အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒဆိုင္ရာ အေရးအသားႏွင့္ပတ္သက္၍

[ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၄၊ စတိုင္သစ္မဂၢဇင္းပါ ဆရာျမင့္သန္း၏ ေဆာင္းပါးအား ျပန္လည္တင္ျပျခင္း]

(အမွာ။ မႏၱေလးေတာင္ေျခအနီးမွ ႏိုဗတလ္တြင္ ေက်ာင္းေနဖက္ မိတ္ေဆြ ပါေမာကၡတစ္ဦးက အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒႏွင့္ ဆက္ဆိုင္ေသာ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ပံုႏွိပ္ထားေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ လက္ေဆာင္ေပးပါသည္။ ဘာေၾကာင့္လဲဟု ေမးေသာအခါ `ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္တာနဲ႔ မတူလို႔၊ ဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္လို႔ပါ´ ဟု ဆိုပါသည္။ သူေျပာေသာစကားထဲမွ `တို႔´ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းမွာ မည္သူတို႔ကိုရည္ညႊန္းမွန္း ကၽြန္ေတာ္မသိပါ။ ဘာေၾကာင့္ ယခုမွ ဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္မွန္းလည္း ကၽြန္ေတာ္မသိပါ။ ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ၾကည့္ေသာအခါ၊ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ေဆြးေႏြးလိုေသာအခ်က္ မ်ားစြာ ေတြ႕ရပါသည္။ ေဆြးေႏြးျခင္းအားျဖင့္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ တစ္စံုတစ္ရာရွိမည္ဟု ယူဆပါသည္။ မိတ္ေဆြျဖစ္သူ ပါေမာကၡမရွိေတာ့ဘူးဟု ၾကားကာမွ၊ ဤအေရးအသားကို ျပန္လည္သတိရမိသည့္အတြက္မူ ၀မ္းနည္းရပါသည္။)

[တစ္]

စာအုပ္မွာ စိုးမင္းဦးေရးေသာ (တစ္နည္း၊ ျပဳစုေသာ) `ျဖစ္တည္မႈပဓာနႏွင့္ သိစိတ္အစဥ္´ ဟူေသာ စာအုပ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစာအုပ္ကို စာေပေလာက စာအုပ္တိုက္မွ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ႐ႈမ၀ မဂၢဇင္းတြင္ေရးခဲ့ေသာ အေရးအသားမွစ၍ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ စာေပဂ်ာနယ္တြင္ ေရးသားခဲ့ေသာ အေရးအသားအထိ စုစည္း၍ ျပန္လည္ပံုႏွိပ္ထားပါသည္။ ထိုစုစည္း၍ပံုႏွိပ္မႈတြင္ ျပန္လည္တည္းျဖတ္၊ သုတ္သင္ကာ၊ ျဖည့္စြက္ထားျခင္းမ်ား ပါ,မပါ မေျပာႏိုင္ပါ။

ျဖစ္တည္မႈပဓာန၀ါဒဆိုသည္မွာ အဂၤလိပ္လို Existentialism ကို ဆိုလိုပါသည္။ ထိုအသံုးအႏႈန္းမွ စတင္၍ ေဆြးေႏြးရပါလိမ့္မည္။ အေၾကာင္းမွာ တကၠသိုလ္ႏွင့္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္း၌ေသာ္ Existentialism ကို `အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ´ ဟု ေခၚဆိုၾကေၾကာင္း အမွတ္အသားရွိခဲ့ရာ၊ `ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒ´ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းမွာ မည္ေရြ႕မည္မွ်အထိ Existentialism ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္း၏ ဆိုလိုရင္းႏွင့္ နီးစပ္ေၾကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ ဘာသာစကားအေျပာင္းအလဲလုပ္ရာတြင္ ဆိုလိုရင္းႏွင့္ မည္မွ်နီးစပ္ေၾကာင္း ၾကည့္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ထိုသို႔ စိစစ္ေလ့လာၾကည့္ရသည္မွာ ေရွးက `ရသပညာ´ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေစာ္နံသည္ဟုဆိုကာ စာေပနယ္အတြင္း `အလွေဗဒ´ ဟု ေျပာင္းလဲ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ဖူးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

Existentialism သည္ လူ၏သိမႈကို အလြန္အေျခခံထားေသာ အျမင္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ အတၱဘ၀၏ ျဖစ္-ရွိေနမႈကို အေျခခံ၍လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕တန္းတင္၍လည္းေကာင္း ႐ႈျမင္ထားေသာအျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျဖစ္ေန႐ံု၊ ရွိေန႐ံုမွ်သာျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားကို တင္ျပထားသည္ မဟုတ္ပါ။ ေခြးေျခတစ္လံုး၊ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္၊ လကမၻာႀကီး စသည္ျဖင့္ ျဖစ္-ရွိေနၾကေသာ အရာရာတို႔၏အေၾကာင္းမ်ားကို တင္ျပထားသည္မဟုတ္ပါ။ လူ၏ အတၱဘ၀ရွိေနျခင္း၏ မွန္ကန္မႈကိုအေျခတည္၍ ေဆြးေႏြးထားေသာအျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆာထာအေၾကာင္းေရးေသာ လဖ Rene Lafarge ၏ စကား သံုးစြဲ၍ေရးရေသာ္ When he spoke of existence, it was of human existence he spoke, the only that exists in his view ဟူ၍သာ ျဖစ္သည္။ အတၱဘ၀ဟုသံုးႏႈန္းထားျခင္းတြင္ ေယဘုယ်နားလည္လက္ခံထားေသာ `ဘ၀´ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းမွ ကြဲလြဲေစရန္သာ ျဖစ္ပါသည္။

ကြဲလြဲေစရန္ဟုဆိုရာတြင္ သိမႈအရ ရွိမႈကို အေျခခံေသာပံု႐ုပ္ ေပၚရန္ျဖစ္သည္။ တစ္ခါကေသာ္ ေယာင္ေယာင္ကြန္ျမဴနစ္မ်ားႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္တို႔က `အတၱဘ၀´ ဟု သံုးႏႈန္းထားျခင္းကို အေျခခံကာ `အတၱ´ လြန္ကဲသူမ်ား၏အျမင္ဟု ယိုးစြပ္ခဲ့ဖူးသည္။ စင္စစ္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ `အတၱဘ၀အမွန္´ ဟူေသာ စကားလံုး၏ ဆိုလိုရင္းမွာ အတၱဘ၀၏ ရွိေနမႈကို မွန္ကန္သည္ဟု `ရွိမႈ´ အေျခခံထား (တစ္နည္း၊ လက္ခံထား) ေသာ အျမင္(သိမႈ)သာ ျဖစ္သည္။ အတၱလြန္ကဲသူမ်ား သို႔မဟုတ္ အတၱလြန္ကဲမႈကို လက္ခံထားသူမ်ား၏ အျမင္ဟု မဆိုလို။ မရည္ရြယ္ခဲ့။ သို႔ျဖစ္ရကား Existentialism ဟူေသာ စကား/စကားလံုးကို ျမန္မာဘာသာစကား၏ ေဘာင္အတြင္း ေျပာင္းလဲသံုးႏႈန္းရာတြင္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ျဖစ္တည္မႈပဓာနဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းထက္ ပို၍ အနက္ရင္း နီးစပ္မႈရွိသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ျမင္ပါသည္။ (အားလံုးလက္ခံၾကရမည္ဟု မဆိုလိုပါ)

တကၠသိုလ္အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွ စာေရးဆရာအခ်ဳိ႕ စကားေျပာရာတြင္ Existentialism ကို Exist ဟု အတိုခ်ဳပ္သေဘာျဖင့္ ေခၚေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္သတိထားခဲ့ဖူးပါသည္။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ေျပာၾကဆိုၾကရာတြင္ မည္သည္ကိုညႊန္း၍ ေျပာဆိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိၾကသျဖင့္ မေထာင္းမတာျဖစ္ေသာ္လည္း အဂၤလိပ္ဘာသာစကားေဘာင္အတြင္း၌မူ မမွန္ႏိုင္႐ံုမက မွားႏိုင္ေနေပေသးသည္။ Existentialism သည္ Exist အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးသည္မဟုတ္။ Existence, existent အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးသည္သာ ျဖစ္သည္။ Exist မွာ `ျဖစ္ရန္၊ ျဖစ္ဖို႔၊ ျဖစ္သည္၊ ရွိရန္၊ ရွိဖို႔၊ ရွိသည္´ စသည့္ အျပဳအမူတစ္ခုသေဘာေဆာင္၍ သံုးႏႈန္းေသာ္လည္း ယတိျပတ္ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိေသာ ႀကိယာပုဒ္သေဘာမ်ဳိး Intransitive Verb သာ ျဖစ္သည္။ ဥပမာ- ထာ၀ရဘုရား တကယ္ရွိတယ္ဟူေသာ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ထာ၀ရဘုရား၏ ရွိေနေသာ အေနအထားကို ေဖာ္သည္မဟုတ္။ Existence ကဲ့သို႔ ရွိေနေသာ အေနအထားကို ျပဆိုေသာ နာမ္တစ္ခု မဟုတ္။ Existentialism သည္ လူ၏ ျဖစ္တည္ရွိေနေသာ အေနအထားကို ေဆြးေႏြးေသာအျမင္၊ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆမ်ားျဖစ္ရာ ၎တို႔သံုးစြဲေသာ Existence စကားလံုးသည္ Concrete individual being here and now ကို ညႊန္းဆိုသည္သာ ျဖစ္သည္။

အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒီတို႔၏ Existence ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းမွာ လာတင္ဘာသာတြင္ ex-sistere ဟု ေရးေသာ အနက္ႏွင့္ နီးစပ္မႈရွိသည္ဟု ဆိုရမည္။ `သီးျခားရပ္တည္သည္´ `ေပၚထြက္ေနသည္´ ဟူေသာ အနက္ကို ေဆာင္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ လူသည္ သီးျခားရပ္တည္သည္။ သီးျခားေပၚထြက္ေနသည္ဟူေသာ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ေလသည္။ ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္း လူသည္ တိရိစၧာန္၊ သစ္ပင္၊ ေတာေတာင္ စသည္တို႔ႏွင့္ မတူ။ သို႔အတြက္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒီတို႔ သံုးစြဲေသာ Existent မွာ “it” ကို မဆိုလို။ “I” ကိုသာ ဆိုလိုသည္။ ငါ၏ ျဖစ္-ရွိေနမႈကို သိမႈအေျခခံျဖင့္ လက္ခံျခင္း “Mineness” သေဘာပင္ ျဖစ္သည္။ မိမိ၏ ရွိမႈသည္ မိမိသာလွ်င္ ျဖစ္ေနျခင္း {I am I} ဟူေသာ၊ အသိအျမင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒီတို႔ သံုးစြဲထားေသာ Existence မွာ အတၱဘ၀၏ ရွိေနမႈႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္ေနေသာ Direct relatedness ကို ဆိုလိုျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဤမွ်ဆိုလွ်င္ Existentialism ကို ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ပရိ၀ုဏ္အတြင္း အဘယ့္ေၾကာင့္ အတၱဘ၀အမွန္ဟု ေခၚဆိုၾကေၾကာင္း ထင္သာျမင္သာၿပီဟု ထင္မိပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္၏ အေရးအသားမွာ ေဆြးေႏြးခ်က္သာျဖစ္၍ မွန္၏/မွား၏ကို မဆံုးျဖတ္လိုပါ။ Minimalism သည္ပင္လွ်င္ Minimal ဟူေသာ စာလံုးကိုယူ၍ အနည္းဆံုး၀ါဒဟု ေခၚ၍ျဖစ္ေသးလွ်င္ Existentialism ကို Exist ဟူေသာ စကားလံုး၌သာတည္၍ ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒဟု ေခၚၾကသည္မွာ ေကာင္းလွၿပီ ၾသဟု ဆိုရန္သာ ရွိပါသည္။ ေတာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားကေလးမ်ား ရြတ္ေသာ စာေျပာင္ကဲ့သို႔ `သည္၊ လည္း၊ ညသတ္ ဖင္ၾကားညွပ္၊ ပါးစပ္မွာေပၚတာ အရသာ´ ဟူ၍ သေဘာထားရန္သာ ရွိပါေတာ့သည္။

(ဤအေရးအသားတြင္ Existentialism ကို ကၽြန္ေတာ္က အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ Sartre ကို `ဆာထာ´ ဟူ၍လည္းေကာင္း သံုးစြဲပါမည္။ မူရင္း၊ စာကိုညႊန္းသည့္အခါတိုင္း၊ မူရင္းစာလံုးေပါင္းႏွင့္ အသံထြက္အတိုင္း သံုးစြဲပါမည္)

[ႏွစ္]

ပထမဆံုးေသာ ေခါင္းစဥ္ - `၂၀ ရာစု ျပင္သစ္စာေပႏွင့္ ျဖစ္တည္ျခင္းပဓာန၀ါဒ´ ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒႏွင့္ ႏြယ္ငင္လ်က္ရွိေသာ ျပင္သစ္စာေပအေၾကာင္း တင္ျပထားခဲ့သည္။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ သို႔ရာတြင္ စာမ်က္ႏွာ ၄ ၌ `ကမၻာ့စာေပအေပၚ ျပင္သစ္စာေပ၏ အရိပ္ထိုးမႈႏွင့္ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈတို႔၏ အရင္းအျမစ္ကိုရွာေသာ္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ (သို႔မဟုတ္) ျဖစ္တည္ျခင္းပဓာန၀ါဒ Existentialism ကို ေတြ႕ေနရသည္´ ဟု အဆိုျပဳထားသည္ကို ဖတ္ရသည္။

ထိုအဆိုအရေသာ္ ကမၻာ့စာေပအတြင္း၌ ျပင္သစ္တို႔၏ စာေပ ရပ္တည္ႏိုင္သည္၊ ေနရာရသည္မွာ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒေၾကာင့္ဟူ၍ ဆိုရမည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ျပႆနာမွာ ရွာလမိန္း (၇၄၂-၈၁၄) ကစ၍ ေျပာင္းလဲလာေသာ လာတင္ဘာသာကို အေျခခံခဲ့သည့္ ျပင္သစ္အေရးအသားမ်ားမွ စတင္ေလ့လာေသာ္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒႏွင့္ မည္သို႔မွ် ဆက္စပ္မႈမရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ျပင္သစ္စာေပသည္ သူ႔အစဥ္အလာႏွင့္သူ ရွိခဲ့ပါသည္။ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ ေပၚလာကာမွ အရာ၀င္၊ လူလားေျမာက္လာသည္ မဟုတ္ပါ။ ေဗာလတဲ၊ ႐ူးဆိုးတို႔ကို ေခတၱဖယ္ခ်န္ထားဦး မဒမ္ဒီလာဖရက္ ေခတ္အထိပင္ ျပန္၍ေလ့လာၾကည့္ေသာ္ ကမၻာ့စာေပမ်က္ႏွာစာတြင္ ျပင္သစ္စာေပသည္ တန္း၀င္ေနခဲ့ၿပီကို ေတြ႕ရပါမည္။ သို႔ျဖစ္ရကား `ကမၻာ့စာအေပအေပၚ ျပင္သစ္စာေပ၏ အရိပ္ထိုးမႈႏွင့္ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈတို႔၏ အရင္းအျမစ္´ မွာ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒျဖစ္သည္ဟူေသာ အဆိုမွာ အလြန္သံသယျဖစ္ဖြယ္ ေကာင္းပါသည္။

ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အဆိုပါအခ်က္ကို အျခားတစ္ဖက္မွ ျပန္လည္စိစစ္ၾကည့္ႏိုင္ပါေသးသည္။ စိစစ္ၾကည့္ရန္မွာ `၂၀ ရာစု ျပင္သစ္စာေပႏွင့္ ျဖစ္တည္ျခင္းပဓာန၀ါဒ´ ကို ေရးသားခဲ့ေသာ ရက္စြဲအရ ျဖစ္ပါသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၂၇ တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ရက္စြဲအရ စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၉၇၄ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ၂၀ ရာစု ျပင္သစ္စာေပဟု ကန္႔သတ္၍ ေလ့လာရေသာ္ ၂၀ ရာစုတစ္ခုလံုး၏ ျပင္သစ္စာေပမွာ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒတြင္ `သာ´ အေျခခံခဲ့ပါသေလာဟု စဥ္းစားၾကည့္ရပါမည္။ ၂၀ ရာစုအစပိုင္း အေရးအသား အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပထမကမၻာစစ္ႀကီးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ေ၀ဒနာမ်ားပါေၾကာင္း ေတြ႕ရၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေ၀ဒနာမ်ား ပါလာခဲ့သည္မွာ ျငင္း၍မရႏိုင္။ ဆာထာ La Nausee မွာ ၁၉၃၈ တြင္ ပံုႏွိပ္ခဲ့ၿပီး Being and Nothingness မွာ ၁၉၄၃ တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ အလားတူပင္ ကမူး၏ L’Stranger မွာ ၁၉၄၂ ခုတြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ၁၉၄၀ ခု ကာလမ်ားမွ အႏွစ္သံုးဆယ္ကာလျဖစ္ေသာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားအထိ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္စာအေပ အေရးအသားမ်ားသည္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒကို အေလးေပး၊ အကဲပိုခဲ့သည္ဟု (မယုတ္မလြန္) ဆိုေသာ္ လက္ခံႏိုင္စရာ ျဖစ္သည္။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ဆက္၍စဥ္းစားရန္ ရွိျပန္သည္။ `၂၀ ရာစု ျပင္သစ္စာေပႏွင့္ ျဖစ္တည္ျခင္းပဓာန´ ကို ေရးသားခဲ့ေသာ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ကာလသည္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ေက်ာင္းသား၊ အလုပ္သမားတို႔၏ သပိတ္ပြဲႀကီး ၿပီးခဲ့သည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္သည္။ ထို`အေရးအခင္း´မွာ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၎အေရးအခင္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပင္သစ္ (အထူးသျဖင့္- ပညာတတ္မ်ား၊ အႏုသုခုမႏွင့္ စာေပပညာရွင္မ်ား) တို႔၏ အျမင္မ်ား ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ၏ ေနရာတြင္ `ဘာသာစကားအေျခခံသိမႈအပိုင္း´ ၀င္ေရာက္လာသည္။ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ အေျခခံအျမင္မ်ား၊ ကင္းပ ေပ်ာက္ဆံုးသြားသည္ဟု မဆိုလို။ ဥပမာ - `တိုနဲ´ Tournier ၏ ၀တၳဳအေရးအသားမ်ားမွာ လူ၏ ၀ိဥာဏဘ၀ဆိုင္ရာ ျမွဳပ္ကြက္မ်ားကို ေဖာ္လာသည္မွန္ေသာ္လည္း အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒႏွင့္ မဆိုင္ေတာ့။ အလားတူပင္ ကဗ်ာ၊ `ေဟာက´Hocquard ၊ `႐ိုယဲဂ်ႏိုး´ Royet-Journoud စသူတို႔၏ အေရးအသားမ်ားတြင္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပလာေသာ အျမင္မ်ား ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္သည္ ၂၀ ရာစုအဆံုးသို႔ မေရာက္လတ္ေသး။ မၿပီးဆံုးေသးေသာ အေနအထားတစ္ရပ္အား တင္ကူး၍ ယတိျပတ္ေျပာ၍ ရမည္မထင္။ သို႔ျဖစ္၍ `၂၀ ရာစု ျပင္သစ္စာေပႏွင့္ ျဖစ္တည္ျခင္းပဓာန၀ါဒ´ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ `အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒသည္ ကမၻာ့စာေပအေပၚ ျပင္သစ္စာေပ၏ အရိပ္ထိုးမႈႏွင့္ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈအတြက္ အရင္းအျမစ္´ ဆိုေသာအခ်က္မွာ ကာလကို ပိုင္းျခား၍ အဆိုျပဳသည္ျဖစ္ေစ၊ မပိုင္းျခားဘဲ အဆိုျပဳသည္ျဖစ္ေစ လံုး၀ဥႆံုမွန္သည္ဟုလည္း လက္ခံရန္ မလြယ္။

`၂၀ ရာစုျပင္သစ္စာေပႏွင့္ ျဖစ္တည္ျခင္းပဓာန၀ါဒ´ ၏ နိဂံုးမွ `ျမန္မာျပည္မွ ၾကည္ေအးႏွင့္ မင္းေက်ာ္´ တို႔မွာ အဘယ္ေၾကာင့္ အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ ေဖာ္ထုတ္သူမ်ား ျဖစ္သြားရသည္ မသိရ။ ၁၉၃၅-၄၅ က ျပင္သစ္ႏွင့္ ဥေရာပတြင္ ခံစားခဲ့ၾကရေသာ ေခတ္ၾကပ္ႀကီးကို ၾကည္ေအးႏွင့္ မင္းေက်ာ္တို႔က၊ ေရွာင္ေဇလီေဇေပၚတြင္ စေဘာန္မွ လႊင့္ပစ္လိုက္ေသာ ဒိန္ခဲ၀ါးရင္း ကာဘာေနဆာဗစ္ေညာန္တစ္ခြက္ျဖင့္ ေမွ်ာခ်ကာ မည္သည့္အခါက ခံစားခဲ့ၾကရသည္ မသိ။ မင္းေက်ာ္ႏွင့္ ၾကည္ေအးတို႔၏ အေရးအသားမ်ားတြင္ `လူ၏ သိမႈမွ ကင္းပ၍ တည္ေနေသာအရာ၊ In-itself ႏွင့္ သိႏိုင္ေသာ တစ္စံုတစ္ရာအျဖစ္ ရပ္ေနျခင္း၊ For-itself´ ကို ေရးခဲ့သည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ဖူးသမွ်တြင္ မေတြ႕ခဲ့ရဖူး။ သို႔ျဖစ္၍ ဤအခ်က္ကို (ကၽြန္ေတာ့္အေနျဖင့္) စဥ္းစားၾကည့္၍ မရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ထည့္သြင္းမေဆြးေႏြးေတာ့ပါ။

[သံုး]

`ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ကမူးႏွင့္ သူ႔စာ´ မွာမူ အယ္လ္ဘတ္ကမူးႏွင့္ သူ၏ အေရးအသားအေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အျပင္ကလူဟု ျမန္မာဘာသာစကားတြင္ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲေလ့ရွိေသာ The Outsider ကို အေလးေပး ေရးသားထားသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ `အယ္လ္ဘတ္ကမူး´ (စာ-၁၂၆၊ ၃၆)၊ `အယ္လ္ဘတ္ကမူး ၂´ (စာ- ၁၃၇-၄၆)´၊ `အျပင္ကလူအတြက္ ကမူး၏အမွာ´ (စာ- ၁၄၇-၅၀) ဟူ၍ သီးျခားအမည္မ်ားေပးကာ၊ ကမူး၏အေရးအသားမ်ားကို တင္ျပခဲ့သည္။ ထိုအေရးအသား၊ ျပန္လည္တင္ျပထားခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ (သို႔မဟုတ္၊ စပ္လ်ဥ္း၍) အညႊန္း၊ အကိုး၊ စသည္မ်ား ေဖာ္ထုတ္တင္ျပထားျခင္းမ်ား မရွိေသာ္လည္း အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဘာသာျခား စကားတစ္ခုခုမွ ဘာသာျပန္ထားျခင္းမ်ား ျဖစ္ပံုရသည္။ ကမူးဆိုသည္မွာ မည္သူမည္၀ါ၊ သူေရးေသာ အျပင္လူ ဆိုသည္မွာ မည္သည္မည္သို႔ဟု ေယဘုယ်အေနျဖင့္သိႏိုင္ရန္ အားထုတ္ထားသည္မွာ ေက်းဇူးတင္စရာ ျဖစ္သည္။

`ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ကမူးႏွင့္သူ႔စာ´ ၌မူ ေဆြးေႏြးလိုေသာ္ ေဆြးေႏြးစရာအခ်က္အခ်ဳိ႕ ပါ၀င္ေနသည္။ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္အခ်ဳိ႕ကို ဆိုကာမွ် ေဆြးေႏြးပါမည္။ (တစ္) `ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ ဆတ္ကိုယ္တိုင္ပင္ ဒႆနပညာရွင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ထြက္ခဲ့သည္။ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္အျဖစ္သာ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ၀တၳဳမ်ား ေရးခဲ့သည္´ (စာ- ၂၈-၂၉) ဟူေသာ အခ်က္ႏွင့္ (ႏွစ္) `စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္မူ ကမူးကို ယွဥ္၍မရ´ (စာ- ၂၉) ဟူေသာ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ နံပါတ္တစ္တြင္ပါေသာ `ဒႆနပညာရွင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ထြက္ခဲ့သည္´ ဟူေသာအခ်က္မွာ နားလည္ရန္ ခက္လွသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဆာထာသည္ ေသသည္အထိ ဒႆနပညာရွင္မ်ား အသိုင္းအ၀ိုင္း၊ ဒႆနိကေဗဒ ပညာရပ္ႏွင့္ ပညာရွင္တို႔၏ အသိုင္းအ၀ိုင္း၌သာ ေနခဲ့သည္။ မည္သည့္အခါကမွ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအုံမ်ားဆီမွ ေရွာင္ေျပးပုန္းခဲ့သည္ မရွိ။ အလားတူပင္ `စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ အျဖစ္သာ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ၀တၳဳမ်ား ေရးခဲ့သည္´ ဟူေသာ အခ်က္မွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္။ အထူးသျဖင့္ ထိုစာေၾကာင္းပါ စကားလံုးမ်ားျဖစ္သည့္ `အျဖစ္သာ´ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းမွာ လံုး၀ဥႆံု မျဖစ္ႏိုင္။ အေၾကာင္းမွာ ဆာထာသည္ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ အားတက္သေရာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သည္။ စာေရးျခင္းမွာ သူ၏ ၀ါသနာတစ္ခုသာျဖစ္ၿပီး ၁၉၁၈ ခုကပင္ Gotz von Berlichingen အမည္ေပးထားေသာ ၀တၳဳရွည္တစ္ပုဒ္ စတင္ေရးသားခဲ့ဖူးသည္။ Nausea ၀တၳဳကို ၁၉၃၁ ခုကပင္ စတင္ေရးသားခဲ့ၿပီး ၁၉၃၈ ခုတြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေရးသားေသာ အေရးအသားမ်ားမွာ ၀တၳဳအေရးအသားမ်ား မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဒႆနပညာရပ္ဆိုင္ရာ အေရးအသားမ်ားသာ ျဖစ္သည္။

ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္ေသာ `စာေရးဆရာတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ကမူးကို ယွဥ္၍မရ´ ဟူေသာ အခ်က္တြင္မူ၊ စဥ္းစားရန္ ရွိလာသည္မွာ မည္သို႔ယွဥ္ပါသနည္းဟူေသာ အခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ ေရွးဦးစြာ ကမူးမွာ ျပင္သစ္စာေရးဆရာဟု ဆိုေသာ္လည္း ဆာထာကဲ့သို႔ ျပင္သစ္- `ျပင္သစ္´ မဟုတ္ပါ။ ျပင္သစ္တို႔က ကိုလိုနီျပဳက်င့္ထားေသာ အလ္ဂ်ီးယားမွ ျပင္သစ္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံႏွင့္ ႀကီးျပင္းရာ ပတ္၀န္းက်င္အ၀န္းအ၀ိုင္း `အလြန္´ ကြာပါသည္။ Parisian မဟုတ္သည္သာမက pied-noir တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရကား ကမူး၏ အျမင္မ်ားတြင္ လူတန္းစား Class ႏွင့္ လူမ်ဳိး Racial ကြဲျပားမႈမွာ ေပၚလႊင္ထင္ရွားေနသည္သာမက ပိုမိုျပင္းထန္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ဆိုလိုသည္မွာ သူ၏ အျမင္မွာ ပညာရွင္ ပညာတတ္တို႔၏အျမင္တြင္ အေျခခံျခင္းထက္ လက္လုပ္လက္စားဘ၀အျမင္ (Working class ဟုဆိုလိုေသာ္ ဆိုပါ) တြင္ အေျခခံသည္။ ဒဗေရာဗ္စကီး Doubrovsky ၏ အလိုအရေသာ္ `ကမူးႏွင့္ ကမၻာႀကီး၏ ဆက္သြယ္ေနပံုမွာ ပစၥည္းမဲ့တစ္ဦး၏ ဆက္သြယ္ေနပံုမ်ဳိးသာ ျဖစ္သည္။ သိႏိုင္ေသာအရာမ်ား (အသိခံအရာမ်ား) ကို ရွိေနသည္ဟု လက္ခံထား၍ ဆက္သြယ္ေနပံုမ်ဳိးသာ ျဖစ္သည္´။ ဤတြင္ ဆိုလိုသည္မွာ ရွိေနျခင္းတစ္စံုတစ္ရာအား ပိုင္ဆိုင္ေနသည္ဟု လက္ခံထားျခင္းထက္ ရွိေနမႈကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း သက္သက္သာျဖစ္သည့္သေဘာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ သူ၏ သိမႈမ်ားမွာ သူ႔ကိုယ္ႏွင့္ရင္း၍ သိရေသာ သိမႈမ်ဳိးသာျဖစ္သည္။ သေဘာတရား၊ အေတြးအေခၚ၊ အဆို၊ ဒႆနိကေဗဒစသည္၊ စသည့္ အေတြးအေခၚစနစ္ႏွင့္ ဆင္ေျခပံုစံမ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္။

ကမူးမွာ Tuberculosis တီဘီရွိသူ ျဖစ္သည္။ က်န္းမာေရးအရေသာ္ ေကာင္းလွသည္ဟု မဆိုႏိုင္။ မက်န္းမာေသာကိုယ္သည္ စိတ္ေနာက္သို႔ မလိုက္ႏိုင္။ ပုဂၢလိကခံစားမႈသည္ ခံစားသူပုဂိၢဳလ္က အသိဆံုးဟူေသာ အျမင္ ရွိခဲ့သည္။ ျမန္မာစကားႏွင့္ လြယ္လြယ္ဥပမာေပးရေသာ္ စိတ္သြားတိုင္း ကိုယ္မပါႏိုင္။ ကိုယ္ကာယ၊ ကိုယ္ခႏၶာ၏ ျဖစ္-ရွိေနမႈသည္ အရာရာ၏အလ်င္ တည္သည့္သေဘာ ျဖစ္လာသည္။ ကမူး သိမွတ္နားလည္ လက္ခံပံုမွာ သူ၏ ျဖစ္-ရွိေနမႈကို အေျခခံသည္။ ကိုယ္ခႏၶာက အရာရာကို ကန္႔သတ္ထားသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ စြမ္းႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ထင္သည့္အတိုင္း ကိုယ္ခႏၶာ(႐ုပ္)က လိုက္ႏိုင္သည္မဟုတ္။ သို႔ျဖစ္၍လည္း ကမူး၏အျမင္တြင္ အဓိကထား တင္ျပခဲ့ေသာ Absurd [*] တြင္ ဆႏၵႏွင့္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကန္႔သတ္ထားမႈကို တင္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကို ေပၚလြင္ေစရန္ သူ၏ The Fall မွ စာတစ္ေၾကာင္းကို ျပပါရေစ။ `တို႔ကိုယ္တို႔ မေသႏိုင္ၾကဘူးလို႔ လက္ခံထားၾကတာ။ ရက္သတၱပတ္ အေတာ္ေလး ၾကာလာတာနဲ႔ ေနာက္တစ္ေန႔ကူးဖို႔ အေတာ္ ႀကိဳးစားလာရတယ္´ ဟု ဆိုခဲ့သည္။ သီးျခား လူတစ္ဦးခ်င္းစီတြင္ သီးျခားအျမင္၊ သီးျခားဆႏၵ၊ သီးျခားတန္ဖိုးထားမႈမ်ား၊ သီးျခားယဥ္ေက်းမႈ စသည္ျဖင့္ မတူညီမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း တူညီမႈမွာ တစ္ခုသာ ရွိသည္။ ၎မွာ ကိုယ္ခႏၶာတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္သည္ ကမူး၏အေတြးအေခၚတြင္ အေရးႀကီးလွေသာအခ်က္ျဖစ္ၿပီး၊ သူ၏ အေရးအသားမ်ားတြင္ အဓိကထား ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့သည္။

[*] ကမူးဆိုလိုေသာ Absurd ၏ သေဘာကို ရွင္းျပပါရေစ။ ယတိျပတ္ အနက္ေဖာ္ျခင္းထက္ ထင္သာျမင္သာေအာင္ ပံုေဆာင္ျပလိုပါတယ္။ Absurd မွာ ထိပ္တိုက္တိုးေနေသာ အေနအထားမွ ေပၚေပါက္လာေသာ အေျခအေနတစ္ရပ္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ဥပမာ၊ ဓားကိုင္ထားေသာလူတစ္ဦးကို ေသနတ္ကိုင္ထားေသာ လူတစ္ဦးႏွင့္ ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ခိုင္းေသာ အေနအထားမွာ Absurd ျဖစ္ေသာ အေျခအေနတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အတူပင္ လူသားတစ္ဦး၏ ျဖစ္-ရွိေနျခင္းမွာ ကမၻာႀကီး၏ ျဖစ္-ရွိေနျခင္းႏွင့္ ယွဥ္ၾကည့္ေသာ္ Absurd ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုရသည္။ အဓိပၸာယ္မရွိသည့္သေဘာ သက္ေရာက္ေနသျဖင့္ အဓိပၸာယ္မရွိဟု ကၽြန္ေတာ္က သံုးပါသည္။ သာမန္အဓိပၸာယ္မရွိသည့္ သေဘာမ်ဳိးကား မဟုတ္ပါ။ ရင္ဆိုင္ရာမွာ သို႔မဟုတ္၊ ထိပ္တိုက္တိုးရာမွာ ေပၚေပါက္လာေသာ အဓိပၸာယ္မရွိမႈမ်ဳိးသာ ျဖစ္သည္။

ထိုစာပိုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ `ကမူး၏ စာေရးဟန္သည္ ျပင္သစ္တြင္ ေက်ာ္ၾကားလွသည္´ ဟူေသာ အခ်က္ကိုပင္ အေျခခံ၍ စဥ္းစားေသာ္ ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္ေနသည္မွာ မည္သို႔ေသာ `ဟန္´ ကို ဆိုလိုသနည္းဟု ေဆြးေႏြးစရာ ျဖစ္ေနသည္။ အကယ္၍ `ဟန္´ ကြာျခားမႈသည္ တိုင္းတာ၍ ရႏိုင္သည့္ စံတစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဆာထာ၏ အေရးအသားမွသာမဟုတ္ ျပင္သစ္ဘာသာစကား အေျခခံေသာ အေနာက္တိုင္းစာေပ အ၀န္းအတြင္း ကမူး၏ စာေရးသားဟန္ Camusian style of writing ကို ျပဆိုရန္ လိုအပ္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ ခက္ေနေသာ အေနအထားတစ္ခုမွာ ကမူး၊ ဆာထာကဲ့သို႔ေသာ ပုဂိၢဳလ္တို႔၏ အေနအထားမ်ဳိးတြင္ စာေခ်ာ- မေခ်ာ၊ အေရးအသား ညက္-မညက္ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ားထက္၊ အေၾကာင္းအရာကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပႏိုင္ပံုကသာ ပဓာန ျဖစ္ေနသည္။ `ဘယ္လို´ ဟူေသာ ျပႆနာထက္ `ဘာကို´ ဟူေသာ ျပႆနာက အဓိက ျဖစ္သည္။ `ဘာကို ဘယ္လိုေရးသည္´ ဆိုျခင္းမွာ သီးျခားျပႆနာမဟုတ္။ အေၾကာင္းမွာ ၎တို႔ေရးေသာ အေရးအသားကို ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ရန္အတြက္ မ်ဳိးတူျပဳစုလိုက္သည္က ပင္လွ်င္ ျပည့္စံုလံုေလာက္ေသာ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ႏွင့္ေနခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ဥပမာ- ကမူးသည္ သတင္းစာဆရာ၊ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ စာေပေလာကသို႔ ၀င္လာသူျဖစ္သည္။ Algerian Reports တြင္ေရးေသာ အေရးအသားမ်ားမွာ သတင္းစာဆရာ၊ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦး အေနႏွင့္ေရးေသာ အေရးအသားမ်ဳိးျဖစ္သည္ကို ျငင္းမရ။ သို႔ျဖစ္၍ ဤသို႔ေသာအေရးအသား မ်ဳိးတြင္ ဆာထာႏွင့္ကမူး မည္သို႔မည္ပံု တူညီၾကပါသနည္းဆိုသည္ကို ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္ေနသည္။ ေျခေျချမစ္ျမစ္ မေဆြးေႏြးဘဲလ်က္ မည္သူကသာသည္ဟု လက္လြတ္စပယ္ မေျပာႏိုင္။

အျခားေသာ ဥပမာတစ္ခုကို ၾကည့္ေစခ်င္ပါေသးသည္။ The Outsider ကို ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀လိုက္ၿပီးေနာက္ စာေပေ၀ဖန္ေရးသမားမ်ား အဓိကထားေ၀ဖန္ေသာ ကမူး၏ ေရးဟန္မွာ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ၎မွာ ျပင္သစ္ဘာသာတြင္ သံုးစြဲေသာ passé compose ႏွင့္ passé simple အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ (passé simple ကို အဂၤလိပ္ဘာသာအားျဖင့္ Simple past ဟု ေခၚႏိုင္သည္။ passé compose မွာ Compound past tense ျဖစ္သည္) အမ်ားအားျဖင့္ေသာ္ passé simple ကို သံုးေလ့ရွိေသာ္လည္း ကမူးက passé compose ကို အလဲအဖယ္ျပဳကာ သံုးစြဲခဲ့သည္။ ဤအခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ပင္ ဆာထာက ေ၀ဖန္ခဲ့ဖူးေသးသည္။ ေ၀ဖန္ခ်က္မွာ passé compose သံုးလိုက္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ စာေၾကာင္းမ်ားမွာ သီးျခားသေဘာ ေဆာင္သြားၿပီး အေၾကာင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အေျခခံဆက္သြယ္မႈမ်ား မေပၚေတာ့ဟု ဆိုခဲ့သည္။ ကမူး၏ သဒၵါအသံုးတည့္ပံုကို ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ (ဤတြင္ ျပင္သစ္သဒၵါကိစၥကို ဤမွ်သာ ထားပါရေစ။ ဦးတည္ရာသို႔ ျပန္သြားပါရေစ) အကယ္၍ `… ကမူးကို ယွဥ္၍မရ´ ဆိုလိုေသာ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ဆိုရန္ ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ႏွင့္ အကယ္၍သာလွ်င္ ကမူးႏွင့္ ဆာထာတို႔၏ အေရးအသားမ်ားအၾကား၌ `ယွဥ္၍မရ´ ဟူေသာ စကား/စကားလံုးကိုသံုး၍ အၿပိဳင္ျပဳေသာ္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္မွာ ေရရာေသခ်ာေသာ ရပ္၀န္းတစ္ခု ရွိရန္လိုပါသည္။ ထိုရပ္၀န္းအတြင္း ကမူးႏွင့္ဆာထာ၏ အေရးအသားမ်ား (မ်ားေလေလ ေကာင္းေလေလျဖစ္သည္) ကို ခ်ကာ၊ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ အေျခခံ၍လည္းေကာင္း မ်ဳိးတူစုခြဲျခားထားပံုႏွင့္ ဘာသာစကားတည္ေဆာက္ပံုကို အေျခခံ၍လည္းေကာင္း ထို႔ျပင္ ကာလတရားတစ္ခုကို သတ္မွတ္လက္ခံထားၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ အဆို/သီ၀ရီ/ အတည္ျပဳၿပီးသား အယူအဆႏွင့္ အျမင္တို႔ကို အေျခခံ၍သာ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔အဆံုးအျဖတ္ေပးရာတြင္ မူရင္းဘာသာစကားအားျဖင့္ ေရးသားခ်က္မ်ားကို အေျခခံ၍သာ ဆံုးျဖတ္ၾကရပါလိမ့္မည္။ သို႔မဟုတ္ပါက `ယွဥ္၍မရ´ ဆိုေသာ အသံုးအႏႈန္းမွာ မ်က္ႏွာလႊဲခဲပစ္ သံုးႏႈန္းျခင္းထက္ မပိုပါ။

စာမ်က္ႏွာ ၅၅ တြင္ `ကမူးသည္ အျပင္လူ၀တၳဳကို လံုး၀ပုဂၢလဓိ႒ာန္ Subjectivity ကင္းေစလ်က္ ဓမၼဒိ႒ာန္ Objectivity က်က် ေရးခဲ့၍လည္း နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ရသည္´ ဟု ေရးသားထားခဲ့သည္။ ထိုအခ်က္မွာ မည္သည္ကို မည္သို႔စိစစ္ေလ့လာကာ ရယူထားေသာ နိဂံုး၏ အဆိုတစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း စဥ္းစားၾကည့္၍ မရ။ အေၾကာင္းမွာ (၁) အတၱဘ၀အမွန္ ၀ါဒဆိုင္ရာ ေဖာ္ထုတ္မႈမ်ားသည္ ပုဂၢလိကသိမႈအေျခခံတြင္ အေျခခံၾကသည္သာ ျဖစ္ၿပီး (၂) အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒ အသီးသီးသည္ ပုဂၢလဓိ႒ာန္က်ေသာ အေတြးအေခၚမ်ား Subjective thoughts သာ ျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက လက္ခံခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပို၍ဆိုးရြားေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ `…ဓမၼဒိ႒ာန္ Objectivity က်က်ေရးခဲ့၍လည္း နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ရသည္´ ဟု ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အေရးအသားတစ္ခု ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားရျခင္းသည္ တကယ့္ကမၻာႀကီးတြင္ မည္သည့္အခါကမွ ပုဂၢလဒိ႒ာန္က်ျခင္းႏွင့္ ဓမၼဓိ႒ာန္က်ျခင္းကို အေျခခံ၍ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္ မရွိ။ ထိုအခ်က္မ်ားသည္ အေရးအသားတစ္ခု၏ ေအာင္ျမင္မႈ/မေအာင္ျမင္မႈကို အေထာက္အကူ မျပဳခဲ့သည္ျဖစ္ရာ ထိုအခ်က္မွာမူ တရားလြတ္အဆိုတစ္ရပ္သာ ျဖစ္မည္ထင္သည္။ (Objective, objectivity စသည့္ စကား/စကားလံုးအေပၚ ပံုေသကားခ်ပ္မွတ္ကာ အနက္ယူလြဲပံုမွာ ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း ေတြ႕ရသည္)

`ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ကမူးႏွင့္သူ႔စာ´ အပိုင္းမွာ ကမူး၏ဘ၀ဇာတ္ေၾကာင္း နည္းနည္း၊ ကမူး၏ အေရးအသားနည္းနည္း စသည္တို႔ျဖင့္ တို႔တိတို႔တိသာ ျဖစ္သည္။ ပညာရွင္အားလံုး တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္း လက္ခံထားၾကေသာ ကမူး၏အျမင္တြင္ အေရးအပါဆံုးျဖစ္သည့္ အဓိပၸာယ္မရွိမႈ Absurd ကို လံုး၀ ရွင္းလင္းျပခဲ့ျခင္း မရွိ။ ဤအခ်က္ကိုေထာက္ျပရသည္မွာ အေၾကာင္းရွိပါသည္။ ကမူး၏ အေတြးအေခၚ အေရးအသားကို တင္ျပေဆြးေႏြးရာတြင္ သူ၏ အဓိကေဖာ္ထုတ္တင္ျပလိုေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ `အဓိပၸာယ္မရွိမႈ´ ျဖစ္ၿပီး၊ ထိုအခ်က္မွ အျခားေသာ အခ်က္ႏွစ္ခုကို အျမဲဆက္သြယ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမူး၏ အျမင္တြင္ အဓိပၸာယ္မရွိမႈ၊ ဆန္႔က်င္ျငင္းဆိုမႈ (Rebellion ကို ဆိုလိုသည္။ ဤေနရာတြင္ Rebellion ကို ေထာင္ထားျခားနားျခင္းဟု ယူရန္မသင့္ဟု ထင္သည္)၊ ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မႈ (Judgment ကို ဆိုလိုသည္) တို႔ျဖစ္သည္။ (ကမူး၏ အဓိပၸာယ္မရွိမႈကို စိတ္၀င္စားၾကသည္ ရွိေသာ္ သူ၏ The Myth of Sisyphus ကို ရွာ၍ ေနာက္ဆံုးအပိုင္းကို ဖတ္ၾကည့္ၾကေစခ်င္ပါသည္)

`ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ကမူးႏွင့္သူ႔စာ´အပိုင္းတြင္ ထို႔ထက္ပို၍ အျခားေဆြးေႏြးရန္ မရွိပါ။ လက္ဖက္ရည္၀ိုင္းတြင္၊ အရက္၀ိုင္းတြင္ အမ်ားနည္းတူ `ကမူးဆိုတာ…. ဘာဘာညာညာ´ ဟု ၀င္၍ေျပာဆိုႏိုင္ရန္အတြက္မူ ဖတ္ၾကည့္သင့္ပါသည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

◄ ျမင့္သန္း ►

[မူရင္းေဆာင္းပါးမွာ မၿပီးျပတ္ေသးေသာ္လည္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပရန္ စာအုပ္မ်ား လက္၀ယ္တြင္ မရွိေတာ့သျဖင့္ ေလာေလာဆယ္ ေဖာ္ျပႏိုင္ဦးမည္ မဟုတ္ပါ]