Skip to main content

သိမႈကာရန္လြဲျခင္း (Cognitive Dissonance)

၁၉၅၉ ခုႏွစ္၊ ပံုစံက် လူမႈစိတ္ပညာ စမ္းသပ္မႈ တစ္ရပ္က ဘာေၾကာင့္ ဘယ္လို၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မိမိကိုယ္ကိုယ္ လိမ္ညာေလ့ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အဆိုပါ စမ္းသပ္ခ်က္အား နားလည္ျခင္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အတြင္း ေစ့ေဆာ္မႈမ်ား၏ အေမွာင္ကမၻာဘက္ျခမ္းအား ပိုမိုနားလည္ေစရန္ လမ္းစေဖာ္ေပးလိုက္သလို ရွင္းလင္းေစပါလိမ့္မည္။

Festinger ႏွင့္ Carlsmith တို႔၏ ေျမလွန္ လူမႈစိတ္ပညာ စမ္းသပ္ခ်က္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာေၾကာင့္ ေတြးထင္သည္၊ မိမိတို႔လုပ္ပံုလုပ္နည္းအတိုင္း ျပဳမူေဆာင္ရြက္ၾကသည္ ဆိုေသာ အရာမ်ားအေၾကာင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေျပာသည့္ ပံုျပင္မ်ားအတြင္းသို႔ ထင္လင္းစြာသိျမင္ႏိုင္ရန္ ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့သည္။ စမ္းသပ္ခ်က္တြင္ ကၽြမ္းက်င္ပါးနပ္သည့္ လွည့္စားမႈမ်ား ျပည့္ႏွက္ေနသည့္အတြက္ သင္ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု ထင္ျမင္ၾကည့္ျခင္း သည္သာ ၎အား နားလည္ဖို႔ အလြယ္ဆံုးနည္းလမ္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သက္ေတာင့္သက္သာ ထုိင္၍ အတိတ္သို႔ ျပန္လွည့္ၾကည့္ပါမည္။ အခ်ိန္ကား ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ျဖစ္ၿပီး သင္သည္ Stanford တကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။


သင္၏ သင္႐ိုးအစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္အေနျဖင့္ “အရည္အေသြး တိုင္းတာျခင္း” စမ္းသပ္မႈ တစ္ခုတြင္ ပါ၀င္မည္ဟု သင္က သေဘာတူထားသည္။ စမ္းသပ္မႈသည္ ႏွစ္နာရီခန္႔ ၾကာျမင့္လိမ့္မည္ဟု သင့္ကို ေျပာထားသည္။ စာသင္ႏွစ္တစ္ႏွစ္လွ်င္ နာရီအနည္းငယ္ခန္႔ စမ္းသပ္ခံအရာအျဖစ္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္သကဲ့သို႔ ဤသည္မွာ ထိုအထဲမွ ႏွစ္နာရီသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤစမ္းသပ္မႈသည္ တကယ္တမ္းတြင္ ပံုစံက် လူမႈစိတ္ပညာ စမ္းသပ္ခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု သင္ အနည္းအက်ဥ္းသာ သိထားသည္။ စမ္းသပ္ေလ့လာသူမ်ား အားလံုးမွာ ေသခ်ာစြာ စီမံအကြက္ခ်ထားသည့္ လွည့္စားခ်က္၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္ကို သင့္အျမင္တြင္ တိုက္ဆိုင္မႈတစ္ခုဟုသာ ထင္ရပါလိမ့္မည္။ သင္သည္ ဘာမွ်မသိသည့္ အျဖဴထည္သက္သက္ဟုသာ ဆိုၾကပါစို႔။

ခြင္ဆင္ျခင္း

စမ္းသပ္ခန္းအတြင္းသို႔ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း ဤစမ္းသပ္မႈမွာ သင္၏ ေမွ်ာ္လင့္ထားခ်က္သည္ လုပ္ေဆာင္စရာတာ၀န္၏ တကယ့္ အေတြ႕အၾကံဳအေပၚ မည္သို႔ သက္ေရာက္ေၾကာင္း ေလ့လာရန္ဟု သင့္အား ေျပာျပထား၏။ အုပ္စုႏွစ္စု ခြဲထားၿပီး အျခားအစုတြင္ စမ္းသပ္မႈႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခုခု ေပးထားေၾကာင္း သင့္အား သိသာေစရန္ျဖစ္ပါသည္။ ေမွ်ာ္လင့္ထားခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မသိမသာ (သင္က) စဥ္းစားႏိုင္ေစရန္ အျခားအုပ္စုမ်ားရွိ စမ္းသပ္ခံမ်ားကို ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္မွ လက္တမ္း ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ေပးေနသည္။ ဤသည္မွာ ေဆာင္ရြက္ရန္တာ၀န္အား အားျဖည့္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ သင္၏ အုပ္စုတြင္ေသာ္ သင့္အေနျဖင့္ ႀကိဳတင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားခ်က္ တစ္စံုတစ္ရာ မပါဘဲ တာ၀န္တစ္ရပ္အား လုပ္ေဆာင္ရေပမည္။ [ေမွ်ာ္လင့္ထားခ်က္၊ တာ၀န္ႏွင့္ တကယ့္အေတြ႕အၾကံဳ ဆိုသည္မွာ ေဘာလံုးသမားတစ္ဦးက ပြဲမစခင္ သူ ဂိုးသြင္းႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေတြးထင္ျခင္းမွာ ေမွ်ာ္လင့္ထားခ်က္ျဖစ္သည္။ သူ၏ တာ၀န္သည္ ေဘာလံုးကန္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး၊ တကယ့္အေတြ႕အၾကံဳ ဟူသည္မွာ သူ ေဘာလံုးကြင္းတြင္း လက္ေတြ႕ျပသသည့္ ေျခစြမ္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ဤစမ္းသပ္မႈႏွင့္ တစ္ဘာသာစီျဖစ္ေသာ္လည္း ရွင္းလင္းေစရန္ ဥပမာေဆာင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။-ဘာသာျပန္သူ-]

ဤအေၾကာင္းမ်ားအားလံုး ဘာေၾကာင့္လာေျပာျပေနသလဲဟု သင့္အေနျဖင့္ စဥ္းစားစရာ ရွိေသာ္လည္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဤသည္က စမ္းသပ္ခ်က္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ စီမံထားခ်က္တစ္ခုခုရွိေၾကာင္း သင့္အား သိရွိေစျခင္းျဖင့္ အနည္းငယ္ပိုမို၍ စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ ေကာင္းလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ႏွင့္ ပထမဦးဆံုး ေဆာင္ရြက္ရန္တာ၀န္အား သင္စတင္လုပ္ေဆာင္လိုက္ၿပီး လ်င္ျမန္စြာပင္ အလြန္အမင္း ပ်င္းစရာေကာင္းေၾကာင္း သင္ သိလိုက္ရသည္။ ေသတၱာတစ္ခုထဲရွိ ရစ္ဘီးအခ်ဳိ႕ကို နာရီ၀က္ၾကာမွ် လွည့္ေနေစရန္သင့္အားေစခိုင္းၿပီး အျခားနာရီ၀က္တြင္ ဘုတ္ျပားတစ္ခုပတ္လည္မွ စို႔မ်ားကို ေရြ႕လ်ားေနေစသည္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဆိုရလွ်င္ ေဆးေျခာက္ေအာင္ ထိုင္ၾကည့္ခိုင္းထားျခင္းကမွ် ပိုမိုႏွစ္သက္စရာ ေကာင္းေသးသည္။ သင္၏ တာ၀န္မ်ား ၿပီးစီးေသာ္ ပါ၀င္ကူညီျခင္းအတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း သင့္အားေျပာၿပီး အျခားလူအမ်ားအျပားမွာ ထိုအလုပ္အေပၚ အေတာ္ေလး စိတ္၀င္စားၾကေၾကာင္းလည္း ေျပာျပ၏။ စင္စစ္ အဆိုပါတာ၀န္မွာ အေတာ္ပ်င္းစရာ ေကာင္းေနျခင္းေၾကာင့္ ဤသို႔ ၾကားလိုက္ရသည့္အတြက္ သင္ အနည္းငယ္ ႐ႈပ္ေထြးသြားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ပါေလဟု သင္က သေဘာထားလိုက္သည္။

စမ္းသပ္မႈဆိုင္ရာ အက်အေပါက္

ထို႔ေနာက္တြင္ စမ္းသပ္မႈသည္ သိပ္ေက်နပ္စရာေကာင္းသည့္ ပံုမေပၚဘဲ ခၽြတ္ေခ်ာ္မႈတစ္ခု ရွိခဲ့သည္ဟု သင့္အား ရပ္တန္႔ရွင္းလင္းျပပါသည္။ သင္၏ အကူအညီလိုအပ္သည္ဟုလည္း သူက ေျပာသည္။ တာ၀န္အား သင္မေဆာင္ရြက္ခင္က အေျခအေနကို သူတို႔က ညႊန္းဆိုၿပီး သင့္ေနာက္မွ စမ္းသပ္ခံမ်ားအား အျခားအေနတစ္ရပ္တြင္ စမ္းသပ္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ သူတို႔အားမစမ္းသပ္မီ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခုခုေပးထားမည္ ျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ လုပ္ရမည့္တာ၀န္သည္ အမွန္တကယ္ပင္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းသည္ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ထိုသို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပးမည့္ တာ၀န္ကို ယူထားသူက ေလာေလာဆယ္တြင္ ရွိမေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဤတြင္ သူတို႔က သင့္အား အဆုိပါအလုပ္အတြက္ ကူညီေပးႏိုင္မလားဟု ေတာင္းပန္သည္။ ထိုမွ်မက သင့္အား တစ္ေဒၚလာ ေပးဖို႔လည္း ကမ္းလွမ္းသည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္က ျဖစ္သည္ႏွင့္ အညီ မိနစ္ပိုင္း အလုပ္ကေလးတစ္ခုအတြက္ တစ္ေဒၚလာသည္လည္း ထူးမျခားနားဟု ေျပာဆိုႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ထို႔ျပင္ သူတို႔က သင့္အား ေနာင္တြင္လည္း အသံုးျပဳဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာေသးသည္။ ပါ၀င္ကူညီရန္ သေဘာတူလိုက္ျခင္းသည္ ေငြလြယ္လြယ္၀င္ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းပင္ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ သင္႐ိုး၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အေနျဖင့္ ပါ၀င္ျဖည့္ဆည္းေပး႐ံုျဖင့္ စတင္ခဲ့ရာမွ အဆင္သင့္သံုးစြဲႏိုင္မည့္ ေငြစေၾကးစအနည္းငယ္ ရရွိရန္ လမ္းစေဖာ္ေပးသလို ျဖစ္ေနသျဖင့္ အခြင့္အလမ္းႀကီး တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

သင္ျပဳလုပ္ၿပီးခဲ့သည့္ တာ၀န္ႏွင့္ ထပ္တူအတိုင္း မၾကာခင္ ျပဳလုပ္ေတာ့မည့္ ေနာက္စမ္းသပ္ခံတစ္ဦးႏွင့္ သင့္အား အလ်င္အျမန္ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္သည္။ ညႊန္ၾကားထားသည့္အတိုင္းပင္ သင္က အဆိုပါတာ၀န္အား လုပ္ေဆာင္ေတာ့မည့္ အမ်ဳိးသမီးအား အမွန္တကယ္ စိတ္၀င္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းေၾကာင္း ညႊန္းသည္။ သူမက ျပံဳးလိုက္ၿပီး၊ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာကာ စမ္းသပ္ခန္းအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေလသည္။ သူမအား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီး ေပးလိုက္မိသည့္အတြက္ ႐ုတ္တရက္ ေနာင္တရမိသလို သင္ခံစားလိုက္ရသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ စစ္ေဆးသူ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာကာ သင့္အား ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ထပ္ေျပာၿပီး အျခားသူ အမ်ားအျပားသည္ ဤစမ္းသပ္မႈကို ႏွစ္ၿခိဳက္ၾကၿပီး အလြန္စိတ္၀င္စားၾကေၾကာင္း သင့္အား ဆိုျပန္သည္။ ၿပီးေနာက္ သင့္အား အျခားအခန္းတစ္ခုအတြင္းသို႔ ေခၚေဆာင္သြားကာ သင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ စမ္းသပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္ေဆးေမးျမန္းပါသည္။ ထိုထဲမွ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ သင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ တာ၀န္သည္ မည္မွ်စိတ္၀င္စရာ ေကာင္းသနည္း ဟူသည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သင္ ေျဖဆိုရေပေတာ့မည္။ ဤသည္က သင့္အား ေခတၱမွ်ွ ၿငိမ္သက္ စဥ္းစားေနေစပါလိမ့္မည္။

ယခုေသာ္ သင္လုပ္ခဲ့ရသည့္ တာ၀န္မွာ ယခင္က သင္ထင္ခဲ့သလို ပ်င္းရိၿငီးေငြ႕ဖြယ္ရာ ဟုတ္မေနေတာ့ေပ။ ရစ္ဘီးမ်ား၊ စို႔မ်ား၏ ထပ္ျပန္တလဲ လႈပ္ရွားမႈမ်ားေသာ္မွ စည္းခ်က္ညီသည့္ အလွတရားတစ္မ်ဳိး တည္ရွိေနေၾကာင္း သင္ျမင္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ တကယ္တမ္းတြင္ ဤအရာအားလံုးမွာ သိပၸံပညာ၏ နာမည္ေအာက္တြင္ ရွိေနသည္။ ဤသည္မွာ အခ်ိန္ကုန္ထိုက္သည့္ အားထုတ္မႈတစ္ရပ္သာျဖစ္ၿပီး ဤစမ္းသပ္မႈမွ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚလာလိမ့္မည္ဟု သင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရသည့္ တာ၀န္မွာ ေပ်ာ္စရာအလြန္ေကာင္းလွသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေသးေသာ္လည္း သိပ္အဆိုးစားႀကီးလည္း ဟုတ္မေနေတာ့ေပ။ ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈအားျဖင့္၊ ဤသည္မွာ အစက သင္ထင္ခဲ့သေလာက္ မဆိုးေၾကာင္း သင္စဥ္းစားမိပါၿပီ။ အတန္အသင့္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းသည္ဟု သင္က အဆင့္သတ္မွတ္ေပးလိုက္သည္။

စမ္းသပ္မႈ ၿပီးစီးေသာအခါ စမ္းသပ္ခံပင္ျဖစ္ေသာ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ထံသို႔ သင္က သြားေရာက္ စကားေျပာဆိုသည္။ အေရးႀကီးသည့္ ကြဲျပားခ်က္တစ္ရပ္မွအပ က်န္ေသာအရာမ်ားတြင္ သင္၏ စမ္းသပ္ခံ အေတြ႕အၾကံဳႏွင့္ သူမ၏ အေတြ႕အၾကံဳသည္ ထပ္တူထပ္မွ် တူညီသည္။ အျခားေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္အား (စမ္းသပ္မႈသည္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းသည္ဟု) တိုက္တြန္းေပးရန္ ကမ္းလွမ္းသည့္ေၾကးတြင္ ကြဲျပားေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေဒၚလာအစား သူမအား ေဒၚလာ ၂၀ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ယခုလုပ္ေဆာင္ေနေသာ စမ္းသပ္မႈတစ္ခုလံုးတြင္ လွည့္ကြက္တစ္ခု သင့္အတြက္ စတင္ေပၚေပါက္လာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

သင္က သူမအား ရစ္ဘီးမ်ား၊ စို႔မ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ရသည့္ တာ၀န္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းသည္။
“အိုး..၊ အရမ္းးးးးးး ပ်င္းစရာေကာင္းတာပဲ၊ ေပးလို႔ရသမွ် အနည္းဆံုး အဆင့္ကို ေပးခဲ့တယ္” ဟု သူမက တုန္႔ျပန္သည္။
“မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒီေလာက္လည္း မဆိုးလွပါဘူး။ တကယ္တမ္းစဥ္းစားၾကည့္လို႔ရွိရင္ ဒါဟာ အေတာ္ေလး စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္” သင္က သူမကို ကန္႔ကြက္သည္။
သူမက မယံုႏိုင္စြာျဖင့္ သင့္ကို ၾကည့္ေနသည္။
ဘာေတြျဖစ္ကုန္ၿပီလဲ။

သိမႈ ကာရန္လြဲျခင္း

သင္ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္အရာမွာ သိမႈကာရန္လြဲေခ်ာ္ျခင္း၏ အစြမ္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သိမႈကာရန္လြဲေခ်ာ္ျခင္းအား ေလ့လာေနေသာ လူမႈစိတ္ပညာရွင္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း ဆန္႔က်င္ေနေသာ အေတြးႏွစ္ခုႏွင့္ပတ္သက္၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မည္သို႔ ျပဳမူေဆာင္ရြက္သနည္း၊ ၀ိေရာဓိအား မည္သို႔တုန္႔ျပန္သနည္းဟူသည္ကို စိတ္၀င္စားခဲ့ၾကသည္။

ဤျဖစ္ရပ္တြင္ စစခ်င္း သင္သည္ လုပ္ရမည့္တာ၀န္မွာ ပ်င္းရိဖြယ္ဟုသာ ထင္ခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ အျခားတစ္ေယာက္အား စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းေၾကာင္း ေျပာဆိုရန္ ေငြေၾကးေပးအပ္ျခင္း ခံရသည္။ သို႔ရာတြင္ သင္က အျခားသူမ်ားအား လိမ္ညာလွည့္စားေနက် လူစားမ်ဳိးလည္း မဟုတ္ေပ။ ဤတြင္ သင့္အေနျဖင့္ သင့္ကိုယ္ကိုယ္ကို ျမင္ေသာ ႐ိုးသားသူတစ္ဦးအျဖစ္ႏွင့္ အျခား စမ္းသပ္ခံမ်ားအား လိမ္ညာသူဟူသည့္ အျမင္ႏွစ္ရပ္ၾကားတြင္ မည္သို႔ ေျဖရွင္းမည္လဲ။ သင့္အား ေပးထားသည့္ ေငြေၾကးပမာဏမွာ သင္၏ သိစိတ္အား ေခ်မႈန္းပစ္ႏိုင္ရန္အတြက္ နည္းပါးလြန္းလွသည္။ ဤသည္မွာ ေကာင္းလည္းေကာင္းတယ္၊ ေကာင္းလည္း မေကာင္းဘူးဟူသည့္ သေဘာမ်ဳိးသာ ျဖစ္ပါသည္။

ဤအၾကပ္အတည္းအတြက္ သင့္စိတ္၏ ေျဖရွင္းပံုမွာ စမ္းသပ္မႈသည္ ေနာက္ဆံုးတြင္ အမွန္စင္စစ္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းသည္ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ စမ္းသပ္သူက အျခားသူမ်ားသည္လည္း စိတ္၀င္စရာေကာင္းသည္ဟု ထင္ၾကေၾကာင္း သင့္အားေျပာျပျခင္းျဖင့္ အဆိုပါေကာက္ခ်က္အား အားျဖည့္ကူညီေပးသည္။

သင့္သူငယ္ခ်င္း မိန္းကေလးအတြက္မူ ထိုသို႔ စိတ္တြင္းယႏၱယားမ်ဳိး မလိုအပ္ေပ။ သူမက ခပ္ရွင္းရွင္းပင္ “ငါ့ကို ေဒၚလာ ၂၀ ေပးၿပီး လိမ္ခိုင္းတယ္” ဟု ထင္သည္။ “ေဒၚလာ ၂၀ ဟာ ငါ့လို ေက်ာင္းသူတစ္ေယာက္အတြက္ မေျပာပေလာက္ဘူး၊ ငါ့အေနနဲ႔ ဒါမ်ဳိး မလိမ္ႏိုင္ဘူး။ လုပ္ရသည့္တာ၀န္သည္ ပ်င္းစရာေကာင္းၿပီး၊ စမ္းသပ္သူက ဘာေျပာေျပာ ပ်င္းစရာေကာင္းတုန္းပင္ ျဖစ္သည္” ဟု သူမက စဥ္းစားသည္။

လွပေသာ သီအိုရီတစ္ခု

ဤစမ္းသပ္မႈမွစ၍ သိမႈကာရန္လြဲျခင္းအေပၚ မ်ားစြာေသာ ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး သက္ေရာက္မႈအား အေျခအျမစ္ရွိရွိ တည္ေဆာက္ၿပီးခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ၎၏ လွပမႈသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ ေန႔စဥ္ဘ၀ အျပဳအမူ၊ အမ်ားအျပားအား ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္တြင္ Morton Hunt ၏ ဂႏၶ၀င္ျဖစ္ေသာ “စိတ္ပညာ ဇာတ္လမ္းမ်ား” (The Story of Psychology) မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားပါသည္။

■ အသင္းအုပ္စုတစ္ခုအတြင္းသို႔ ၀င္ရာတြင္ ၀င္ခြင့္အတြက္ အတားအဆီးမ်ားသည္ ခက္ခဲေလေလ သင္၏ အသင္း၀င္အျဖစ္ကို သင္က တန္ဖိုးထားေလေလ ျဖစ္သည္။ သင့္အား မီးကြင္းခုန္ခိုင္းျခင္း (အခက္အခဲမ်ား ေက်ာ္ျဖတ္ခိုင္းျခင္း) ႏွင့္၊ အျခားတစ္ဘက္တြင္ သာမန္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္သာ ျဖစ္ေနေသာ အရွိတရားဟူသည့္ ကာရန္လြဲျခင္းအား ေျဖရွင္းရန္ “ဤအဖြဲ႕သည္ ထူးျခားလွသည္” ဟူ၍ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္ေစေလ့ရွိသည္။

■  လူတို႔သည္ တူညီသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို မိမိတို႔၏ ေလာကအျမင္အား ပံ့ပိုးႏိုင္ရန္ အေျခခံက်က် ကြဲျပားေသာ ပံုသဏၭာန္မ်ားျဖင့္ ဘာသာျပန္ေလ့ရွိသည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ အမွတ္တစ္ခုတြင္ မိမိ၏ အျမင္အား ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ကိုယ္ပိုင္ သီအိုရီႏွင့္ အံမ၀င္မႈမ်ားအား သက္ေတာင့္သက္သာ ေမ့ေဖ်ာက္ထား၍ ခြင္က်သည့္ အရာအားလံုးကို သတိရၾကသည္။

■ လူတို႔သည္ မေလ်ာ္မွန္း သိသာေနသည့္ အေျခအေနတြင္ေသာ္မွ ၎တို႔၏ တန္ဖိုးထားမႈစံမ်ားအား ၎တို႔၏ အျပဳအမူမ်ားႏွင့္ လ်င္ျမန္စြာ ညွိယူတတ္ၾကသည္။ အလုပ္ရွင္ထံမွ “ခိုးယူ” [ခိုးျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားေစရန္-ဘာသာျပန္သူ-] သူတစ္ဦးက “လူတိုင္းလုပ္ေနၾကတာပဲ” ဟုဆို၍ သူက မလုပ္ခဲ့လွ်င္ သူသာ ဆံုး႐ႈံးရလိမ့္မည္၊ သို႔မဟုတ္ အျခားတစ္နည္းျဖင့္ “ကၽြန္ေတာ့္ကို လစာေလွ်ာ့ေပးထားတာ၊ ဒီေလာက္ေလးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဘက္က အပိုရသင့္ပါတယ္” ဟုဆိုပါလိမ့္မည္။

ဤသို႔ကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စတင္စဥ္းစားမိၿပီဆိုသည္ႏွင့္ သိမႈကာရန္လြဲျခင္းအေပၚ လူတို႔၏ “ေယဘုယ်ျပဳျခင္း” နည္းလမ္းအားျဖင့္ ေျဖရွင္းျခင္း၏ အေျခအေနမ်ားစာရင္းသည္ အျမဲတမ္း ရွည္လ်ား၍သာ လာပါလိမ့္မည္။ အကယ္၍ သင္သည္ မိမိကိုယ္ကို ႐ိုးသားေသာလူတစ္ဦး ျဖစ္ပါလွ်င္ သင္ကိုယ္တိုင္ ဤသို႔ျပဳလုပ္မိခဲ့ေသာ အေျခအေနမ်ဳိး အေျမာက္မ်ားကို စဥ္းစားမိလိမ့္မည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ ဤသည္ကို သတိထားေစာင့္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိမႈကာရန္လြဲျခင္း၏ အႏၱရာယ္အႀကီးဆံုး အက်ဳိးဆက္မ်ားတြင္ သက္ဆင္းရျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္ ကူညီေပးႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ မိမိကိုယ္တိုင္၏ မုသားအား ယံုၾကည္ေနျခင္းသည္ သိမႈကာရန္လြဲျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

◄ ေတဇာ ►

Comments

  1. I really like the translation especially the title. It reminds me (မိုးခါးေရ).

    ReplyDelete
  2. You really have such a great memory (particularly for my writings :P), and I certainly could guess what you've regarded, feeling surprise. Thank for your kind compliment.
    I usually have to consider proper MM words using English-English Dictionary. I'm afraid, it might cause misunderstanding for readers sometime since I expressed MM words at will.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Reynold Aquino, Leading Water Treatment Expert, Announces Unprecedented Black Friday Deals on Premium Water Filters

Los Angeles, California – November 25, 2024  – Reynold Aquino, a renowned authority in water treatment and a prolific writer on water purification technologies, today announced an exclusive Black Friday sale on a range of high-performance water filters. This limited-time offer provides consumers with an exceptional opportunity to access top-tier water filtration systems at significantly reduced prices, ensuring healthier and cleaner water for households across the nation. Aquino, whose expertise is widely recognized through his insightful articles and in-depth analyses of water treatment devices, emphasizes the importance of quality water filtration for overall well-being. "With growing concerns about water contaminants, investing in a reliable water filter is no longer a luxury but a necessity," says Aquino. "Our Black Friday sale is designed to make premium water filtration accessible to everyone, ensuring families can enjoy the peace of mind that comes with knowing ...

“တပင္ေရႊထီး၏ အပ္စိုက္စမ္းသပ္မႈ”

“လက္သည္းၾကားတြင္ အပ္စိုက္၍ တူႏွင့္ရိုက္ကာ စမ္းသပ္၏။ ေနာက္မတြန္႔သူကိုသာ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္၏” ငယ္စဥ္ဘ၀က ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ဒီလို သင္ၾကားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာ့ရာဇ၀င္သူရဲေကာင္း ဘုရင့္ေနာင္...လို႔ ကာလအေတာ္ၾကာကထဲက ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္မွားေနခဲ့မိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ေ၀ဖန္မယ္လုပ္ေတာ့ မေသခ်ာတာနဲ႔ ေမးစမ္းၾကည့္ေတာ့လည္း အေျဖမွန္မရခဲ့ဘူး။ ျမန္မာ၀ီကီကိုလည္း ေမ့ေနခဲ့တယ္။ အမွန္က ဒီလိုစမ္းသပ္တဲ့ ျမန္မာဘုရင္ဟာ “တပင္ေရႊထီး” ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ျမန္မာ၀ီကီမွ တစ္ဆင့္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ နန္းတက္ျပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ၊ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ေရာက္လွ်င္ တပင္ေရႊထီးမွာ နားထြင္းျခင္း၊ေသွ်ာင္ထံုးျခင္း အမႈတို႕ကို ျပဳခ်ိန္ေရာက္လာခဲ့သည္။ထိုသို႕ေသာအခ်ိန္တြင္ တပင္ေရႊထီးမွာ ထူးဆန္းေသာ အၾကံတို႕ျဖစ္လာသည္။ အျခားမဟုတ္၊ ရန္သူဟံသာဝတီ မင္း သုရွင္တကာရြတ္ပိ၏ ပိုင္နတ္ေနျပည္ေတာ္အနီးတြင္ရွိသည့္ ေရႊေမာေဓာ ဘုရားရင္ျပင္တြင္ ထိုနားထြင္းျခင္း၊ ေသွ်ာင္ထံုးျခင္း တို႕ကို ျပဳလုပ္လိုျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာမွဴးမတ္တို႕က အလြန္ရန္မ်ားလွသည္ေၾကာင့္ မလိုအပ္ပဲ မစြန္႕စားရန္ ေလွ်ာက္တင္ေသာ္လည္း၊ ေယာက္ဖေတာ္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာက ဆႏၵရွိလွ်င္ သြ...

အားနာရင္ ခါးပါတယ္

“အားနာရင္ ခါးပါတယ္” ဆိုတဲ့ ျမန္မာစကားပံုေလးတစ္ခု ရွိပါေရာလား။ ျမန္မာပံုျပင္ေတြရဲ႕ထံုးစံအတိုင္း သူနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ ပံုျပင္ေလးတစ္ပုဒ္လည္း ရွိေလရဲ႕။ ပံုျပင္ေလးရဲ႕နာမည္က “အားနာရင္ ခါးပါ” တဲ့။ ဟိုေရွးေရွးတုန္းက သိပ္ခ်စ္ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ရွိၾကတယ္တဲ့။ သူတို႔အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ ေမြးလာတဲ့ သားသမီးခ်င္း လက္ထပ္ၾကမယ္လို႔ ကတိထားၾကတယ္ဆိုပဲ။ ခက္ခ်င္ေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ေမြးၾကတာ မိန္းကေလးေတြခ်ည္းျဖစ္ေနေရာ။ ဒီကေလးမေတြ အရြယ္ေရာက္ေတာ့ ကတိအတိုင္း လက္ထပ္ေပးခ်င္ေပမဲ့ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္တာမို႔ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္လံုး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနၾကတယ္တဲ့။ ဒီမွာတင္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ဟာ ခုလိုေတြးေနမိတယ္တဲ့…။ “အင္း.. ငါသာ ေယာက္်ားေလးျဖစ္ရင္၊ သိပ္ေကာင္းမွာ၊ ဒါဆိုရင္ အေဖလည္း စိတ္မညစ္ရေတာ့ဘူး” ဒီလို ကေလးမေလးရဲ႕ ညည္းသံကိုၾကားေတာ့ သူတို႔အိမ္နားက ေညာင္ပင္ေစာင့္ ႐ုကၡစိုးႀကီးဟာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္တဲ့။ ဒီ႐ုကၡစိုးႀကီးက သိပ္စိတ္ေကာင္းရွိတာ။ သိပ္လည္း အားနာတတ္တာဆိုပဲ။ ၾကံရာမရတဲ့ မိန္းကေလးလည္း ေညာင္ပင္ႀကီးေအာက္ လာၿပီး ခုလိုေတာင္းပန္သတဲ့။ “႐ုကၡစိုးႀကီးရယ္၊ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သံုးလေလာက္ ေအာက္ပိုင္းခ်င္းလဲရေအာင္ပါ၊ ကၽြန္မ မဂၤလာေဆာင္ၿပီးရင္ ျ...