Skip to main content

ဂယ္လီလီယို၏ တရားခြင္

အခ်ိန္ကား ၁၆၃၃ ခုႏွစ္။ ဂယ္လီလီယိုဆိုသူဟာ ေရာမၿမိဳ႕မွာ မိစၧာဒိဌိဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ တရားခြင္မွာ အစစ္ေဆးခံေန ရပါတယ္။ ျဖစ္ရပံုက အခုကၽြန္ေတာ္တို႔ သင္ေနၾကရတဲ့ ေနစၾက၀ဠာမွာ ေနကိုဗဟိုျပဳၿပီး က်န္တဲ့ၿဂိဳဟ္ေတြက လွည့္ပတ္ေနၾကတယ္ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အျမင္ေၾကာင့္ပါ။ ေနဗဟိုျပဳ ေနအဖြဲ႕အစည္း (Heliocentric) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီစနစ္ မတိုင္ခင္က လူသားမ်ားဟာ ကမၻာကိုသာ ေနနဲ႔တကြ အျခားေသာၿဂိဳဟ္ေတြက လွည့္ပတ္ေနၾကတယ္လို႔ ယူဆခဲ့ၾကတာပါ။ ကမၻာဗဟိုေနအဖြဲ႕အစည္း (Geocentric) လို႔ ေခၚႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ ကမၻာဗဟိုျပဳေနအဖြဲ႕အစည္း အယူအဆကို လူသားေတြဟာ (၁၈) ရာစု မတိုင္ခင္အထိ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ လက္ခံလာခဲ့ၾကတာပါ။ ဂယ္လီလီယို တရားခြင္ေရာက္ရတဲ့အျဖစ္ကိုပဲ ၾကည့္ေပါ့။ (၁၆) ရာစုေလာက္ကဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယေန႔ေခတ္ လက္ခံက်င့္သံုးေနတဲ့ ေနဗဟိုျပဳစၾက၀ဠာစနစ္အယူအဆဟာ လူသားေတြနဲ႔ ဘာသာတရားကို ေစာ္ကားတဲ့ မိစၧာဒိဌိအယူအဆလို႔ ခါးခါးသီးသီး သတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဂယ္လီလီယိုက ကိုပါးနီးကပ္စ္နဲ႔ အယူအဆခ်င္း တူညီခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဂယ္လီလီယိုဟာ ၁၆၁၆ ခုႏွစ္ကထဲက ဘုရားေက်ာင္းေတာ္နဲ႔ အျမင္မၾကည္မႈ ရွိခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကထဲက သူ႔ရဲ႕အျမင္ေတြကို ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေျပာဖို႔နဲ႔ မသင္ေပးဖို႔ ေက်ာင္းေတာ္က တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။ တားျမစ္ခ်က္ကို ဂယ္လီလီယိုက သေဘာမတူရင္ သူဟာ ဘုရားေက်ာင္းရဲ႕ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ် အျပစ္ေပးခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂယ္လီလီယိုရဲ႕အမႈမွာ သူ႔ကိုအျပစ္ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဓိကအခ်က္ႀကီး သံုးခ်က္ရွိပါတယ္။

ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ဂယ္လီလီယိုအမႈမွာ သူရဲ႕ ေနဗဟိုျပဳအယူအဆကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သူ႔အယူအဆေတြဟာ ဒႆနအစစ္အမွန္မွာ အေျခခံထားျခင္းမရွိဘဲ အမွားေတြသာျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သမၼာက်မ္းစာရဲ႕ အလိုနဲ႔လည္း ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ပဲ သူဟာ ကမၻာေျမအေပၚမွာ ထားတဲ့ သူ႔ရဲ႕အျမင္ကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ဖို႔ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အျမင္အရ ကမၻာဟာ ေကာင္းကင္ဘံုနဲ႔ အလြန္ေ၀းကြာေနၿပီး အနည္းဆံုးအားျဖင့္ မွားယြင္းစြာယံုၾကည္ေနမႈသာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဂယ္လီလီယိုဟာ ပထမ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ျပစ္ဒဏ္ကို တစ္စံုတစ္ခုေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ပိုင္းဘ၀ တစ္ေလွ်ာက္လံုးပါပဲ။ ဂယ္လီလီယိုရဲ႕ အမႈေၾကာင့္ သူ႔ရဲ႕စာအုပ္ေတြအားလံုးဟာ ပိတ္ပင္ျခင္းခံခဲ့ရၿပီး ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ကိုလည္း လံုး၀တားျမစ္ ခံခဲ့ရပါတယ္။

ဂယ္လီလီယိုရဲ႕ အမႈဟာ ၁၉၉၀ ျပည့္မတိုင္မီအထိ ဘာသာေရးနဲ႔ သိပၸံပညာတို႔ရဲ႕ တိုက္ပြဲအျဖစ္ တည္ရွိေနတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၁၅) ရက္ေန႔မွာေတာ့ ကာဒီနယ္ ရာဇင္ဂါ (Cardinal Ratzinger) က ဂယ္လီလီယို၏ တရားခြင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္တစ္ခုကို တစ္စြန္းတစ္စ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္ဒန္ကာလက လူေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ သံသယ အတိုင္းအဆရွိတယ္ဆိုတာ ျပသတဲ့ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုလို႔ သူက ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ရာဇင္ဂါရဲ႕ အဆိုအရ ဂယ္လီလီယိုရဲ႕ တရားခြင္ဟာ ထိုအခ်ိန္ကာလအေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မႈ ရွိၿပီး ယုတၱိက်တဲ့ စီရင္မႈတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ဟာ ဂယ္လီလီယိုထက္စာရင္ေတာင္မွ ခိုင္လံုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ က်င့္၀တ္ပိုင္းအရ၊ လူမႈေရးပိုင္းအရ ေကာင္းက်ဳိးဆိုးျပစ္ေတြကို အေသအခ်ာ တြက္ဆခဲ့တာပါလို႔ ဆိုတယ္။ ဒါဟာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ျပစ္ဒဏ္တစ္ခုမွ်သာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ရာဇင္ဂါက သူ႔ရဲ႕ ယုတၱိအရ ဆိုပါတယ္။ ဤနည္းအားျဖင့္ သူက ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဖာေထးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ပုပ္ဂၽြန္ေပါ (၂) (Pope John Paul II) ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးေနရာ ရလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ အေနအထားဟာ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းလာခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ကက္သလစ္ေက်ာင္းေတာ္က ဂယ္လီလီယိုရဲ႕ အမႈကို ေတာင္းပန္ျခင္းအားျဖင့္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ မွားယြင္းစြပ္စြဲခံရျခင္းသာျဖစ္ၿပီး အျပစ္မရွိေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။ ေထာင္စုႏွစ္တစ္စု အေက်ာ္က ေက်ာင္းေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ၾကမ္းတမ္းရက္စက္မႈနဲ႔ တရားမမွ်တမႈ အတြက္ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ေၾကာင္း ပုပ္ဂၽြန္ေပါ (၂) က တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

အမွန္တရားတစ္ခုကို လူသားမ်ားလက္ခံႏိုင္ဖို႔ အခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ယူရပါသလဲ။ အကယ္၍ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ဟု ဆိုလွ်င္ အရမ္းၾကာလြန္းမယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီအမွန္တရားကေရာ ေသခ်ာမႈပမာဏ ဘယ္ေလာက္ရွိ ပါသလဲ။ ေခတ္သစ္ ဂယ္လီလီယိုမ်ား ထပ္ေပၚလာလွ်င္ ေျပာင္းရဦးမွာလား။ ဒီလိုေတြ ေတြးမိရင္း ဖတ္ခဲ့ဖူးတဲ့့ ဟာသေလးတစ္ခုကို သြားသတိရမိပါတယ္။

ဆရာ ။ ေနဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕အထက္ကေနျဖတ္ၿပီး အေရွ႕မွအေနာက္သို႔ သြားေလ့ရွိတယ္။ ထူးျခားတာ ကေတာ့ ေန႔အခါမွာသာ ျဖတ္သြားေလ့ရွိၿပီး ညအခါ လံုး၀ျဖတ္မသြားတာပဲ။

တပည့္ ။ အဲလိုမဟုတ္ဘူးဆရာ။ ကမၻာႀကီးက မိမိရဲ႕၀င္႐ိုးေပၚမွာ ၂၃ ဒီဂရီတိမ္းေစာင္းၿပီး ၂၄ နာရီလွ်င္ တစ္ပတ္ႏႈန္းနဲ႔ လည္ပတ္ …

ဆရာ ။ တိတ္စမ္း။ မင္းေျပာတာက စာအုပ္ထဲက ဟာေတြ၊ ဆရာအားလံုး သိတယ္။ ခု ဆရာေျပာတာက စာေတြ႕မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ေတြ႕ကြ … ကိုယ္ေတြ႕ ။

ကိုယ္ေတြ႕အားျဖင့္ ေျပာေၾကးဆိုရင္ ကမၻာႀကီးလံုးတယ္ ဆိုရာမွာေတာင္ လက္ခံႏိုင္ဖို႔ ခက္ပါလိမ့္မယ္။ လက္ေတြ႕ ျမင္ေနရတဲ့ ကမၻာေျမျပင္ကေတာ့ ျပားျပားႀကီးပဲ မဟုတ္လား။ ဒီလိုဆို ကမၻာႀကီးျပားတယ္လို႔ပဲ (The World is Flat ကမၻာျပားျဖစ္စဥ္ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ပါ) ကိုယ္ေတြ႕အားျဖင့္ ဇြတ္ ေျပာေနရမွာလား။ ဒီလိုေတာ့ ေတာ္မည္မထင္ပါ။ ယခုေလာေလာဆယ္အေျခအေနတြင္ ကမၻာက ေနကို လွည့္ပတ္ေနသည္ ဟူေသာ သိပၸံပညာက ေပးသည့္ အေျဖကိုသာ လက္ခံထားျခင္းဟာ အက်ဳိးအေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ပါတယ္။

အိန္းစတိန္းက "Science without religion is lame, religion without science is blind." လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ သိပၸံမပါတဲ့ ဘာသာေရးဟာ အက်ဳိး၊ ဘာသာေရးမပါတဲ့ သိပၸံဟာ အကန္းပါတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက အဲဒီအက်ဳိးနဲ႔အကန္းကလည္း အေစးကပ္ၾကတာမဟုတ္ေတာ့… အက်ဳိးကလည္း ေထာ့က်ဳိးေထာ့က်ဳိးနဲ႔ တေရြ႕ေရြ႕ ကိုယ့္ဘာကိုယ္ ခရီးဆက္၊ အကန္းကလည္း စမ္းတ၀ါး၀ါးနဲ႔ ေယာင္ကန္းကန္း ခရီးႏွင္ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအဆိုကို သိပ္သေဘာက်လွတယ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ ရီးေလးဂ်င္းမပါတဲ့ သိပၸံပညာဟာ အကန္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ သဘာ၀မက်လွပါဘူး။ အိန္းစတိန္းႀကီးက တင္စားၿပီး ေျပာခဲ့တယ္လုိ႔ပဲ မွတ္ယူပါတယ္။

ယေန႔ေခတ္လူသားမ်ားအဖို႔ သိပၸံပညာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ဇြတ္တင္းျငင္းဆန္ဖို႔ရာ ခက္ပါတယ္။ ျငင္းခ်င္းျငင္းရင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အမွန္တရားေတြကိုပဲ ျငင္းပယ္ႏိုင္မွာပါ။ သိပၸံပညာနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းထဲမွာ အသက္ရွင္ေနရေတာ့ ဘုရားသခင္က ဖန္ဆင္းထားတာပါဆိုၿပီး ေက်းဇူးတင္ေနရင္လည္း အရာေရာက္လွမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို ျငင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ျဖင့္… ဂယ္လီလီယိုရဲ႕ တရားခြင္ကို သက္ေသအျဖစ္ ၾကည့္ျမင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကမၻာၿဂိဳဟ္ဟာ ေနအဖြဲ႕အစည္းမွာေတာင္ သိပ္အေရးမပါလွတဲ့ ၿဂိဳဟ္သိမ္ ၿဂိဳဟ္မႊားေလးပါ။ ေနမင္းႀကီးကို ခခယယ ၀ိုင္းႀကီးပတ္ပတ္လွည့္ေနရတဲ့ဘ၀ပါ။ ဗဟိုမဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ ေပစုတ္စုတ္ ၿဂိဳဟ္ကေလးေပၚက ဇနပုဒ္ႏိုင္ငံေလးတစ္ႏိုင္ငံမွာ အေျခခံလူတန္းစားဘ၀နဲ႔ ေနရတဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အတၱက ဘယ္ေလာက္မ်ား အေရးပါပါသလဲ။ ႏိႈင္းယွဥ္သံုးသပ္နည္းနဲ႔ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ လူ႔ျဖစ္တည္မႈရဲ႕ ေသးသိမ္မႈကို ျမင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ အျမဲတမ္း ေခါင္းမာခဲ့ၾကတယ္ မဟုတ္လား။ ဂယ္လီလီယိုကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မ်က္ကြယ္ျပဳထားခဲ့ၾကတယ္မဟုတ္လား။ သူေျပာခဲ့တဲ့ အမွန္တရားဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘာသာေရးဆိုတဲ့ အမွားနံရံေတြနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ထားခဲ့တယ္မဟုတ္လား။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေျပာရလွ်င္… လူ႔ျဖစ္တည္မႈဟာ ေသးသိမ္ပါတယ္။ စၾက၀ဠာႀကီးထဲမွာ လူသားမ်ားမွာ ျမဴမႈန္ ငယ္ကေလးေတြမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အတၱက အရြယ္အစားခ်င္းမမွ်ေအာင္ ႀကီးမားပါတယ္။ အမွန္ကို လက္ခံႏိုင္စြမ္းက ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ကို အားနည္းပါတယ္။ ကာဆီးထားတဲ့ အမွားနံရံေတြဟာ တျဖည္းျဖည္း ျပိဳက်လာၿပီလို႔ေတာ့ အေကာင္းျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီနံရံေတြ အားလံုး ၿပိဳက်ပ်က္စီးသြားၿပီးတဲ့အခါမွာ လူသားဟာ လြင္တီးေခါင္ ေလၾကမ္းၾကမ္းကြင္းျပင္မွာ အကာအရံမရွိ အထီးက်န္ျဖစ္တည္မႈအျဖစ္သာ မိမိရဲ႕အတၱကို ျမင္ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္…။

◄ ေတဇာ ► ေအာက္တိုဘာ (၂၁) ၂၀၀၉
Ref: The Trial of Galileo

Comments

Popular posts from this blog

ဂမၻီရၾကက္ေျခ

ဤကမၻာေျမကို ေနာက္သို႔လွည့္ခိုင္းၿပီး အရာရာအသစ္ကျပန္စခြင့္ရွိရင္ အရင္လိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ရွင္သန္အားေမြးလိုက္ခ်င္… ။ (ေက်ာ္ဟိန္း) အ၀တ္အထည္ ကိုယ္တစ္ခုဟူေသာ စကားမွ (ေသးေသးေကြးေကြး) ကိုယ္ခႏၶာတစ္ခုသာ အက်ဳံး၀င္ၿပီး အ၀တ္အစားမွ်ပင္ မကပ္ဘဲ ေမြးဖြားလာခဲ့ရၿပီးသည့္ေနာက္ မိမိ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈစစ္စစ္တစ္ခုအျဖစ္ ဤကမၻာေျမႀကီးတြင္ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပစရာဟူ၍ လက္သီးဆုပ္လိုက္သည့္အခါတိုင္း လက္ဖ၀ါးထဲတြင္ က်စ္က်စ္ပါေအာင္ ဆုပ္ကိုင္မိေနေသာ ဂမၻီရၾကက္ေျခတစ္ခုသာ သူ႔ တြင္ရွိသည္။ လက္ဖ၀ါးျပင္တြင္ နက္႐ႈိင္းထင္ရွားစြာ ေနရာယူထားေသာ ၾကက္ေျခခတ္တစ္ခု။ လက္သီးဆုပ္လိုက္ခ်ိန္တိုင္း ထိုအရာအား ဆုပ္ကိုင္ေနမိေၾကာင္း သူ အစဥ္အျမဲ သတိျပဳေနခဲ့မိသည္။ ထိုအရာသည္ သူ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈစစ္စစ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ သူ၏ ေမြးရာပါ ဥစၥာဓန ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ သူက ေရြးခ်ယ္ ရယူထားခဲ့ျခင္းမဟုတ္ဘဲ အလိုလိုရရွိခဲ့ေသာ စြမ္းအင္တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါသည္။ ၎သည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေရးျခစ္ထားေသာ သာမန္ၾကက္ေျခခတ္တစ္ခုမွ် မဟုတ္ဘဲ စြမ္းအင္တစ္မ်ဳိး ကိန္းေအာင္းေနသည့္ ေမွာ္ဆန္ဆန္အမွတ္အသားတစ္ခုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သူ ေကာင္းစြာ သိရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုစြမ္းအင္သည္ သူကိုယ္တိုင္ ေရေရရာရာ မသိရသည့္ အရပ္တစ္ခ

အ႐ူးေရာဂါႏွင့္ မ႐ူးတ႐ူးျပႆနာ

အဂၤလိပ္စကားတြင္ “ရူး” သည့္အေၾကာင္း ရည္ညႊန္းလိုသည့္အခါ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ႏွစ္ခါျပန္ မစဥ္းစားဘဲ ပါးစပ္သင့္ရာ အလြယ္တကူ ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းတတ္သည့္ စကားလံုး ႏွစ္လံုးရွိပါသည္။ Psychotic ႏွင့္ Neurotic တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ျမန္မာစကားတြင္မူ ႐ူးသည္၊ စိတ္မႏွံ႔ျဖစ္သည္၊ က်ပ္မျပည့္ျဖစ္သည္၊ ေဂါက္သည္ မွအစ အခုေနာက္ပိုင္းတြင္ လူငယ္ အသံုးအျဖစ္ ဆိုက္ကို၀င္သည္ ဟုပါ ကျပားအသံုးအႏႈန္းမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးစြဲလာၾကသည္။ Psychotic ကို “အျပင္းစား စိတ္ေရာဂါ”၊ Neurosis ကို “အႏုစား စိတ္ေရာဂါ” ဟု ေက်ာင္းတုန္းက အလြယ္ မွတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ “ကုမရသည့္ အရူး“ ႏွင့္ “ကု၍ရသည့္ အရူး” ဟုလည္း မွတ္သားဖူးသည္။ စိတ္ပညာအရ “အရူးေရာဂါ” Psychosis ႏွင့္ “မရူးတရူး ျပႆနာ” Neurosis  တို႔၏ ကြဲျပားပံုကို ေလ့လာၾကည့္ပါမည္။ Psychosis (အ႐ူးေရာဂါ) စိတ္ပညာရပ္ ေဘာင္အတြင္း အက်ံဳး၀င္သည့္ ေ၀ါဟာရတစ္ခုျဖစ္ေသာ Psychosis သည္ ပံုမွန္ လူမႈေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္လာေစသည့္ အရွိတရားႏွင့္ ဆက္သြယ္ခ်က္ ဆံုး႐ႈံးသြားေသာ စိတ္အေျခအေနကို ေခၚညႊန္းသည့္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေ၀ါဟာရတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ စကားလံုးကို Ernst Von Reuchtersleben   ဆိုသူက “ရူးသြပ္မႈ”

“တပင္ေရႊထီး၏ အပ္စိုက္စမ္းသပ္မႈ”

“လက္သည္းၾကားတြင္ အပ္စိုက္၍ တူႏွင့္ရိုက္ကာ စမ္းသပ္၏။ ေနာက္မတြန္႔သူကိုသာ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္၏” ငယ္စဥ္ဘ၀က ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ဒီလို သင္ၾကားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာ့ရာဇ၀င္သူရဲေကာင္း ဘုရင့္ေနာင္...လို႔ ကာလအေတာ္ၾကာကထဲက ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္မွားေနခဲ့မိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ေ၀ဖန္မယ္လုပ္ေတာ့ မေသခ်ာတာနဲ႔ ေမးစမ္းၾကည့္ေတာ့လည္း အေျဖမွန္မရခဲ့ဘူး။ ျမန္မာ၀ီကီကိုလည္း ေမ့ေနခဲ့တယ္။ အမွန္က ဒီလိုစမ္းသပ္တဲ့ ျမန္မာဘုရင္ဟာ “တပင္ေရႊထီး” ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ျမန္မာ၀ီကီမွ တစ္ဆင့္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ နန္းတက္ျပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ၊ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ေရာက္လွ်င္ တပင္ေရႊထီးမွာ နားထြင္းျခင္း၊ေသွ်ာင္ထံုးျခင္း အမႈတို႕ကို ျပဳခ်ိန္ေရာက္လာခဲ့သည္။ထိုသို႕ေသာအခ်ိန္တြင္ တပင္ေရႊထီးမွာ ထူးဆန္းေသာ အၾကံတို႕ျဖစ္လာသည္။ အျခားမဟုတ္၊ ရန္သူဟံသာဝတီ မင္း သုရွင္တကာရြတ္ပိ၏ ပိုင္နတ္ေနျပည္ေတာ္အနီးတြင္ရွိသည့္ ေရႊေမာေဓာ ဘုရားရင္ျပင္တြင္ ထိုနားထြင္းျခင္း၊ ေသွ်ာင္ထံုးျခင္း တို႕ကို ျပဳလုပ္လိုျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာမွဴးမတ္တို႕က အလြန္ရန္မ်ားလွသည္ေၾကာင့္ မလိုအပ္ပဲ မစြန္႕စားရန္ ေလွ်ာက္တင္ေသာ္လည္း၊ ေယာက္ဖေတာ္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာက ဆႏၵရွိလွ်င္ သြ