ ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

`ေမွာင္´ ေမွာင္မွန္းမသိ ေမွာင္လာတယ္လို႔ သတိထားမိခ်ိန္မွာပဲ ေမွာင္ေနတာကို သိသြားၿပီ။ အခုေတာ့ ေမွာင္မွန္းသိသိႀကီးနဲ႔ မဲေနတာပဲ။ `ယမမင္းသို႔´ ေမြးေမြးၿပီးခ်င္းကို ကမၻာ့အသက္အငယ္ဆံုးလူသားအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္ခဲ့သူပါ ေသေသၿပီးခ်င္းေတာ့ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခု မေတာင္းနဲ႔ေပါ့ကြယ္ အတိတ္မွာ ေမ့ေပ်ာက္သြားတဲ့ ေရႊေတြျပန္ေတြ႕ရင္ မနစ္နာေစရပါဘူး။ `ရပ္ေနတဲ့ခဏ´ ေရပြက္ပမာဆိုတဲ့ ပန္းခ်ီကားကို အၾကာႀကီးထိုင္ၾကည့္ေနမိတယ္ ေရပြက္ေလးကိုပဲ မမွိတ္မသုန္ အခ်ိန္ေတြ ကုန္ခ်င္သေလာက္ကုန္စမ္း။ `ေကြ႕ေကာက္ေသာလမ္း´ ျမားဟာ တည့္တည့္ပဲသြားတယ္ ပစ္မွတ္ဆီကို။ ငါဟာ ျမားတစ္စင္းမဟုတ္ဘူး ၿပီးေတာ့ ငါ့ရဲ႕ပစ္မွတ္ေတြဟာလည္း ေက်ာက္ရုပ္ေတြ မဟုတ္ဘူးေလ။ `နဖူးေပါက္ျခင္း´ ပြဲစမခင္က သေရက်ေနတာပဲ စလိုက္မွ ေသရေတာ့မယ္ မထူးေတာ့ဘူး အ႐ႈံးအႏိုင္ေပၚပေလ့ေစ။   ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

“ ကြင္းဆက္ ” ၾကြက္ကေလး ေျပးသြားလို႔ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေၾကာင္ကေလးက လိုက္ေနတယ္ အလို…၊ေၾကာင္ကေလးေနာက္မွာလည္း ေခြးကေလးပါလား။ အေတာ္ဘိုက်တဲ့ ေခြးဆိုၿပီး ခဲစာေကၽြးလုိက္တယ္။ ကဲ.. ကံၾကမၼာေရ… ကၽြန္ေတာ့္ကိုလည္း စီရင္ေပေတာ့။ `ျပာ´ [၁] ဘ၀ကို ေလာင္ကၽြမ္းခံၿပီး ရတာမွအႏုပညာအစစ္ [*] (တဲ့) ေရာ့… ဆရာ ကၽြန္ေတာ့္ `ျပာ´။ [၂] အႏုပညာစစ္ဖို႔ ဘ၀ကို ေလာင္ကၽြမ္းခံဖို႔လိုသလား…၊ အားလံုး ေလာင္မီးက်ေနၾကတာပဲကြယ္ အႏုပညာရယ္ မေၾကြးေက်ာ္ေတာ့ပါဘူး။ [*] ေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ ၁၉၉၇ ၾသဂုတ္၊ မေဟသီ “အလံ” ေဟာ… ဟိုမွာ ေလွခြက္ႀကီး အလံ တလူလူနဲ႔ ဘယ္လိုလူ ေလွာ္ခတ္ခဲ့ပါလိမ့္။ ငါကိုယ္တိုင္ မက်န္ေတာ့ရင္ေတာင္ အလံေတာ့ ခ်န္ထားခဲ့မယ္ ေလျပင္းေရ… ငါ့ကို တလူလူေနခြင့္ေပးစမ္းကြယ္။ “ငါျမင္ခြင့္မရွိေတာ့တဲ့ အနိ႒ာ႐ံု” ေလာက္ေတြ တဖြားဖြား ငါ့ခႏၶာကိုယ္အား ၀ါးမ်ဳိစားေသာက္ ဘာတတ္ႏိုင္မလဲ ခါခ်စရာ အသက္မရွိေတာ့ဘူး ရြံရွာစရာ အသက္မရွိေတာ့ဘူး အရွက္ကို အသက္နဲ႔လဲၿပီးေနာက္ ငါ့အရွက္ေတြလည္း အသက္မရွိေတာ့ဘူး။ `ငိုေၾကြးျခင္း´ [၁] အလြမ္းေတြနဲ႔ ျမည္းစမ္းဖို႔ ၀ီစကီခြက္ကို လွမ္းယူလိုက္ရတယ္ ဟုတ္တယ္ေလ… ဆင္ျခင္တံုတရားႀကီး ငုတ္တု...

`အကြက္ေပ်ာက္ျခင္း´ ေရနည္းငါးကမွ (အနည္းဆံုး) ဖ်ပ္ဖ်ပ္လူးႏိုင္ေသးတယ္ ငါ့ကိုယ္ငါ ျပန္ေတြ႕ရတာ အကြက္ေတြမပါတဲ့ ဘုတ္ျပားေပၚ ရပ္ေနတဲ့ နယ္႐ုပ္ေလးတစ္႐ုပ္လိုပဲ ကဲ … ဒါကို ဘယ္လို `ျဖည္´ မလဲ။ `ေသခ်ာမႈ´ မင္းကိုမွမရရင္ ေသရပါလိမ့္မယ္ ရရင္လည္း ေသမွာပါပဲ ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ ေသရမွာက ေသရမွာပဲ ေသေသခ်ာခ်ာကို ေသမွာ။ `ရလဒ္´ ကိုယ္စိုက္ထားတာ ကိုယ္ျပန္ရိတ္သိမ္းရမွာပဲ (တဲ့) အဲလိုသာဆို သိပ္ေကာင္းမွာပဲ။ မိုးေလကင္းရွင္းတဲ့ တစ္ေန႔ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ စိုက္ပ်ဳိးထားတာေတြ ကၽြန္ေတာ္ပဲ ျပန္ရိတ္သိမ္းခြင့္ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ေလ…။ ႏႈတ္စြမ္းရည္ ခံတပ္ႀကီး ၿပိဳသြားၿပီဆိုမွေတာ့ တိုက္စစ္ကို ေဇာက္ခ်လုပ္ႏိုင္ၿပီေပါ့ (တဲ့) အေကာင္းေတြပဲ ေျပာၿပီး အေျပာေတြပဲ ေကာင္းေနတယ္။ `အ႐ူးမ်ားအေနျဖင့္…´ အ႐ူးအမဲသားေကၽြးမိသလိုလို႔ ဆိုရေအာင္ တို႔အ႐ူးထဲ အမဲသားစားဖူးတဲ့ေကာင္ လံုး၀မရွိဘူးလား ေနပါဦး သင္းတို႔အသားကေရာ အ႐ူးေတြ ရူးသြားေလာက္ေအာင္ကိုပဲ ေကာင္းသလား အရူးတစ္ေယာက္က စဥ္းစား၏။

“ ၿပီးျဖစ္လိမ့္မည္ ” ဆိုတာ ကိုယ့္အျမင္မွာ မေရရာတဲ့ သဒၵါပုဒ္ေလ...။ Future Perfect Tense နဲ႔ ေရးဖို႔ နမူနာတစ္ခုေတာင္ ရွာမေတြ႕တဲ့ေကာင္။ မင္းနာမည္ေလး ကိုယ့္၀ါက်ေတြထဲ ဘယ္လို ထည့္ေရးရက္ပါ့မလဲ...။ ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

အေ၀းဆံုးကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ပါ.. လွပတဲ့တစ္ရံတစ္ခါမွာ..။ ~ထူးအယ္လင္း~ နင္က အရမ္းလွတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာလိုက္ေတာ့ လွတယ္ဆိုတာေတြဟာ ခဏပါပဲဟာ၊ ေနာက္ဆံုးေတာ့လည္း ဒါပါပဲ၊ အိုေဟာင္းသြားရတာပဲမဟုတ္လားလို႔ သူက ျပန္ေျပာတယ္။ ဘာေၾကာင့္မို႔ တျခားမိန္းကေလးေတြလို သူ ရွက္ျပံဳး မျပံဳးရပါသလဲ။ တကယ္လားဟင္လို႔ ေက်နပ္တဲ့အသံမ်ဳိးနဲ႔ ျပန္မေမးရပါသလဲ။ ေျမွာက္ေနျပန္ၿပီလို႔ ကႏြဲ႕ကလ် ျပန္မေျပာရပါသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ တိုးတိုးညွင္းညွင္း မရယ္ေနရပါသလဲ။ ဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္ မသိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ သူ႔ဆီက ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ အေျဖမ်ဳိးလို႔ သူယူဆတဲ့အရာကို ေရြးၿပီး ျပန္ေျပာခဲ့တာလား၊ သူ႔ရင့္က်က္မႈကို ျပခ်င္တာလား ဆိုတာလည္း ကၽြန္ေတာ္ မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ပံုက ႐ိုး႐ိုးသားသား ေျဖလိုက္ပံုရတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ အဲဒီလို ျပန္ေျဖပံုေလးကကို ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္မွာ လွေနတယ္။ § § § § § § §

`နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ျခင္း´ လာ… တိုးတိုးေလးေျပာျပမယ္ဆိုၿပီး သူ႔နားရြက္ကို ကိုက္ျဖတ္ပစ္လိုက္တယ္ ဒါေတာင္ ကၽြန္ေတာ္နာက်င္ေနတဲ့အေၾကာင္း သူေကာင္းေကာင္း သိသြားပံုမရဘူး ခြင့္မလႊတ္နဲ႔ေတာ့ကြယ္…။ `ညမွာ ထင္တဲ့လူ´ ညရယ္… တိတ္တိတ္ေလး ေျပာေပးပါ ဟုတ္ၿပီ အသံသြင္းေနၿပီ။ ညရယ္… ေမွာင္ေမွာင္ေလး ေနလိုက္ ဟုတ္ၿပီ ဓာတ္ပံုရိုက္ၿပီ။ မင္းကို ေနာက္ခံထားမွသာ ငါ့ကိုယ္ငါ ေရးေရးေလးေပၚလာတယ္ တစ္ေနကုန္ ေပ်ာက္ေနခဲ့ရတာ ငါ့မွာ…။ `ေစတနာနည္းက် ဒဏ္ခတ္ခံရျခင္း´ မ်က္ႏွာၾကက္ ပန္ကာႀကီးက အထက္စီးနဲ႔။ လည္ေန႐ံုနဲ႔တင္ သူ႔တာ၀န္ေက်ၿပီထင္ေနပံုရတယ္ ဒီကေကာင္ ေလပူေတြပဲရေနတာ သူ မသိရွာဘူး။ အဲဒီအခ်စ္ေတြေၾကာင့္ပဲ သားလည္း… ေခၽြးပ်ံေနရၿပီ။ `ေခ်ာင္းၾကည့္ေပါက္မွ´ အေတြ႕အၾကံဳအရပါလို႔ ဆိုလိုက္တာ အျမင္မက်ဥ္းလြန္းဘူးလား အျမင္အရကို အေတြ႕အၾကံဳေတြဟာ က်ဥ္းလြန္းေနတာပါ အေတြ႕အၾကံဳမ်ဳိးကြဲေပါင္း သန္းေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ `နိဗၺာန္ေစ်း မေလွ်ာက္ျဖစ္ျခင္း´ တစ္ခုခု ရသြားတာမ်ဳိး ကၽြန္ေတာ္က ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္ (တဲ့) ခက္တာက တစ္ခုခု ယူလိုက္ရတာမ်ဳိး ကၽြန္ေတာ္ကလည္း မျဖစ္ခ်င္ျပန္ဘူး ကၽြန္ေတာ္ (တို႔) ႏွစ္ေယာက္ မေတြ႕ျဖစ္ၾကတာလည္း မဆန္...

`စိတၱဇ ပန္း´ ညမွာပြင့္တဲ့ ေနၾကာ ဘယ္အရပ္ဆီ မ်က္ႏွာမူမလဲ ေနမင္းႀကီးက ဘယ္မွာလဲ ေအးစက္စိမ္းကား [*] စြာ ညနက္ႀကီးမွာ ေနၾကာတစ္ပြင့္ သြက္သြက္ခါေနတယ္။ [*] Alienation သေဘာကို ယူပါသည္။ `ေသာကေဗဒ´ သိပ္မေတြးခ်င္ပါဘူး သို႔ေသာ္ ေသြးမတိတ္တာလည္း အမွန္ပဲကြယ္ ဒဏ္ရာေတြဟာ အနီရဲရဲ။ `အရသာ´ ၾကာၾကာ၀ါးမွ ခါးမွန္းသိတာ လွ်ာမွာ စြမ္းေဆာင္ရည္ေလ်ာ့ေနလို႔။ အူ၀ဲလို႔ ခါးခါးသီးသီး စငိုခဲ့ၾကတာ အသက္ရွင္ေၾကာင္း သက္ေသျပျခင္းမွအပ အျခား ဘာအရသာေၾကာင့္ပါလိမ့္။ `မွားယြင္းသ႐ုပ္ေဆာင္မ်ား´ ေရထဲမွာ ငွက္တစ္ေကာင္ ဘယ္လိုကူးမလဲ ေလထဲမွာ ငါးတစ္ေကာင္ ဘယ္လို၀ဲမလဲ ျခြင္းခ်က္ေတြ ေဘးဖယ္ထား…။ ကမၻာေျမေပၚ လမ္းသလားတတ္ဖို႔က ဦးေႏွာက္ပ်က္ေန႐ံုနဲ႔တင္ လံုေလာက္ခဲ့ၾကၿပီ။ `ကိုယ့္ဒုကၡကိုယ္ ရွာေတြ႕ျခင္း´ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယပ္ခပ္ရတာ ႏွိပ္နယ္ရတာ ဂလိထိုးရတာ တစ္ခုမွ အရသာမေပၚပါဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတာက်ေတာ့မွ အဆင္လာေျပေနတယ္ သူ႔ကိုပဲ ခ်စ္မိေနပါတယ္။ ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

(၁၆၃၂- ၁၇၀၄) ေဒးကား၊ စင္ႏိုဇာႏွင့္ လိုက္ဘနိဇ္တို႔အၾကားရွိ ေယဘုယ် တူညီခ်က္တစ္ခုမွာ ၎တို႔အားလံုးသည္ `ဆင္ျခင္တံုအဓိက၀ါဒီ´ (Rationalist) မ်ား ျဖစ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ `ဆင္ျခင္တံုအဓိက၀ါဒ´ (Rationalism) ဟူသည္မွာ ဆင္ေျခ (၀ါ) အေၾကာင္းရင္းအား အသိပညာ၏ မူလရင္းျမစ္အျဖစ္ ယံုၾကည္ေသာ ေတြးေခၚပံုစနစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆင္ျခင္တံု၀ါဒီတစ္ဦးအေနျဖင့္ လူသားတြင္ မူလအတြင္းသား စိတ္ကူးထည္တစ္ခု ၎၏ စိတ္ထဲတြင္ ေရွးဦးမဆြကပင္ တည္ရွိေနသည္ဟု ယံုၾကည္၏။ အေတြ႕အၾကံဳမွ ဆင္းသက္လာျခင္း မဟုတ္ေသာအရာကို ဆိုလိုသည္။ ေဒးကားသည္ ျပင္သစ္လူမ်ဳိး၊ စပင္ႏိုဇာသည္ ဒတ္ခ်္လူမ်ဳိးႏွင့္ လိုက္ဘနိဇ္သည္ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးျဖစ္ရာ ၎အား ဥေရာပ ဆင္ျခင္တံုအဓိက၀ါဒ (Continental Rationalism) လႈပ္ရွားမႈအျဖစ္ ေခၚညႊန္းေလ့ရွိပါသည္။

အကယ္၍ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ဆင္ေျခသမားတစ္ေယာက္နဲ႔မ်ား ရင္ဆိုင္တိုးမိခဲ့တယ္ဆိုရင္ သူ႔ကို ျပံဳးမျပပါနဲ႔ သူက ခင္ဗ်ားကို ျပန္ျပံဳးျပမွာ မဟုတ္ဘူး။ အကယ္၍ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ `ဘယ္သြားမလို႔လဲ´ လို႔ သူ႔ကို ယဥ္ေက်းျပဴငွာ ႏႈတ္ဆက္မိတယ္ဆိုရင္ သူက `ဘယ္သြားေနတယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမ်ား သိလို႔လဲ´ လို႔ ျပန္ေမးလိမ့္မယ္ ဒီေတာ့လည္း မ်က္ႏွာပ်က္ရ႐ံုပဲ ရွိမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ `ဘယ္က လာတာလဲ´ သူ႔ကို ေမးျမန္းမိတယ္ဆိုပါေတာ့ `ဘယ္ကလာတယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမ်ား သိလို႔လဲ´ လို႔ သူက ျပန္ေမးမွာ အမွန္ပဲ ဒီေတာ့လည္း ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔က ႏႈတ္ဆိတ္ေနရံုေပါ့။ အကယ္၍ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ဆင္ေျခသမား တစ္ေယာက္နဲ႔မ်ား လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ဖို႔ ၾကံဳလာခဲ့ရင္ ကိုယ့္လက္ေတြကို အရင္ကမ္းမေပးပါနဲ႔ သူက ဆြဲယူမွာ မဟုတ္ဘူး ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ဆင္ေျခသမားမွာ ဆင္ျခင္ႏိုင္တဲ့ လက္ေတြ မရွိဘူး။ အကယ္၍ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ဆင္ေျခသမား တစ္ေယာက္နဲ႔မ်ား တြဲကရဖို႔ ၾကံဳလာခဲ့ရင္ စည္းခ်က္နဲ႔အညီ ခင္ဗ်ားကိုယ္ခႏၶာကို သူ႔လက္ေမာင္းေပၚ ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ မွီႏြဲ႕ခ်လိုက္တာမ်ဳိး မလုပ္ပါနဲ႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ဆင္ေျခသမားမွာ အေလးအပင္ခံႏိုင္တဲ့ လက္ေတြမရွိဘူး။ အကယ...

(၁၆၄၆-၁၇၁၆) ဂ်ာမန္ ဒႆနပညာရွင္ လိုက္ဘနိဇ္ (Leibniz) သည္ သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေတြးေခၚရွင္ႀကီးမ်ားအနက္မွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူ႔အား ဆယ့္ခုနစ္ရာစု၏ အရစၥတိုတယ္လ္ဟုလည္း သိရွိၾကၿပီး၊ အေၾကာင္းမွာ ေလာကႀကီး၏ ရွိရွိသမွ် ဘာသာရပ္အားလံုးနီးပါးမွ်အား သူ ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ခဲ့ ဖူးေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ သူလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ အရာမ်ားတြင္ သခ်ၤာပညာ၊ ဒႆနိကေဗဒ၊ ဘာသာေရးပညာ၊ ဥပေဒပညာ၊ သံတမန္ပညာ၊ ႏိုင္ငံေရးပညာ၊ သမိုင္းပညာ၊ စာေပပညာႏွင့္ ႐ူပေဗဒ စသည္ျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔လွသည့္ ဘာသာရပ္မ်ား ပါ၀င္သည္။ နယူတန္ႏွင့္ ကြဲျပားေသာ ကဲကုလပညာကို တီထြင္ခဲ့ၿပီး ေခတ္သစ္ သခ်ၤာဆိုင္ရာ ယုတၱိေဗဒ၏ ေခါင္းကိုင္ဖခင္ဟုလည္း သူ႔အား သတ္မွတ္ၾကသည္။

[ ၁ ] ပြဲကို ဒင္,ခနဲ စၿပီဆိုကတည္းက ေအာက္ရွိအကုန္ `႐ႈိး´ ထားတယ္။ မၿခိမ္းေျခာက္ပါဘူး ကၽြန္ေတာ္႐ႈံးရင္ ထျပန္သြားမွာေပါ့။ အေခၚအေျပာေတြမွာ အေလ်ာ္အစားေတြမွာ မသာယာခဲ့လို႔ တစ္ပြဲပဲကစားမယ္ ဘ၀ေၾကး။ ငါ့ကိုယ္ငါ ကုလားဖန္ထိုး ငါ့ကိုယ္ငါ ခ်ဳိး။ ၿပိဳင္ဘက္ေတြ ေ၀ခြဲမရျဖစ္ေနပံု။ အတူထိုင္ေနေသာ သူစိမ္း ကေလးအထာလား ၀ါရင့္လား။ ေတြးေနရင္း    ဖဲခ်ပ္ေတြ လြင့္ပ်ံက်။ ဒီ၀ိုင္းမွာ ရင္ခုန္သံေတြ အက်ယ္ဆံုးျဖစ္ေနတာ ငါဆိုတာ… ငါ့ဘာသာ တိုးတိတ္စြာ မွင္ေသေနခဲ့ရ။ [ ၂ ] ကၽြန္ေတာ့္အတြက္မွ မဟုတ္ရင္ ခပ္ေစာေစာပဲ ျပန္ပါရေစလား။ အ႐ႈံးဆီေရာက္ဖို႔ ခါးေညာင္းေအာင္ ထိုင္ေနရမယ္ဆိုရင္လည္း မေကာင္းေသးဘူးေလ။ ေတဇာ (လေရာင္လမ္း) ၾသဂုတ္ (၁၀) ၂၀၁၀

(၁၆၃၂-၁၆၇၇) `ဆင္ျခင္တံုတရား၏ အလံုးစံု ကြပ္ကဲမႈေအာက္၌ လြတ္လပ္ေသာ ခြင့္ျပဳခ်က္ႏွင့္ ေနထိုင္ေသာ လူသည္သာ လြတ္လပ္သူ ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္မႈအား ရယူပိုင္ဆိုင္ႏုိင္ေပလိမ့္မည္´ ဟု ဒတ္ခ်္ ဒႆနပညာရွင္ စပင္ႏိုဇာက ေၾကြးေက်ာ္ခဲ့သည္။ [1] စပင္ႏိုဇာသည္ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေခတ္သစ္ဒႆနပညာရွင္မ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သူ၏ ဒႆနေၾကာင့္သာမဟုတ္ဘဲ၊ သူ၏ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးႏွင့္ အက်င့္စ႐ိုက္၏ စင္ၾကယ္မႈေၾကာင့္လည္း သူ႔အား အမွတ္ရၾက၏။ သူ႔အား `ကမၻာေပၚတြင္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ဘုရားအား မယံုၾကည္ဆံုး `ဘုရားမဲ့၀ါဒီ´ (Atheist) တစ္ဦး´ [2] အျဖစ္ ညႊန္းဆိုၿပီး၊ သူ႔ ေခတ္ကာလက ေခတ္သစ္ စာသင္သားမ်ားအေနျဖင့္ သူ၏ ႀကီးက်ယ္ေသာ ဉာဏ္ပညာအား ေလးစားအားက်ျခင္း၊ ခ်စ္ခင္ျခင္းမ်ား မျပဳဘဲ မေနႏိုင္ၾကဟု ဆို၏။ `ရပ္ဆဲ´ (Russell) က `ဒႆနပညာရွင္ႀကီးမ်ားထဲတြင္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးႏွင့္ ခ်စ္ခင္ဖြယ္အေကာင္းဆံုး ပုဂၢိဳလ္´ [3] ဟု ေခၚဆိုသည္။ ေခတ္သစ္ ဒႆနပညာရွင္ အမ်ားစုကလည္း စပင္ႏိုဇာ၏ အက်င့့္စရိုက္အေပၚ အေကာင္းျမင္အယူအဆမ်ား အလားတူ ထားရွိၾကပါသည္။

(၁၅၉၆-၁၆၅၀) `လူတစ္ေယာက္သည္ ေသခ်ာမႈႏွင့္ စတင္သည္ဆိုလွ်င္ သံသယႏွင့္ အဆံုးသတ္လိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ သူသည္ အနည္းႏွင့္အမ်ား သံသယႏွင့္ စတင္သည္ဆိုလွ်င္ ေသခ်ာမႈတြင္ အဆံုးသတ္လိမ့္မည္´ ဟု ဖွရန္စစ္ေဘကြန္ (Francis Bacon) က ဆိုၿပီး ၎မွပင္ ေခတ္သစ္ဒႆနိကေဗဒ စတင္ခဲ့ေပသည္။ သူေတာ္စင္မ်ား၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ေက်ာင္းသင္ အရိုးစြဲ ဒႆနိကေဗဒ၏ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေနာက္ခံကားကို ၾကည့္လွ်င္ အေဆာက္အဦေဟာင္း၏ အၿပိဳအပ်က္ အၾကြင္းအက်န္မ်ားအား သံသယဟူေသာ ေဂၚျပားျဖင့္ ရွင္းလင္းသန္႔စင္သကဲ့သုိ႔ ဒႆနပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ သစ္လြင္လတ္ဆတ္ေသာ စတင္မႈတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္းသည္ အံၾသစရာေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ေဒးကား (Descartes) [1] သည္ ဒႆနစနစ္ အသစ္တစ္ရပ္အား အစမွျပန္လည္ တည္ေဆာက္ခဲ့သူမ်ားတြင္ ပထမဆံုးပင္ျဖစ္ၿပီး ေခတ္သစ္ဒႆနိကေဗဒ၏ ဖခင္ႀကီးအျဖစ္ သူ႔အား ထိုက္တန္စြာ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ သူ႔အေနျဖင့္ ေက်ာင္းသင္ဒႆနိကေဗဒမွ လံုးလံုးလ်ားလ်ား လြတ္ေျမာက္ေစရန္အထိ သူ႔ကိုယ္သူ မလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း သူ႔ဒႆန၏ သစ္လြင္လတ္ဆတ္ျခင္းႏွင့္ အေတြးအေခၚ ေရွ႕ေရာက္ေနမႈမ်ားကို ျပသခဲ့ၿပီး ၎တို႔အား သူ၏ ေနာက္ေတာ္ပါ ပညာရွင္မ်ားက လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။

ဤအေရးအသားတြင္ `အဓိပၸါယ္မဲ့မႈ´ ဟူေသာ ျမန္မာစကားလံုးအား Absurd ဟူေသာ အဂၤလိပ္စကားလံုး အတြက္ ဘာသာျပန္ခ်က္အေနျဖင့္ သံုးစြဲထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သာမန္ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့ျခင္း သေဘာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ လူ႔ဘ၀၏ ေရွ႕ေနာက္မညီညြတ္ျခင္း၊ က်ဳိးေၾကာင္းမဆီေလ်ာ္ျခင္းသေဘာကို ရည္ညႊန္းလိုျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါစကားလံုးအား ဒႆနအဆင့္ (Philosophical Sense) တြင္ ထားကာ သိမွတ္နားလည္ေပးရန္ လိုအပ္မည္ဟု အသိေပးလိုပါသည္။ [ဘာသာျပန္သူ] အမွန္တကယ္ ေလးနက္ေသာ ဒႆနျပႆနာရပ္မွာ တစ္ခုသာရွိၿပီး `အဆံုးစီရင္မႈ´ (Suicide) ျဖစ္သည္။ ဘ၀သည္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ရန္ ထိုက္တန္ျခင္း ရွိ,မရွိအား ဆံုးျဖတ္ျခင္းသည္ ဒႆနပညာရပ္၏ အရင္းအျမစ္က်ေသာ ေမးခြန္းကို ေျဖဆိုျခင္းႏွင့္ တူမွ်၏။ [1] ဤအဆိုသည္ ကမူး အေျဖ ရွာေဖြခဲ့သည့္ `အဓိပၸါယ္မဲ့မႈ´ (Absurd, Absurdism) ဒႆန၏ တစ္ခုေသာ ဒြိဟကို ဖြင့္လွစ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဂ်ီးရီးယားဖြား၊ ျပင္သစ္ေတြးေခၚရွင္ အဲလ္ဘတ္ကမူး (Albert Camus) သည္ အဓိပၸါယ္မဲ့၀ါဒ (Absurdism) ၏ ဦးေဆာင္ ေတြးေခၚရွင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ တကယ္ေတာ့ သူသည္ ရင့္သန္သည့္ ဒႆနေနာက္ခံကားျဖင့္ ေရးသားေသာ ၀တၳဳဆရာ၊ စာေရးဆရာတစ္ဦးသာ ျဖစ္ပါသည္။ အဓိပၸါယ္မဲ့၀ါဒသည္ ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒ (Exis...

`အျငင္း၀ါက်´ မဆိုင္ပါဘူးကြယ္ ကိုယ္တို႔ ျဖစ္,ရွိ ေနၾကရတာ မဆိုင္ပါဘူး…။ `ဗလာ´ ဗလာ* ဆိုတာ ရွိတယ္ ဒီေတာ့ ဗလာဆိုတာ မရွိတာ မဟုတ္ဘူးေပါ့ ဒီေတာ့လည္း ဗလာမဟုတ္ေတာ့ျပန္ဘူး ဒီကဗ်ာတိုေလးေရးဖို႔ စာရြက္အသစ္တစ္ရြက္ အျမဲ ထပ္ထပ္လိုေနတယ္ ဘယ့္ႏွယ္..။ • *ဗလာ = Void `လူပ်ဳိလွည့္ျခင္း´ ေလွာင္သံပါသြားသလားလို႔ ကၽြန္ေတာ္က ခပ္တည္တည္ ေမးလိုက္တယ္ မုန္းလိုက္ၿပီလို႔ သူက ျပံဳးျပံဳးေလးေျဖတယ္ ေနာက္စရာရွားလားဟယ္ ေနာ့ လို႔ ကၽြန္ေတာ့္ကြယ္ရာမွာ ေျပာၾကပါလိမ့္မယ္။ `ဟုတ္´ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဟုတ္လွၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္ ခင္ဗ်ားလည္း ဟုတ္မွာပါ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ဟုတ္ေတာ့ဟုတ္ေနၾကတာပဲ မဟုတ္ဘူးလား ဟုတ္တယ္ဟုတ္…။ `ရွင္ဒဏ္ (သို႔) အလီဘိုင္´ ကၽြန္ေတာ္ရယ္လုိ႔ မရွိခင္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္ရယ္လို႔ ရွိလာျခင္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရေလာက္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ဘာမ်ား လုပ္ခဲ့မိလို႔လဲ ကၽြန္ေတာ္မွ မရွိတာပဲ။ ေတဇာ  (လေရာင္လမ္း)

ကၽြန္ေတာ္သူ႔ကို မွတ္မွတ္ထင္ထင္ စတင္ သိကၽြမ္းခဲ့စဥ္က ကၽြန္ေတာ့္အသက္ ၁၃ ႏွစ္၀န္းက်င္ခန္႔ပင္ ရွိပါလိမ့္ဦးမည္။ ထိုစဥ္က ကပ်စ္ကညစ္ က်ဆင္းေနေသာ ႏွင္းမႈန္ အစအနမ်ားႏွင့္ ေဆာင္းအတု လုပ္ထားေသာ ေန႔ေလး တစ္ေန႔တြင္ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္း မွတ္မိေန၏။ အလိုမတူဘဲ၊ ဆႏၵမရွိပါဘဲႏွင့္ အလိုက္ကမ္းဆိုးမသိစြာ အတင္းဇြတ္တရြတ္ မိတ္ဖြဲ႔လာေသာ အညံ့စား သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ကို လက္ညွိဳးထိုးျပပါ ဆိုလွ်င္ သူ႔ကို ေရြးခ်ယ္ပစ္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ ၀န္ေလးမည္မဟုတ္ပါ။ သုိ႔တိုင္ေအာင္ သူကေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္လုပ္ရပ္အတြက္ တစ္စက္ေလးမွ ဂရုစိုက္မည့္သူမဟုတ္သလို သိမ္ငယ္စြာ ေၾကကြဲျပေနမည့္ ေကာင္စားမ်ဳိးလည္း မဟုတ္။