ဖန္သားျပင္ေပၚက ခံစားခ်က္မ်ား (သို႔မဟုတ္) Emoticons

မေန႔ညက ကားကို အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ေမာင္းခဲ့ရၿပီး အိမ္ျပန္ ေရာက္ေတာ့  Facebook ေပၚသို႔ ကၽြန္မ ၀င္ကာ “ေလာေလာဆယ္ စိတ္အေျခအေန” (Mood) တြင္ Click တစ္ခ်က္ ႏွိပ္၍ “ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ၿပီး ေျခကုန္ လက္ပမ္းက်” (Tired and Worn out) လို႔ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ လုိက္ပါတယ္။ ကၽြန္မ သူငယ္ခ်င္းေတြသာ ကၽြန္မအိမ္မွာရွိေနခဲ့မယ္ဆိုရင္ တကယ္ကို ကၽြန္မ ဘယ္ေလာက္ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ေနလဲဆိုတာကို ကၽြန္မရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္အေနအထား၊ အသံေနအသံထားနဲ႔၊ မ်က္ႏွာရိပ္မ်က္ႏွာကဲကို အကဲခတ္ၿပီးေတာ့ ျမင္ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သူတို႔က ကၽြန္မကို မျမင္ရဘူးဆိုေတာ့ Emoticon ရဲ႕ အကူအညီကို ရယူၿပီး ကၽြန္မ အျပင္မွာ တကယ္ဘယ္လို ခံစားေနရတယ္ ဆိုတာကို ရွင္းျပလိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။

Scott Fahlman ဆိုသူက Carnegie Mellon University ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးတဲ့ စနစ္ (Bulletin Board) ေပၚမွာ မက္ေဆ့တစ္ခု တင္ရင္းနဲ႔ Emoticon မ်ားကို စတင္ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၁၉) ရက္ေန႔က ဆိုေတာ့ အေတာ္ကို ေစာပါေသးတယ္။ Emoticon ေတြရဲ႕ မူလအစကေတာ့ ႐ိုးရွင္းလွတဲ့ သေကၤတ အမွတ္အသားမ်ားနဲ႔ တေစာင္းၾကည့္ရင္ လူရဲ႕ မ်က္ႏွာသြင္ျပင္ေလး ေပၚေနေအာင္ စီစဥ္ထားျခင္းျဖင့္ စတင္ခဲ့တာပါ။ [ .... ;) ;( ;P B-D စသည္... ] ဒါေပမဲ့ ယေန႔အခါမွာေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဂရပ္ဖွစ္ပံုစံေတြနဲ႔ မရိုးႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးထားတဲ့ ခ်စ္စရာမ်က္ႏွာေပးေလးေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း၊ ၀မ္းနည္းျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္း၊ ေဒါသျဖစ္ျခင္း၊ သက္ေတာင့္သက္သာေနျခင္း၊ ရယ္ေမာျခင္း၊ စိတ္ပုပ္ျခင္း အျပင္ မ်ားစြာေသာ မ်က္ႏွာ အေနအထားမ်ား ပါ၀င္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

§ § § § § § §

သမား႐ိုးက်အားျဖင့္ အသံတိတ္ဆက္သြယ္မႈရဲ႕ သေကၤတမ်ားျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ခႏၶာအေနအထား၊ မ်က္ႏွာသြင္ျပင္၊ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုျခင္း၊ အသံအနိမ့္အျမင့္ စတဲ့ သဘာ၀အားျဖင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ စကားေျပာရာမွာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္တဲ့ အရိပ္အေျခေတြကို ကြန္ျပဴတာအေျချပဳ ကူးလူးဆက္ဆံျခင္း (Computer Mediated Communication) CMC မွာ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ Emoticon ေတြကို စီစဥ္ဖန္တီးခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းက မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရးမွာ ရွိတဲ့ ျမင္သာတဲ့ သဲလြန္စမ်ားဟာ CMC မွာ မရွိလို႔ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့လည္း ႐ိုးရာ အသံတိတ္ဆက္ဆံေရး (Non Verbal) ပညာရွင္ေတြဟာ Emoticon ေတြရဲ႕ နိဒါန္းဟာ အသံတိတ္ဆက္ဆံေရးအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလာလိမ့္မယ္လို႔ ႀကိဳတင္မျမင္ခဲ့တဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ရွိၿပီးသား အသံတိတ္ဆက္ဆံေရးစနစ္ကို အီလက္ထေရာနစ္ပံုစံ စတင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မီဒီယာေတြဟာ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္တဲ့ လူမႈေရးအေနအထားေတြ ကင္းမဲ့တဲ့အတြက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေ၀းကြာျခင္းမ်ား ရွိေနတယ္လို႔ ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ (ခ်စ္သူနဲ႔ Gtalk ထဲမွာ Chatting ထုိင္ရတာ အားရစရာ မေကာင္းတာနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္) ဒါေၾကာင့္ CMC ဟာ စိတ္ခံစားခ်က္ဆိုင္ရာမွာ အားေပ်ာ့ၿပီး တစ္ကိုယ္ရည္ဆန္ျခင္းနဲ႔ တာ၀န္ေက်ဖို႔ကိုသာ အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ (Task Oriented) အရာ ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကိစၥအေပၚ စူးစမ္းေလ့လာမႈျပဳတာဟာ အကန္႔အသတ္နဲ႔သာ ရွိေသးတဲ့အတြက္ Emoticon ေတြဟာ ကူးလူးဆက္ဆံေရးကို တိုးတက္ေစ႐ံုတင္သာမဟုတ္၊ အျပင္ေလာကမွာသာ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အသံတိတ္သေကၤတမ်ား အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္လည္း မက္ေဆ့တစ္ခုကို ဟန္ပန္ေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ကာ အစားထိုး ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ စတင္ျပသေန႐ံု ရွိပါေသးတယ္။

Derks ဆိုသူက ကြန္ျပဴတာအေျချပဳဆက္ဆံေရး CMC မွာ Emoticon ေတြကို အသံုးျပဳျခင္းဟာ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ လူေတြ ေဖာ္ျပတတ္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိးေတြနဲ႔ အလားတူပဲလို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Emoticon ေတြကို အသံုးျပဳရာမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ စနစ္တက် ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္ၾကတာျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် မသိစိတ္ကပါ အက်င့္ပါလာတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ Instant Message (IM) ပို႔တဲ့ အေျခအေနေတြမွာ Emoticon ေတြကို အသံုးျပဳျခင္းဟာ ကူးလူးဆက္ဆံေရးကို အမွန္တကယ္ပင္ သြက္လက္ေခ်ာေမြ႕ေစၿပီး စကားလံုးနည္းနည္းနဲ႔ စိတ္ခံစားခ်က္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္လို႔ ပိုမိုလြယ္ကူၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ထိုမွတဖန္ Emoticon မ်ားဟာ အေပ်ာ္သေဘာေလာက္သာ မဟုတ္ဘဲ အေရးပါတဲ့အရာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ၾကြယ္၀မႈ ျမင့္မားလာျခင္းနဲ႔ ထိေရာက္ေခ်ာေမြ႕တဲ့ ကူးလူးဆက္ဆံေရးနည္းလမ္း တိုးတက္လာျခင္းတို႔ဟာ အားမွ်သြားလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ သုေတသနမွာပဲ Instant Messaging (IM) မွာ အေသးစိတ္မြမ္းမံထားတဲ့ Emoticon ေတြကို သံုးစြဲျခင္းဟာ ဂရုတစိုက္ရွိမႈနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကို ဖန္တီးေပးဖို႔ ကူညီႏိုင္တယ္လို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အရင္က အသံတိတ္ ဆက္ဆံေရး ပညာရွင္ေတြက ကြန္ျပဴတာအေျချပဳ ဆက္ဆံေရး (CMC) ဟာ ျမင္ရတဲ့ လူမႈေရးသေကၤတမ်ား ေခါင္းပါးျခင္းေၾကာင့္ လူမႈေရးဆန္မႈ အားနည္းတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ခံစားခ်က္ကင္းမဲ့တယ္လို႔ ႐ႈျမင္ခဲ့ၾကေပမဲ့ ယေန႔ထိ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ သုေတသနမ်ား အရေတာ့ Emoticon သံုးစြဲျခင္းဟာ ထင္ထားခဲ့သလို မဟုတ္ဘဲ ခံစားခ်က္ ပါ၀င္ေၾကာင္း သက္ေသျပေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: Tina Indalecio ၏ Curious Media ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

◄ ေတဇာ ► ဇန္န၀ါရီ (၂၉) ၂၀၁၀