ေဂ်ာ့ ဘာကေလ (သို႔) စိတ္ကူးနန္းေတာ္တြင္ စံျမန္းသူ

(၁၆၈၅-၁၇၅၃)

`ေကာင္းကင္ဘံု၏ ဓမၼေတးသံႏွင့္ ကမၻာေျမ၏ အေဆာင္အေယာင္မ်ား အားလံုး၊ ျခံဳ၍ဆိုလွ်င္ ကမၻာႀကီး၏ အၾကမ္းထည္အား ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ျဒပ္ထုမ်ား အားလံုးတို႔သည္ `စိတ္´ တစ္ခု မရွိဘဲ မည္သို႔မွ် မတည္ရွိႏိုင္´ ဟူသည္မွာ အိုင္းရစ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးႏွင့္ ဒႆနပညာရွင္ `ေဂ်ာ့ဘာကေလ´ (George Berkeley) ၏ အျမင္ျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ ဆင္ျခင္တံု အဓိက၀ါဒီႏွင့္ `ဆင္ျခင္တံု စိတ္ကူးစံ၀ါဒ´ (Empirical Idealism) ၏ အထင္ရွားဆံုးေသာ အမာခံ ဘက္ေတာ္သားတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ `စိတ္ကူးစံ၀ါဒ´ (Idealism) ဆိုသည္မွာ ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းမ်ားသည္ စိတ္အေပၚတြင္သာ မွီတည္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ၎တို႔အား စိတ္ကူးေတြးဆသည့္ စိတ္၏ ျပင္ပ တစ္ေနရာတြင္ တည္ရွိမေနဟု ႐ႈျမင္ေသာ အျမင္ျဖစ္ပါသည္။ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရာမ်ားမွာ ၎တို႔အား အာရံုခံစားသိျမင္သည့္ သေဘာတြင္သာ တည္ရွိေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ အရွင္းဆံုးဆိုရလွ်င္ `ရုပ္ (၀ါ) ျဒပ္သည္ မတည္ရွိ´ [1] ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ `သံသယ၀ါဒ´ (Skepticism) ႏွင့္ `ဘုရားမဲ့၀ါဒ´ (Atheism) တို႔ ေပၚထြက္လာျခင္းက ဘာကေလအား အေတာ္ေလး အခက္ေတြ႕ေစခဲ့သည္။ သူ႔အေနျဖင့္ `႐ုပ္၀ါဒ´ (Materialism) အား သူ၏ တူ႐ွဴခ်က္အတြက္ အေျခခံေထာက္တိုင္အျဖစ္ ႐ႈျမင္ခဲ့ၿပီး၊ ဘုရားသခင္ တည္ရွိေၾကာင္း သက္ေသျပရန္ႏွင့္ ႐ုပ္၀ါဒအား မွားေၾကာင္းသက္ေသျပရန္ ပစ္မွတ္ထားခဲ့၏။

စိတၱဇ အေတြးထည္မ်ား အယူအဆအား ဘာကေလက ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ သီးျခား ႀတိဂံမ်ားအား ျမင္ရျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စိတၱဇအေတြးထည္ သမားမ်ားကမူ ျမင္ဖူးခဲ့သမွ်ေသာ သီးျခားႀတိဂံမ်ားမွ ကင္းလြတ္ေနသည့္ `ႀတိဂံ´ တစ္ခု၏ စိတၱဇအေတြးထည္တစ္ခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိတ္ထဲတြင္ တည္ရွိေနသည္ဟု ဆိုပါလိမ့္မည္။ ဘာကေလအေနျဖင့္ လူ၏စိတ္သည္ ဤသို႔ စိတၱဇအေတြးထည္မ်ဳိးအား ပိုင္ဆုိင္မႈမရွိဟု ယံုၾကည္ခဲ့သည္။ ျမင္းႏွင့္ ဥပမာေဆာင္ေသာ္ ဘာကေလက စိတ္အား စစ္ေဆးၾကည့္ပါလွ်င္ ဟိုျမင္း [ေဘာ္ျဖဴ] ၊ သို႔မဟုတ္ သည္ျမင္း [ညိဳမ] အတြက္ စိတ္ကူးထည္တစ္ခုအား ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ရလိမ့္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း `ျမင္းဆန္မႈ´ (Horsiness) သို႔မဟုတ္ စိတၱဇျမင္းတစ္ေကာင္၏ အေတြးထည္ကိုမူ ေတြ႕ရလိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ဆိုခဲ့၏။

သူ၏ စိတ္ကူးစံ၀ါဒတြင္ ဘာကေလက ဂၽြန္ေလာ့ခ္ဖန္တီးခဲ့သည့္ ေရာေထြးမႈတစ္ခုအား ျပန္လည္အသံုးခ်ခဲ့သည္။ ဂၽြန္ေလာ့ခ္က `စိတ္ကူးထည္´ (Idea) ဟူေသာ စကားလံုးအား အ၀န္းက်ယ္လွသည့္ အနက္ဖြင့္ ႏွစ္ခုျဖင့္ အသံုးျပဳခဲ့၏။ (၁) စိတ္ကူးထည္ဟူသည္ အသိပညာ (Knowledge) ၏ ေခါင္ခ်ဳပ္အျဖစ္ (၂) စိတ္ကူးထည္ဟူသည္ စိတ္မွ ခံစားသိျမင္ရသည့္ မည္သည့္အရာမဆို။ အဆိုပါ အနက္ဖြင့္ႏွစ္ခုအား သီျခားစီခြဲထားရန္ သူက ရည္ရြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဂရုမူသည့္ စိတ္အေျခအေနႏွင့္ ဂရုမူခံအရာမ်ားၾကား ေရာေထြးေနျခင္းသာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ အဆိုပါ အနက္ေရာေထြးမႈအား ဘာကေလက ဆက္လက္အသံုးျပဳခဲ့သည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရရွိသည့္ အသိပညာအားလံုးတို႔သည္ အာရံုမ်ားႏွင့္ အေတြ႕အၾကံဳတို႔မွသာ လာသည္ဟူေသာ ဂၽြန္ေလာ့ခ္ အုတ္ျမစ္ခ်ခဲ့သည့္ နိယာမအား ဘာကေလက လက္ခံခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ သူက အဆိုပါ သေဘာတရားအား အသံုးခ်ပံု မဆီေလ်ာ္ျခင္းအတြက္ ေလာ့ခ္အား ေ၀ဖန္ခဲ့၏။ လူတို႔၏ ဖန္တီးထုတ္လုပ္မႈသာျဖစ္ၿပီး ၀တၳဳတို႔၏ အသားထဲတြင္ တည္ရွိမေနေသာ အရသာ၊ အေရာင္အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔စသည့္ သာမညဂုဏ္ရည္မ်ား၏ `တသီးပုဂၢလဆန္မႈ´ (Subjectivity) [တစ္ေယာက္တစ္မ်ဳိး ထင္ျမင္ရမႈ] တြင္ သူက ေလာ့ခ္ႏွင့္ သေဘာတူခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္ ေလာ့ခ္က ပဓာနဂုဏ္ရည္မ်ားသည္မူ ၀တၳဳတို႔၏ အသားထဲတြင္ တည္ရွိေနသည္ဟုလည္း ေျပာခဲ့ျပန္၏။ ဤအခ်က္တြင္ ဘာကေလသည္ ေလာ့ခ္ႏွင့္ သေဘာထား ကြဲလြဲခဲ့သည္။ ပဓာနဂုဏ္ရည္မ်ားသည္လည္း သာမညဂုဏ္ရည္မ်ားကဲ့သို႔ တသီးပုဂၢလသေဘာသာ ျဖစ္သည္ဟု ဘာကေလက ဆိုသည္။ `အသြင္သဏၭာန္´ ႏွင့္ `အရြယ္အစား´ တို႔အတြက္ အာရံုသိမႈမွာ မ်က္လံုးမ်ား၏ အေနအထားအေပၚတြင္ မူတည္သည္။ `ျဒပ္ထု´ [Solidity (အထည္) ကို ဆိုလိုသည္] အား ၾကံဳေတြ႕ရမႈသည္ အထိအေတြ႕အာရံုအေပၚတြင္ မူတည္သည္။ `လႈပ္ရွားမႈ´ အတြက္ စိတ္ကူးထည္သည္ အျမဲတမ္း ႐ႈျမင္သူ၏ အေနအထား/႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ႏႈိင္းရသေဘာသာျဖစ္သည္။ စသည္ျဖင့္ သူက ေထာက္ျပခဲ့၏။ ေျဖာင့္တန္းေနေသာ တုတ္ေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းအား ေရထဲတြင္ ထားလိုက္လွ်င္ ေကြးညြတ္ေနဟန္ ျမင္ေတြ႕ရႏိုင္သည္။ ဘက္တီးရီးယားမ်ားသည္ အႏုၾကည့္မွန္ေျပာင္းေအာက္တြင္ မ်ားစြာ ႀကီးမားလာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သာမညဂုဏ္ရည္ (အေရာင္၊ အနံ႔ စသည္) တို႔ႏွင့္ ပဓာနဂုဏ္ရည္ (အသြင္သဏၭာန္၊ အရြယ္အစား စသည္) တို႔အၾကားရွိ ထူးျခားကြဲျပားမႈမွာ ခိုင္လံုမႈ မရွိဟု သူက ဆိုခဲ့သည္။

တည္ရွိေနသည့္ အရာမ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံစားသိျမင္ရသည့္ အရာမ်ားသာျဖစ္ၿပီး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနျဖင့္ မည္သည့္အခါကမွ် `ရုပ္၀တၳဳ´ (Matter) အား ခံစားသိျမင္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ၾကံဳေတြ႕ရျခင္းမရွိဟု ဘာကေလက ဆို၏။ ဤေနရာတြင္ စာဖတ္သူအေနျဖင့္ ျပံဳးခ်င္စရာျဖစ္ေနမည္ဆိုလွ်င္လည္း အံ့ၾသစရာ မဟုတ္ေပ။ သာမန္လူတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ရုပ္၀တၳဳအား သိျမင္ခံစားသည္ ဟူ၍သာ ဆိုပါလိမ့္မည္။ လက္မအား တူျဖင့္ထုမိေသာအခါ ရုပ္၀တၳဳမဟုတ္လွ်င္ မည္သည့္အရာအား ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံစားရျခင္းျဖစ္သနည္း။ ၎အား `ေဒါက္တာ ဂၽြန္ဆင္´ (Dr. Johnson) [2] က ခဲလံုးတစ္လံုးအား ေျခေထာက္ျဖင့္ကန္ျပၿပီး၊ ခဲလံုးရွိေၾကာင္းသက္ေသျပျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုခဲ့၏။

သို႔ရာတြင္ ယင္းသည္ ခဲလံုးရွိေၾကာင္း သက္ေသျပျခင္း အမွန္တကယ္ျဖစ္ပါသလား။ ေဒါက္တာဂၽြန္ဆင္အေနျဖင့္ ခဲလံုးအား အမွန္တကယ္ `ၾကံဳေတြ႕´ [Experience] ခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသလား။ ကန္လိုက္သည့္အခ်ိန္တြင္ သူ႔အေနျဖင့္ မာေက်ာၿပီး၊ ထုထည္ရွိသည့္ တစ္စံုတစ္ရာအား ခံစားရေပမည္။ မာေက်ာမႈ အာရံုအား သူ ရခဲ့ေသာ္လည္း ခဲလံုး၏ အစစ္အမွန္ ရုပ္၀တၳဳအား သူခံစားခဲ့ရျခင္းမဟုတ္။ အိပ္မက္ထဲတြင္လည္း ခဲလံုးတစ္လံုးအား ကန္လိုက္ၿပီး တူညီေသာ နာက်င္တစ္ခုအား သူ ခံစားရႏိုင္ေသာ္လည္း ထိုအေျခအေနတြင္ ခဲလံုးတစ္လံုး တည္ရွိေနသည္ မဟုတ္ေပ။ အာရံုခံႏိုင္သည့္ အားလံုးေသာ ရုပ္၀တၳဳမ်ားမွာ၊ အာရံုခံႏိုင္သည့္ `ဂုဏ္ရည္´ [Quality] မ်ား အစုအေ၀းထက္မပိုဟု ဘာကေလက အခိုင္အမာဆိုခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔သည္ ရုပ္၀တၳဳမ်ားအား ခံစားသိျမင္သူတို႔၏ စိတ္တြင္းရွိ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ စိတ္ကူးထည္မ်ားမွ်သာ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရာ၀တၳဳမ်ားသည္ မတည္ရွိေတာ့ေပ။ ဤေနရာတြင္ ဘာကေလက အာရံုခံစားသိျမင္ႏိုင္သည့္ အရာမ်ား၊ (၀ါ) အာရံုခံအဂၤါမ်ားမွ တိုက္ရိုက္ ခံစားသိျမင္ရသည့္ အရာမ်ား၏ တည္ရွိမႈအား ျငင္းပယ္ေနျခင္းမဟုတ္ ေၾကာင္း နားလည္ရေပမည္။ အဆိုပါ `အရာ´ [Things] မ်ားသည္ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ၀တၳဳမ်ားမဟုတ္ဘဲ စိတ္ထဲတြင္ တည္ရွိသည့္ `အေတြးထည္မ်ား´ (Ideas) သာ ျဖစ္သည္ဟု သူက ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

ဘာကေလက `ျဖစ္,ရွိျခင္းသည္ ခံစားသိျမင္ျခင္းအား ခံရျခင္း´ `ျဖစ္,ရွိျခင္းသည္ ခံစားသိျမင္ျခင္း´ [To be is to be perceived and to be is to perceive. ] ဟု ယံုၾကည္သည္။ (ကိုယ္တိုင္က) ခံစားသိျမင္ျခင္းလည္းမရွိ၊ (အျခားသူတို႔၏) ခံစားသိျမင္ျခင္းအား ခံရျခင္းလည္းမရွိေသာ အရာမ်ဳိးသည္ မတည္ရွိဟု သူက ဆိုခဲ့၏။ ခံစားသိျမင္သူတစ္ဦးဦးမွ ကင္းလြတ္ကာ တည္ရွိေနသည့္ ခံစားသိျမင္ႏိုင္ေသာ အရာ၀တၳဳတစ္ခုအား စဥ္းစားရန္ သူက ေမးျမန္း၏။ ရုတ္တရက္ၾကည့္ေသာ္ လြယ္မည္ထင္ရေသာ္လည္း အမွန္ေတာ့ မလြယ္ေပ။ အလြန္ေ၀းကြာသည့္ ေနရာမွ တစ္ခုခုအား ဖန္တီးစိတ္ကူးၾကည့္ပါမည္။ လူသူမေရာက္သည့္ ေတာနက္ႀကီးတစ္ခုအတြင္းရွိ အိမ္ကေလးတစ္လံုးဟု ယူဆၾကည့္မည္။ မည္သူမွ် ခံစားသိျမင္ျခင္းမရွိေသးသည့္ အိမ္ကေလးတစ္လံုး။ သို႔ရာတြင္ ထိုသို႔ စဥ္းစားလိုက္သည္ႏွင့္ ၎အိမ္ကေလးသည္ ကၽြန္ေတာ္၏ စိတ္အတြင္းတြင္ တည္ရွိလာသည္။ စိတ္အတြင္းတြင္ တည္ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ယူဆၾကည့္ထားသည့္ အိမ္ကေလးသည္ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ စိတ္ကူးထည္၊ (၀ါ) စိတ္ျဖစ္စဥ္သာ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။

ဤတြင္ ျပႆနာေလးတစ္ခု ေပၚထြက္လာသည္။ ကၽြန္ေတာ္ျမင္သည့္အရာ၏ တည္ရွိမႈသည္ ကၽြန္ေတာ္က ျမင္ေနျခင္းအေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္ဆိုလွ်င္၊ ထိုအရာသည္ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္စိမွိ္တ္လိုက္ေသာ္ ေပ်ာက္သြားမည္ေလာ။ ထို႔သို႔လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္ေတာင္ခတ္လိုက္တိုင္း ထိုအရာသည္ ေပၚလိုက္ေပ်ာက္လိုက္ (တည္ရွိလိုက္၊ မတည္ရွိလိုက္) ျဖစ္ေနသည္ေလာ။ စကားကပ္သည့္ ေမးခြန္းမ်ဳိးျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုသို႔ေမးျခင္းျဖင့္ ထူးျခားမႈတစ္စံုတစ္ရာေတာ့ မရွိေပ။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဘာကေလတြင္ ထြက္ေပါက္တစ္ခု ရွိေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ သိျမင္ခံစားရသည့္ အရာ၏ တည္ရွိမႈသည္ ကၽြန္ေတာ္၏ သိျမင္ခံစားျခင္းတစ္ခုတည္းအေပၚတြင္ မွီတည္ထားျခင္းမဟုတ္၊ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမဆို သိျမင္ခံစားေနသေရြ႕ ၎သည္ တည္ရွိေနမည္သာ ျဖစ္၏။ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္စိမွိတ္လိုက္ခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ့္ေရွ႕မွ အရာ၀တၳဳသည္ ၎အား တစ္စံုတစ္ေယာက္က သိျမင္ခံစားေနလွ်င္ ဆက္လက္တည္ရွိေနမည္သာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ `တစ္စံုတစ္ေယာက္´ ဟူသည္ ဘုရားသခင္ ျဖစ္ေပသည္။ (လူသားမ်ား) မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်၊ မည္သည့္အရာ၀တၳဳကိုမွ် ခံစားသိျမင္ျခင္း မရွိသည့္ အခ်ိန္တြင္ေသာ္မွ ဘုရားသခင္က သိျမင္ခံစားေန၏။ အရာအားလံုးသည္ ဘုရားသခင္၏ စိတ္ေတာ္တြင္ ထာ၀ရ တည္ရွိေနၿပီး ၎တို႔သည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ (လူသားမ်ား) ၏ အာရံုသိမႈမွ သီးျခားကင္းလြတ္ကာ တည္ရွိေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားသခင္၏ တည္ရွိမႈသည္ လူသားကိုယ္တိုင္၏ တည္ရွိမႈထက္ မ်ားစြာ ပိုမိုရွင္းလင္းစြာ ခံစားသိျမင္ႏိုင္သည္ဟု ဘာကေလက ေၾကြးေက်ာ္၏။ ဤနည္းအားျဖင့္ `ရုပ္၀ါဒ´ (Materialism) သည္ က်ဆံုးသြားၿပီး ဘုရားသခင္တြင္ ယံုၾကည္ျခင္းအား ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဘာကေလက ယူဆခဲ့သည္။

သို႔ရာတြင္ ဘာကေလအား ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိေပသည္။ သူ၏ ဆင္ေျခကန္မႈမ်ားမွာ အက်အေပါက္ လံုး၀ကင္းရွင္းသည္ဟု မဆိုႏိုင္ဘဲ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ျငင္းဆို [မွားေၾကာင္းသက္ေသျပ] ႏိုင္ေနေပသည္။ ဘာထရန္ရပ္ဆဲက ဤသို႔ ေရးသားခဲ့၏။ `အရွိတရားသည္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာသာျဖစ္ေၾကာင္း သူ သက္ေသျပခဲ့သည္ဟု ဘာကေလက ထင္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ သူ သက္ေသျပေနသည္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ဂုဏ္ရည္မ်ားကိုသာ သိျမင္ခံစားသည္။ အရာမ်ားကို မဟုတ္။ ထို ဂုဏ္ရည္မ်ားသည္လည္း ခံစားသိျမင္သူအားလိုက္၍ ႏႈိင္းရမ်ား ျဖစ္သည္ဟုသာ သက္ေသျပေနျခင္း ျဖစ္၏´ [3]

မည္သူမွ် ခံစားသိျမင္ျခင္းမရွိသည့္ အရာ၀တၳဳတစ္ခုအား ဖန္တီးေတြးထင္ျခင္းကိစၥ [အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေတာတြင္းရွိ အိမ္ ဥပမာ] ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ရပ္ဆဲက `မည္သူမွ် ခံစားသိျမင္ျခင္းမရွိသည့္ အိမ္တစ္လံုးအား ကၽြန္ေတာ္ ဖန္တီးေတြးထင္ႏိုင္သည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ကေျပာခ်ိန္တြင္၊ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲတြင္ ထုိအိမ္တစ္လံုးအတြက္ ပံုရိပ္ရွိေနသည္ဟု မဆိုလိုပါ။ ကၽြန္ေတာ္ အမွန္တကယ္ဆိုလိုသည္မွာ `မည္သူမွ် ခံစားသိျမင္ျခင္းမရွိသည့္ အိမ္တစ္လံုးသည္ တည္ရွိသည္´ ဟူေသာ အဆို/၀ါက်အား ကၽြန္ေတာ္ နားလည္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္၊ ပိုမိုျပည့္စံုစြာ `မည္သူမွ် ခံစားသိျမင္ႏိုင္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ဖန္တီးေတြးထင္ႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္ အိမ္တစ္လံုးသည္ တည္ရွိသည္´ ဟူေသာ ၀ါက်အား ကၽြန္ေတာ္ နားလည္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းအဆို/၀ါက်သည္ အလံုးစံု ရွင္းလင္းနားလည္ႏိုင္သည့္ စကားလံုးမ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ `ကိုယ္တိုင္ထိပ္တိုက္´ (Self-contradictory) အဆိုတစ္ခုအျဖစ္ အဆိုပါ၀ါက်အား သက္ေသျပႏိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ေသခ်ာပါသည္။ [4]

မည္သည့္အခါကမွ်၊ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ် ဖန္တီးေတြးထင္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ခံစားသိျမင္ျခင္း မရွိခဲ့ဖူးေသးသည့္အရာမ်ား တည္ရွိသည္ဟု ေျပာဆိုရန္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အသေခ်ၤ အထိသြားေသာ ကိန္းစဥ္တန္းမ်ား။ အသေခ်ၤအထိဆိုလွ်င္ အလြန္မ်ားျပားသည့္ ကိန္းစဥ္တန္းမ်ား ရွိရေပမည္။ ၎တို႔အား မည္သူမွ် မစဥ္းစားခဲ့ၾကဖူးေသာ္လည္း ၎တို႔သည္ တည္ရွိေနေပေသးသည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါကိစၥအား ဘာကေလအေနျဖင့္၊ ၎ကိန္းဂဏန္းတို႔သည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္က စဥ္းစားလိုက္မွသာ (၀ါ) တစ္စံုတစ္ေယာက္၏ စိတ္ကူးထဲသို႔ ျဖတ္သြားလိုက္မွသာ တည္ရွိလာၾကသည္။ သို႔မဟုတ္ ဘုရားသခင္သည္ အသေခ်ၤအထိတိုင္ေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအားလံုးအား သိျမင္ေနသည္ဟု တံုျပန္ႏိုင္ေနေပေသးသည္။

စင္စစ္ ဘာကေလသည္ အေတြ႕အၾကံဳ၀ါဒီ တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္ၿပီး၊ အေတြ႕အၾကံဳအဓိကဆိုင္ရာ နိယာမမ်ားအား ယုတၱိေဗဒ နိဂံုးမ်ားအထိေရာက္ေအာင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေစရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ယင္းအား `ေဒးဗစ္ ဟွဳမ္း´ (David Hume) က ေထာက္ျပခဲ့ေပသည္။

ေတဇာ (လေရာင္လမ္း)

စက္တင္ဘာ (၃) ၂၀၁၀

Ref: George Berkeley, A Journey Through Modern Philosophy

Footnotes:

[1] Idealism may also mean, such as when applied to Kant, that an objective external

reality exists, but a substantial part of the objects is determined by our perception and

understanding. [See Will Durant’s The Story of Philosophy, page 273]

[2] Samuel Johnson (1709-1784)

[3] Bertrand Russell, History of Western Philosophy, Routledge, London, page 624

[4] Ibid, page 627.