Skip to main content

အဆိုးျမင္၀ါဒအား ေထာက္ခံျခင္း...

အျပဳသေဘာေတြးျခင္းသည္ အခ်ည္းအႏွီး

စိတ္ပညာသိပၸံအဖြဲ႕ (Association for Psychological Science) မွ အျပဳသေဘာေဆာင္ေတြးျခင္း (Positive Thinking) သည္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ေလးစားမႈ (Self-esteem) တည္ေဆာက္ရာတြင္ အက်ဳိးတစ္စံုတစ္ရာ မျပဳသကဲ့သို႔ စင္စစ္ ပိုမိုဆိုးရြားမႈကိုပင္ ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု အသစ္ထပ္မံေတြ႕ရွိမႈမ်ားအရ ဆိုသည္။

၀ါတာလူး (Waterloo) ႏွင့္ ဘရန္းဆြစ္ခ္ (New Brunswick) တကၠသိုလ္တို႔မွ သုေတသီမ်ားက တက္က်မ္းမ်ားႏွင့္ လူပိန္းႀကိဳက္ စိတ္ပညာစာအုပ္မ်ားက ေၾကြးေက်ာ္ေနသကဲ့သို႔ “ငါလုပ္ႏိုင္တယ္” ဟု အႏုလံုပဋိလံု မိမိကိုယ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ သတိေပးျခင္းမ်ဳိး (Repeating Affirmation)၊ သို႔မဟုတ္ အျပဳသေဘာေဆာင္ ကိုယ္တိုင္ ေတြးထင္ခ်က္မ်ားသည္ မိမိကိုယ္ကိုေလးစားမႈ ေလ်ာ့နည္းေသာလူမ်ားကို ယံုၾကည္ခ်က္ ပိုမိုျမင့္မားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ စင္စစ္ ဤသို႔ေသာ နည္းလမ္းမ်ားသည္ ပိုမိုပင္ ဆိုးရြားသြားေစႏိုင္သည္။



သိမႈဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းအားျဖင့္ 
ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္း 



ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း စိတ္ပညာရွင္မ်ားသည္ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈနည္းပါးသူမ်ားကို “သိမႈျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္း” (Cognitive Restructuring) ျဖစ္စဥ္ဟု သိၾကသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ကုစားဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ သိမႈျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္းဆိုသည္မွာ အပ်က္သေဘာေဆာင္ေသာ အဆိုးျမင္ အေတြးမ်ားအစား အျပဳသေဘာ အေကာင္းျမင္အဆိုမ်ားကို အစားထိုးေတြးေတာလာေအာင္ ကူညီျခင္းအားျဖင့္ လူတို႔၏ ေတြးေခၚပံုကို ေျပာင္းလဲလာေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း မိမိတို႔အေၾကာင္း အျပဳသေဘာအဆိုမ်ားကို လူနာမ်ားက ယံုၾကည္စျပဳလာၿပီး မိမိကိုယ္ကို ေလးစားမႈႏွင့္ အေကာင္းျမင္သေဘာထားမ်ား တိုးပြားလာလိမ့္မည္ဟု စိတ္ပညာရွင္မ်ားကိုယ္တိုင္က ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။

အျပဳသေဘာေဆာင္ အတည္ျပဳခ်က္မ်ားသည္ 
သင္ကိုယ္တိုင္ႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ်မျဖစ္

အသစ္ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ားအရ “အျပဳသေဘာ ကိုယ္ေရးရုပ္ပံုလႊာ၊ အခ်ဳိ႕အတြက္ စြမ္းအား အမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္” (Positive Self-Statements: Power for Some, Peril for Others) ဟူသည့္ စိတ္ပညာသိပၸံဂ်ာနယ္ပါ သုေတသနေဆာင္းပါးတြင္ မိမိကိုယ္ကိုေလးစားမႈ ေလ်ာ့ပါးေသာ လူမ်ားအတြက္ မိမိကိုယ္ကို အျပဳသေဘာေဆာင္ စိတ္တြင္းေျပာဆိုမႈမ်ား၊ အတည္ျပဳခ်က္မ်ားသည္ ကိုယ္ေရးရုပ္ပံုလႊာကို တိုးတက္ေအာင္ မကူညီႏိုင္ဟု သက္ေသျပခဲ့သည္။ မကူႏိုင္႐ံုသာမက တကယ္တမ္းအားျဖင့္ အဆိုပါ အေကာင္းျမင္နည္းလမ္းမ်ားမွာ လူမ်ားကို မိမိကိုယ္ကို ပိုမိုသိမ္ငယ္လာျခင္းကိုပင္ ခံစားရေစသည္ဟု ဆိုသည္။

၀ါတာလူးႏွင့္ ဘရန္းဆြစ္ခ္တကၠသိုလ္တို႔မွ စိတ္ပညာရွင္ႏွစ္ဦးက ေက်ာင္းသား (၆၈) ေယာက္အား ၎တို႔၏ အေတြးႏွင့္ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ားကို ေလးမိနစ္တာကာလ အပိုင္းအျခားအတြင္း မွတ္တမ္းတင္ထားရန္ ညႊန္ၾကားခဲ့သည္။ အခ်ဳိ႕ေက်ာင္းသားမ်ားကို “ငါဟာ ခ်စ္ခင္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ လူတစ္ေယာက္ပါ” ဟူ၍ ဆယ့္ငါးစကၠန္႔ တစ္ႀကိမ္ မိမိကိုယ္ကို အသိေပးအဆိုျပဳရန္ ညႊန္ၾကားထားသည္။ အဆိုပါ အျပဳသေဘာ အဆိုျပဳခ်က္အား ထပ္ခါထပ္ခါ ျပဳလုပ္အၿပီးတြင္ မိမိကိုယ္ကို ေလးစားမႈနည္းပါးေသာသူမ်ားအေနျဖင့္ မူလထက္ပင္ ပိုမိုသိမ္ငယ္မႈကို ခံစားရေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။

တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ ေဆာင္းပါးရွင္၊ ဂၽြန္ကေလာက္ (John Cloud) က ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးႏွင့္ လူမႈစိတ္ပညာဂ်ာနယ္ပါ၊ “အတၱႏႈိင္းယွဥ္ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ အတၱကြဲ ျပန္ေကၽြး” (The Self-Comparison Process and Self-Discrepant Feedback) ေဆာင္းပါးကို ညႊန္းဆို ေထာက္ျပသည္။ အဆိုပါေဆာင္းပါးတြင္ သုေတသီမ်ားက ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူတို႔သည္ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ကို သိေသာအသိကို ျပန္လည္ စိစစ္ဖို႔ အလိုမရွိတတ္ၾကေပ။ အတိအက်ဆိုရလွ်င္ ပို၍အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ကိုယ္ေရးပံုရိပ္ကို ေမြးစားဖို႔ကိစၥရပ္တြင္ ပိုဆိုးသည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ စင္စစ္ လူအမ်ားစုသည္ မိမိတို႔မယံုၾကည္ရာ တစ္ခုခုကို ၾကားသိရျခင္းေၾကာင့္ ၎တို႔တြင္ တည္ရွိခဲ့သည့္ စိန္ေခၚခံရျခင္း မရွိေသးသည့္ မူလယံုၾကည္ခ်က္ကိုပင္ ပိုမိုစြဲျမဲစြာ ဖက္တြယ္လာႏိုင္ေစေပသည္။

ကေလာက္က “အကယ္၍ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ခပ္တံုးတံုးသူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကို မင္းဟာတစ္ေန႔ အိန္းစတိန္းလို ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေျပာၿပီဆုိပါစို႔၊ သူ႔အေနနဲ႔ ဉာဏ္ထက္ျမက္လာမယ့္အရာ တစ္ခုတေလမွ ရရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ၀ိေရာဓိအဆိုႀကီးကို သူက ယံုလိမ့္မွာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ သူ႔ရဲ႕ မူလ ကိုယ္ပိုင္အယူအဆ (ကိုယ့္ကိုယ္ကို တံုးတယ္လို႔ သိ/ထင္ေနတာ) ကိုသာ ပိုၿပီးနီးနီးကပ္ကပ္ လက္ခံလာေစလိမ့္မယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ပိုလို႔ေတာင္ တံုးသြားဖို႔ပဲရွိတယ္” ဟု ဆိုသည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ အျပဳသေဘာ အဆိုမ်ားသည္ တကယ္တမ္းတြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိမိကိုယ္တိုင္အေပၚ ထားရွိေသာ အျပဳမေဘာမေဆာင္သည့္ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားကိုသာ တိုးပြားေစေတာ့သည္။

ကုထံုးသစ္

ဤသုေတသန၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ယခုအခါ သုေတသီမ်ားအေနျဖင့္ မိမိကိုယ္ကိုယံုၾကည္ခ်က္ နည္းပါးသူမ်ားအတြက္ ကုထံုးကို ခ်ဥ္းကပ္နည္းအသစ္မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ေဆာင္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ လူနာမ်ားအား ၎တို႔၏ အဆိုးျမင္အေတြးမ်ားကို ျငင္းဆန္ရန္ အတင္းအၾကပ္တိုက္တြန္းျခင္းထက္၊ စိတ္ကုဆရာ၀န္မ်ားက ယခုအခါ အဆိုးျမင္အေတြးမ်ားကိုပင္ လက္ခံရန္ႏွင့္ ၎တို႔ကိုပင္ ျမင္ကြင္းက်ယ္ျဖင့္ ၾကည့္ရန္ အားေပးတိုက္တြန္းလာ ၾကသည္။

အဆိုးျမင္သေဘာထားကို ခ်စ္ပါ

၀ါတာလူးႏွင့္ ဘရန္းဆြစ္ခ္ တကၠသိုလ္တို႔မွ သုေတသီမ်ားက မိမိကိုယ္ကို အတင္းအၾကပ္လုပ္ယူၿပီး အေကာင္းျမင္ခိုင္းမႈသည္ ယံုၾကည္မႈနည္းပါးသူမ်ားအတြက္ အက်ဳိးမျဖစ္ေစဘဲ၊ ေျပာင္းျပန္အေနျဖင့္ အဆိုးသာ ျဖစ္ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီျဖစ္သည္။ စိတ္ကုဆရာ၀န္မ်ားကလည္း အဆိုးျမင္သေဘာထားမ်ားကို “လက္ခံ” ရန္ႏွင့္ ျမင္ကြင္းခ်ဲ႕ၾကည့္ရန္ကိုပင္ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳထား ၾကေပသည္။




◄ ေတဇာ ► ဒီဇင္ဘာ (၄) ၂၀၀၉

Comments

  1. အဆုိးျမင္ဝါဒ ျမင္ျပီး စိတ္က် ေရာဂါ ရေနတဲ႔ သူတေယာက္ကုိပဲ အဲဒီ လူကုိ အားေပးအားေျမွာက္ ျပဳျပီး စိတ္ကုိ တျဖည္းျဖည္း တုိးယူတဲ႔ သေဘာနဲ႔ ပုံမွန္ကုိ ျပန္ဆြဲေခၚတဲ႔ သေဘာပဲ ျဖစ္မွာပါဗ်ာ ။ က်ဳပ္လုိ သာမန္ ပုံမွန္ တေယာက္အေနနဲ႔
    အဆုိးျမင္ဝါဒၾကီးကုိပဲ အဆုိးျမင္ရင္း ျမင္ရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆုံးမွာ “အလကား ပါကြာ”
    ဆုိျပီး စိတ္က်ေရာဂါဆီ ဦးတည္ သြားရင္ေရာ.....း)

    ReplyDelete
  2. ကၽြန္ေတာ္ထင္တာေတာ့ အဲဒါက အဆုိးျမင္တာေတြ မ်ားျပီး စိတ္က်ေရာဂါ ရေနတဲ႔ သူအတြက္ပဲ ျဖစ္မယ္ ဗ်။ အဆုိးျမင္တာေတြ မ်ားေနတဲ႔ သူ႕ကုိ အားေပး အားေျမွာက္ ျပဳျပီး သူ႕ကုိ ပုံမွန္ဘက္ကုိ ျပန္ဆြဲေခၚတဲ႔ သေဘာပဲ ျဖစ္မယ္။ ပုံမွန္ အေနအထားမွာ ရွိေနတဲ႔ လူတေယာက္က အဆုိးျမင္တာ တခုစ ႏွစ္ခုစရွိမယ္ဗ်ာ.။ အဲဒါကုိ အားေပးေနလုိက္မယ္ဆုိရင္ အဆုိးျမင္ရင္း ျမင္ရင္းနဲ႔ ပုံမွန္ လူတေယာက္လည္း စိတ္က် ေရာဂါသည္ တေယာက္ ျဖစ္သြားနုိင္တယ္ေလ....အဲလုိ...း)

    ReplyDelete
  3. ဒီစာေလးဖတ္ၿပီး အေကာင္းျမင္ဝါဒီသမားေတြက ေလယာဥ္ပ်ံကို တီထြင္ၿပီး အဆိုးျမင္သမားေတြက ေလထီးကို တီထြင္တယ္ဆိုတာ သတိရေစတယ္။

    ပင္ကိုစိတ္ကို အတင္းအၾကပ္ျပဳျပင္ရင္ ဘယ္လမ္းကိုပဲ ေရြးေရြး အစြန္းေရာက္သြားရင္ လိမ့္က်မွာပဲလို႔ ယံုတယ္။

    ဒါေပမယ့္ အဆိုးျမင္သမားေတြဟာ စိတ္ခ်မ္းသာမႈရၾကရဲ႕လားလို႔ သိခ်င္တယ္...ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ေလာကကို မဲျပာေနတဲ႔ ေနာက္က်ိမွန္ကသာ ၾကည့္တတ္သူမို႔ တကယ္သိခ်င္လို႔ ေမးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

    ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ အဆိုးျမင္ရတာ စိတ္ဆင္းရဲစရာေကာင္းလို႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုးပယ္ရွားလိုသူသာ ျဖစ္ပါတယ္။
    ခက္တာက ၿငိမ္းခ်မ္းမႈဆိုတာ စိတ္ေရာဂါကုဆရာေတြဆီမွာ သြားေတာင္းလုိ႔ မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္။

    ReplyDelete
  4. I would say that would be my favorite post ever.
    About 6 months ago, i was under sever stress and I looked for several self-help books.
    And all of them say "Be positive" "positive" ppoossiittiivvee.... too noisy and I was so pissed off.
    You cant make a world better just by seeing everything in a positive way. Why dont we try to accept honestly how we feel!!!

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Reynold Aquino, Leading Water Treatment Expert, Announces Unprecedented Black Friday Deals on Premium Water Filters

Los Angeles, California – November 25, 2024  – Reynold Aquino, a renowned authority in water treatment and a prolific writer on water purification technologies, today announced an exclusive Black Friday sale on a range of high-performance water filters. This limited-time offer provides consumers with an exceptional opportunity to access top-tier water filtration systems at significantly reduced prices, ensuring healthier and cleaner water for households across the nation. Aquino, whose expertise is widely recognized through his insightful articles and in-depth analyses of water treatment devices, emphasizes the importance of quality water filtration for overall well-being. "With growing concerns about water contaminants, investing in a reliable water filter is no longer a luxury but a necessity," says Aquino. "Our Black Friday sale is designed to make premium water filtration accessible to everyone, ensuring families can enjoy the peace of mind that comes with knowing ...

“တပင္ေရႊထီး၏ အပ္စိုက္စမ္းသပ္မႈ”

“လက္သည္းၾကားတြင္ အပ္စိုက္၍ တူႏွင့္ရိုက္ကာ စမ္းသပ္၏။ ေနာက္မတြန္႔သူကိုသာ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္၏” ငယ္စဥ္ဘ၀က ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ဒီလို သင္ၾကားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာ့ရာဇ၀င္သူရဲေကာင္း ဘုရင့္ေနာင္...လို႔ ကာလအေတာ္ၾကာကထဲက ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္မွားေနခဲ့မိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ေ၀ဖန္မယ္လုပ္ေတာ့ မေသခ်ာတာနဲ႔ ေမးစမ္းၾကည့္ေတာ့လည္း အေျဖမွန္မရခဲ့ဘူး။ ျမန္မာ၀ီကီကိုလည္း ေမ့ေနခဲ့တယ္။ အမွန္က ဒီလိုစမ္းသပ္တဲ့ ျမန္မာဘုရင္ဟာ “တပင္ေရႊထီး” ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ျမန္မာ၀ီကီမွ တစ္ဆင့္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ နန္းတက္ျပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ၊ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ေရာက္လွ်င္ တပင္ေရႊထီးမွာ နားထြင္းျခင္း၊ေသွ်ာင္ထံုးျခင္း အမႈတို႕ကို ျပဳခ်ိန္ေရာက္လာခဲ့သည္။ထိုသို႕ေသာအခ်ိန္တြင္ တပင္ေရႊထီးမွာ ထူးဆန္းေသာ အၾကံတို႕ျဖစ္လာသည္။ အျခားမဟုတ္၊ ရန္သူဟံသာဝတီ မင္း သုရွင္တကာရြတ္ပိ၏ ပိုင္နတ္ေနျပည္ေတာ္အနီးတြင္ရွိသည့္ ေရႊေမာေဓာ ဘုရားရင္ျပင္တြင္ ထိုနားထြင္းျခင္း၊ ေသွ်ာင္ထံုးျခင္း တို႕ကို ျပဳလုပ္လိုျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာမွဴးမတ္တို႕က အလြန္ရန္မ်ားလွသည္ေၾကာင့္ မလိုအပ္ပဲ မစြန္႕စားရန္ ေလွ်ာက္တင္ေသာ္လည္း၊ ေယာက္ဖေတာ္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာက ဆႏၵရွိလွ်င္ သြ...

အားနာရင္ ခါးပါတယ္

“အားနာရင္ ခါးပါတယ္” ဆိုတဲ့ ျမန္မာစကားပံုေလးတစ္ခု ရွိပါေရာလား။ ျမန္မာပံုျပင္ေတြရဲ႕ထံုးစံအတိုင္း သူနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ ပံုျပင္ေလးတစ္ပုဒ္လည္း ရွိေလရဲ႕။ ပံုျပင္ေလးရဲ႕နာမည္က “အားနာရင္ ခါးပါ” တဲ့။ ဟိုေရွးေရွးတုန္းက သိပ္ခ်စ္ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ရွိၾကတယ္တဲ့။ သူတို႔အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ ေမြးလာတဲ့ သားသမီးခ်င္း လက္ထပ္ၾကမယ္လို႔ ကတိထားၾကတယ္ဆိုပဲ။ ခက္ခ်င္ေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ေမြးၾကတာ မိန္းကေလးေတြခ်ည္းျဖစ္ေနေရာ။ ဒီကေလးမေတြ အရြယ္ေရာက္ေတာ့ ကတိအတိုင္း လက္ထပ္ေပးခ်င္ေပမဲ့ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္တာမို႔ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္လံုး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနၾကတယ္တဲ့။ ဒီမွာတင္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ဟာ ခုလိုေတြးေနမိတယ္တဲ့…။ “အင္း.. ငါသာ ေယာက္်ားေလးျဖစ္ရင္၊ သိပ္ေကာင္းမွာ၊ ဒါဆိုရင္ အေဖလည္း စိတ္မညစ္ရေတာ့ဘူး” ဒီလို ကေလးမေလးရဲ႕ ညည္းသံကိုၾကားေတာ့ သူတို႔အိမ္နားက ေညာင္ပင္ေစာင့္ ႐ုကၡစိုးႀကီးဟာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္တဲ့။ ဒီ႐ုကၡစိုးႀကီးက သိပ္စိတ္ေကာင္းရွိတာ။ သိပ္လည္း အားနာတတ္တာဆိုပဲ။ ၾကံရာမရတဲ့ မိန္းကေလးလည္း ေညာင္ပင္ႀကီးေအာက္ လာၿပီး ခုလိုေတာင္းပန္သတဲ့။ “႐ုကၡစိုးႀကီးရယ္၊ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သံုးလေလာက္ ေအာက္ပိုင္းခ်င္းလဲရေအာင္ပါ၊ ကၽြန္မ မဂၤလာေဆာင္ၿပီးရင္ ျ...