“ရသ ေအာ္လတာေနးတစ္” သံုးသပ္ခ်က္…

စာၾကည့္တိုက္ ေပါက္စနထဲတြင္ ျမန္မာမဂၢဇင္း အေဟာင္း တခ်ဳိ႕တစ္၀က္ ရွိသည္။ စပယ္ျဖဴႏွင့္ ႏြယ္နီ အတန္အသင့္၊ စတိုင္သစ္၊ ရနံ႔သစ္၊ ခ်ယ္ရီ အနည္းငယ္ႏွင့္ အျခားမဂၢဇင္းေဟာင္းမ်ား တစ္အုပ္စႏွစ္အုပ္စ။ စတုိင္သစ္ပါ ေဆာင္းပါးမ်ားက အလြတ္နီးပါး ျဖစ္ေနၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏြယ္နီမဂၢဇင္းေလး တစ္အုပ္ကို ေရြးခ်ယ္ယူၿပီး မာေတာင့္ေတာင့္ ခံုတန္းလ်ားေပၚတြင္ပင္ အက်အန လွဲအိပ္ၿပီး ဖတ္ေနလိုက္သည္။ ႏြယ္နီက မ်က္ေမွာက္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပသည့္မဂၢဇင္း။ ရသထက္ သုတပိုင္းပိုမ်ားသည္။ ကၽြန္ေတာ္က ရွားရွားပါးပါး ပါရွိသည့္ ျမန္မာ၀ထၳဳတို၊ ရသစာတမ္း စသည္တို႔ကို အရင္ဆံုး ေရြးခ်ယ္ဖတ္႐ႈလိုက္သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ အိမ္မွာ ေမြးထားသည့္ေခြးေတြအေၾကာင္းကို ဓာတ္ပံုမ်ားႏွင့္တကြ တဖြဲ႕တႏြဲ႕ေရးထားသည့္ “ေမေမႀကီး” ၏ ေဆာင္းပါးကို ဘာမ်ားပါလိမ့္ သိခ်င္စိတ္ျဖင့္ စိတ္၀င္တစားဖတ္ၾကည့္မိသည္။ အိမ္မွာေမြးထားသည့္ေခြး၏ ေမြးေန႔ပြဲ၊ ေခြးေယာက္်ားရသည့္အေၾကာင္းႏွင့္ ေခြးဗိုက္ႀကီးသည့္အေၾကာင္း၊ ေခြးအိမ္ေထာင္ေရး ဇာတ္လမ္း ဇာတ္ကြက္မ်ားကိုသာ အံ့အားတႀကီးေတြ႕လိုက္ရသည္။ တျခား ဘာမွ် မပါရွိ။ စိတ္ညစ္ညဴးစြာျဖင့္သာ တျခား အေၾကာင္းအရာမ်ားဘက္ လွည့္ရျပန္သည္။ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ သတင္းမ်ား၊ အျဖစ္အပ်က္မ်ားက ရက္လြန္စာမ်ားလို ျဖစ္ေနၿပီ။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က သတင္းမ်ားကို ၂၀၀၉ မွာ ျပန္ဖတ္မေနခ်င္ေတာ့။ သို႔ေသာ္ သေဘာတရားေရးရာ အျမင္မ်ားက်ေတာ့လည္း ဖတ္ခ်င္သည္။ ေဟာင္းသြားလို႔ သံုးမရေတာ့ဆိုတာမ်ဳိး ယူဆလို႔မျဖစ္။ ဒီေတာ့ ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ ဘိုးေတာ္ႀကီးတစ္ေယာက္၏ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကို ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္လုိက္သည္။ “ရသ ေအာ္လတာေနးတစ္” ဟု အမည္ေပးထားသည္။

သူ၏ေဆာင္းပါး ဆိုလိုရင္းကို အက်ဥ္းခ်ံဳးျပန္ေရးျပပါရေစ။ အဆိုပါဘိုးေတာ္ႀကီးမွာ အသက္ႀကီးမွ ကိုရီးယားဇာတ္လမ္းတြဲ မၾကည့္ရမေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ စြဲလန္းေနသည္ဆို၏။ စြဲသြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာလည္း သူက သူငယ္ျပန္ခ်င္လို႔မဟုတ္။ တီဗီက အိပ္ယာေရွ႕ေရာက္ေနလို႔သာ အိမ္သားမ်ားႏွင့္အတူ အားနာပါးနာၾကည့္ရၿပီး ၾကာေတာ့ စြဲသြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု မည္သူကမွ် ရိုက္မစစ္ပါဘဲႏွင့္ ေျဖရွင္းခ်က္ေပးထားသည္။ (အမွန္ေတာ့ မည္သို႔ပင္စြဲစြဲ၊ စြဲလန္းျခင္းသည္ သူ၏ အခြင့္အေရးသာျဖစ္သည္ဟု ယူဆပါသည္) ဤသို႔ ကိုရီးယားဇာတ္လမ္း တမ္းတမ္းစြဲျဖစ္ေနရင္းမွ သူက ရသတြင္ ေအာ္တာေနးတစ္ရွိေၾကာင္း သတိထားလိုက္မိသည္ဆို၏။ သူသည္ ရသစာေပ ၀တၳဳကဗ်ာ စသည္ျဖင့္ ဖတ္႐ႈျခင္းမရွိေသာ္လည္း ရသမကန္းပါဟု ျငင္းဆိုသည္။ ၀တၳဳကဗ်ာစသည္ျဖင့္ မဖတ္ရသည့္အေၾကာင္းရင္းမွာလည္း အပ်င္းႀကီးလို႔ မဟုတ္ဘဲ သုတေဆာင္းပါးေတြ တစ္ခ်ိန္လံုး တစ္ကုန္းကုန္းေရးေနရရွာသျဖင့္ အခ်ိန္မရွိလို႔ ျဖစ္ပါသည္ ဟူ၏။ တျခားဂ်ာနယ္မဂၢဇင္းေတြက တျခားစာေရးဆရာမ်ား၏စာေတြကိုပင္ မဖတ္ပါဟု သူကဆိုသည္။ သူ႔စာမွတစ္ပါး တျခား စာမ်ားမဖတ္ပါတဲ့။ အနည္းငယ္ေတာ့ အံ့ၾသသြားမိရသည္။

ျမန္မာရသစာေပ အေျခအေနမေကာင္းဘဲ ႐ုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲေတြ ေခတ္စားလာရျခင္းမွာ တကယ္ေတာ့ “ရသေလ်ာ္ေၾကး” တစ္မ်ဳိးပင္ျဖစ္သည္ဟု ဘိုးေတာ္က ေကာက္ခ်က္ဆြဲသည္။ Aesthetic compensation ရွိသည္ဟု လက္ခ်ာေပးသည္။ ရသပမာဏကို တြက္ဆၾကည့္လွ်င္ စာေပထက္ ရုပ္သံက ပိုၿပီး အားေကာင္းသည္ဟုပင္ ဆို၏။ ျမန္မာစာေပ က်ဆင္းလာသည္ဟူေသာ အသံမ်ားအေပၚ သူက ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပသည္။ ျမန္မာစာေပတြင္ ရသစာေပႏွင့္ သုတစာေပဟူ၍ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ဳိးခြဲျခားႏိုင္ပါ လိမ့္မည္။ တကယ္တမ္း က်ဆင္းေနသည္က ရသစာေပျဖစ္သည္။ သုတစာေပေတြသာ လႊမ္းမိုးေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရသစာေပ က်ဆင္းျခင္းကိုၾကည့္ၿပီး ျမန္မာစာေပက်ဆင္းေနသည္ဟု မသံုးသပ္သင့္ေၾကာင္း သူက ေထာက္ျပသည္။ ထို႔ျပင္ ရသခံစားမႈတြင္ အရုပ္ႏွင့္ အသံသည္သာ အခရာျဖစ္သည္။ အရုပ္ႏွင့္အသံသည္ အူ၀ဲကေလးမွစ၍ ခံစားရ၊ ခံစားႏိုင္ေသာ သဘာ၀ျဖစ္သည္။ စာလံုးစကားလံုးတို႔သည္ လူ၏ တီထြင္ခ်က္ (Artifact) မ်ားသာျဖစ္သည္။ ခက္ခက္ခဲခဲ ဖတ္ရႈခံစားေနရမည့္ ရသစာေပကို ဖတ္ရႈမည့္အစား ရုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲၾကည့္ျခင္းက သဘာ၀ႏွင့္ပိုမိုနီးစပ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရသခံစားမႈတြင္ လူတို႔သည္ သဘာ၀ဘက္သို႔ ျပန္လည္ဦးလွည့္လာသည့္လာျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး ႀကိဳဆိုရမည့္ကိစၥသာျဖစ္ေပသည္။ အျပစ္မတင္အပ္ဟု သူက ဆိုသည္။ ရုပ္သံအေျခစိုက္ရသသည္ စာေပရသေလာက္မေကာင္းဟု ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် မေျပာႏိုင္၊ ဤသို႔ ရုပ္သံဘက္ဦးလွည့္လာျခင္းသည္ ေခတ္ေရစီးတစ္ခုသာျဖစ္ၿပီး ရသစာေပက်ဆံုးျခင္းအတြက္ ခ်ံဳးပြဲခ် ငိုစရာမရွိဟုထင္ေၾကာင္း သူ၏အျမင္ကို ထုတ္ေဖာ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ စမ္းသပ္ေရးသားေနသည့္ ၀တၳဳအတိုအစေလးမ်ားအား ခ်မ္းခ်မ္းႏွင့္ မီးပံု႐ႈိ႕ရလွ်င္ အေႏြးဓာတ္ကေလးေတာ့ အယုတ္ဆံုးအားျဖင့္ ျပန္ရႏိုင္သည္ဟု ေတြးရေတာ့မလိုပင္…။ အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဆြးေႏြးစရာအခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနပါသည္။

ပထမဆံုးအေနျဖင့္ ျမန္မာစာေပသည္ သုတႏွင့္ရသ ႏွစ္မ်ဳိးေပါင္းစပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာစာေပ = သုတစာေပ + ရသစာေပ ဟူ၍ ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရသစာေပ က်ဆင္းသည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာစာေပက်ဆင္းသည္သာျဖစ္လိမ့္မည္။ အစု၀င္ ႏွစ္ခုျဖင့္ ေပါင္းစပ္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အရာတစ္ခုသည္ ပါ၀င္သည့္အစုတစ္ခုခုက အားနည္းသြားခဲ့လွ်င္ မူလအစုႀကီးမွာလည္း အားနည္းသြားမည္သာ ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔အတူ သုတႏွင့္ရသ ေပါင္းစပ္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ျမန္မာစာေပသည္ ရသဟူသည့္ အစုအဖြဲ႕တစ္ခု အားနည္းသြားခဲ့လွ်င္ ျမန္မာစာေပတြင္ပါ အနည္းႏွင့္အမ်ား က်ဆင္းမႈရွိပါလိမ့္မည္။ ရသစာေပေနရာကို ေပါမ်ားလာေသာ သုတစာေပမ်ားက ၀င္ေရာက္အစားထိုးႏိုင္စြမ္း ရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ရုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲမ်ားကေရာ ျမန္မာရသစာေပကို အစားထိုးႏိုင္ပါ မည္ေလာ…။

ကိုရီးယားႏွင့္ တရုတ္ရုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲတို႔က ေပးေသာ ရသေၾကာင့္ ျမန္မာရသစာေပကို ေခတ္ေရစီးႏွင့္ မေလ်ာ္ညီသျဖင့္ ပ်က္သုန္းသြားလည္း လွည့္ၾကည့္စရာမလိုဟု သေဘာထားျခင္းမွာ အလြန္ဆိုးရြားလွသည့္ အယူအဆပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ ေခတ္ေရစီးလည္းမဟုတ္ပါ။ ကိုရီးယားေတြ တရုတ္ေတြက ဟမ္းဖုန္းေတြ အရမ္းသံုးေနသည့္အေၾကာင္း၊ စကပ္တိုတို ဂ်င္းပန္န္က်ပ္က်ပ္ႏွင့္ ဖလမ္းဖလမ္းထေနသည့္ ဇာတ္လမ္းမ်ားတြင္ မႀကီးမငယ္ျဖင့္ မိန္းေမာၿပီး ရသဟုေအာ္ေနျခင္းမွာ အလြန္ျပံဳးခ်င္စရာ ေကာင္းပါသည္။ ရသကိုးပါးထဲတြင္ ရင္တုန္ပန္းတုန္ ရသႏွင့္၊ အာေခါင္ေျခာက္ရသတို႔ကိုပါ ထပ္ျဖည့္ၿပီး မီး (၁၁) ပါးႏွင့္အမွီလိုက္ႏိုင္ေအာင္ ရသ (၁၁) ပါး လုပ္ရမလုိပင္။ ကိုရီးယားဇာတ္လမ္းတြဲမ်ား အရည္အေသြးေကာင္းခ်င္ ေကာင္းပါမည္။ မျငင္းလိုပါ။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့လူမႈဘ၀ႏွင့္ေတာ့ အပ္စပ္မႈမရွိေၾကာင္း မာမာတင္းတင္း ျငင္းဆိုရလိမ့္မည္။ သူတို႔ကေပးတဲ့ရသကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က တန္းတန္းစြဲျဖစ္ေနလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ (ျမန္မာမ်ား) ကိုယ္တိုင္ ရသဖန္တီးႏိုင္မႈ အားနည္းျခင္းျဖစ္သည္ဟုပင္ ၀န္ခံရလိမ့္မည္။ အကယ္၍ ရသသည္ ရုပ္သံဘက္လွည့္လာၿပီဆိုလွ်င္ “ျမန္မာရုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲ” ေကာင္းေကာင္းမ်ား ရိုက္ကူးခြင့္ရလာသည့္တစ္ေန႔၊ ရွိလာသည့္တစ္ေန႔… တစ္မ်ဳိးတစ္ဖံု ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာရသစာေပကို ကိုရီးယားဇာတ္လမ္းတြဲႏွင့္ အစားထိုးျခင္းကေတာ့ စူးလုိက္ပါေပ့သူ႔ဉာဏ္ေတာ္ဟူ၍ပင္ မွတ္ခ်က္ခ်ရေပလိမ့္မည္။

“ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးစင္တာ” ၏ ၉/၁၁ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္ရပ္အား အိုလီဗာစတုန္းက ျပန္လည္ရိုက္ကူးထားျခင္းအေပၚ အဆိုပါအျဖစ္ဆိုးႀကီးမွာ အႏုပညာ ျဖစ္သြားၿပီဟု ေ၀ဖန္သူတို႔က ဆိုခဲ့ေၾကာင္း သူက ျပန္လည္ညႊန္းဆိုသည္။ ရုပ္သံခ်ဲနယ္မ်ားေၾကာင့္ စစ္ပြဲသတင္း၊ ေသေၾကပ်က္စီးျခင္း မ်ားကို တိုက္ရိုက္ခံစားၿပီး ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းၾကသည္။ အီမုိးရွင္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ အရုပ္ႏွင့္အသံတို႔သည္ ရသေဖာ္ထုတ္ရာတြင္ ပိုမိုအင္အားႀကီးမားသည္ဟု သူက ဆိုသည္။ မွန္ပါသည္။ အရုပ္ႏွင့္အသံတို႔သည္ ပိုမိုအင္အားႀကီးမားပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ တုိက္ရိုက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ေနသည္အထိ နည္းပညာမ်ားတိုးတက္လာျခင္းသည္ပင္ ေကာင္းက်ဳိးရွိသလို ဆိုးျပစ္လည္း ရွိေနပါသည္။ ကေလးငယ္မ်ား ေျချပက္လက္ျပတ္ျဖစ္ေနသည္ကို သတင္းမ်ားတြင္ တိုက္ရိုက္ၾကည့္ရႈရသည္။ ဂရုဏာသက္ၾကသည္။ ဤ အေျခအေနသည္ ၾကာလာေသာအခါ ခံစားခ်က္ “ထံုထိုင္းျခင္း” (Numbness) ကို ျဖစ္ေပၚေစေတာ့သည္။ ေတြ႕ရဖန္မ်ားလာေသာအခါ ကေလးေတြ ေသသည့္သတင္း ၾကည့္ေနလည္း ထူးထူးျခားျခား မခံစားရေတာ့။ ေျချပတ္လက္ျပတ္ျမင္လည္း တုန္လႈပ္မႈမရွိ၊ စသည့္ “ထံုထိုင္းမႈ” ေ၀ဒနာျဖစ္ေပၚလာသည္။ ဆိုလိုသည္က နည္းပညာတြင္ ေကာင္းက်ဳိးရွိသလို ဆိုးျပစ္ကိုလည္း ေမ့ထားလို႔မျဖစ္ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။

တေလာက ခ်ားစ္ဒစ္ကင္း၏ ေဒးဗစ္ေကာ္ပါဖီး (David Copperfied) ကို ဖတ္႐ႈမိသည္။ စာသင္သားမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ေရးသားထားသည့္ Retold သာျဖစ္ေလသည္။ မူရင္းအေရးအသားမဟုတ္ပါ။ အပ်င္းေျပ လွန္ေလွာၾကည့္ရင္းႏွင့္ပင္ ဇာတ္လမ္း၏ ဆြဲငင္အားက စာအုပ္တစ္အုပ္လံုး ၿပီးဆံုးသည္အထိ ဆြဲေခၚသြားသည္။ တကယ္ေတာ့ ဤ၀တၳဳမွာ ဒစ္ကင္း၏ ဂႏၶ၀င္လက္ရာျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ့္လိုလူအေနျဖင့္က တန္ရာတန္ရာ Retold အဆင့္ပဲဖတ္ႏိုင္ပါသည္။ ဇာတ္လမ္းက ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ ပေထြးႏွင့္ေနရၿပီး ပေထြးကႏွိပ္စက္၊ အေမလည္းဆံုး စည္းစိမ္ဥစၥာေတြလည္းဆံုး။ ေနာက္ဆံုး အေဒၚအိမ္တြင္ေနၿပီး ေက်ာင္းတက္၊ ဥပေဒဘြဲ႕ရ၊ ပေထြးျဖစ္သူကို ဥပေဒပညာျဖင့္ ျပန္လည္အႏိုင္ယူေခ်မႈန္း။ ခ်စ္သူႏွင့္လက္တြဲ။ ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနထိုင္သြားၾကေလ သတည္းဆိုသည့္ ထူးမျခားနား ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ဤသို႔ သမား႐ိုးက်ဇာတ္လမ္းသြား ကပင္၊ အဖြဲ႕အႏြဲ႕ပိုင္းအရ အဆင့္ႏွိမ့္ၿပီးေရးထားသည့္ အေရးအသားျဖစ္သည့္ၾကားမွပင္ ေဒးဗစ္ေလး တစ္ေယာက္ အႏွိပ္စက္ခံေနရခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္ရည္လည္မိသည္။ မတရားအႏိုင္က်င့္သည့္ ပေထြးဆိုသူကို မုန္းတီးမိသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း စာဖတ္ခဲ့သည္မွာ စာဖတ္တတ္စကတည္းက ျဖစ္ပါသည္။ အနည္းငယ္ေတာ့ ၾကာခဲ့ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ စာေရးဆရာ ခံစားရေစခ်င္သည့္အတိုင္း မလြန္ဆန္ႏိုင္ဘဲ စာအုပ္ဖတ္ရင္း ေဒါသထြက္လိုက္၊ မ်က္ရည္၀ဲလုိက္ ျဖစ္ေနမိသည္။

ဤသို႔ ရသမ်ားထက္ပို၍ နက္နဲသိမ္ေမြ႕သည့္အရာမွာ ရသစာေပ၏ စာရိတၱျပဳျပင္မႈ ျဖစ္ပါသည္။ မတရားမႈျပဳျခင္းအေၾကာင္း ဇာတ္လမ္းကို ဖတ္႐ႈေနစဥ္မွာပင္ မတရားမႈကို မုန္းတီးျခင္း၊ ဆန္႔က်င္ျခင္း စိတ္ဓာတ္မ်ား အျပင္းအထန္ ေပၚေပါက္ေနရပါသည္။ ရသခံစားမႈမွ အသိပညာအျဖစ္သို႔ ဦးေႏွာက္ထဲ ႏွလံုးသားထဲ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း စိမ့္၀င္ပ်ံႏွံ႔ေနသည္။ ရသစာေပေကာင္းတစ္ခု၏ စာရိတၱျပဳျပင္မႈမွာ လြန္စြာသိမ္ေမြ႕သလို အလြန္ထိေရာက္မႈ ရွိသည့္ နည္းလမ္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ “မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား” ဟူ၍ တစ္တြတ္တြတ္ရြတ္ဆိုေနလည္း အသိဉာဏ္ထဲသို႔ စြဲျမဲလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ရသစာေပမွတစ္ဆင့္ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႔လာသည့္ စာရိတၱျပဳျပင္ေရးသည္ လြန္စြာတန္ဖိုးရိွၿပီး ထိေရာက္စြာ အက်ဳိးျပဳႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ေခါင္းေခါက္ ဆံုးမျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါ။ ဤသို႔ရသစာေပကို ရုပ္သံဇာတ္လမ္းျဖင့္ အစားထိုးမည္ဆိုေသာ္… ထိုကိုရီးယားဇာတ္လမ္းမ်ားတြင္ မည္သည့္စာရိတၱျပဳျပင္မႈမ်ဳိးပါရွိပါသလဲ ေမးခြန္းထုတ္ရန္လိုသည္။ ယေန႔ေခတ္ ေကာင္မေလးမ်ား စကပ္အကြဲ၀တ္လာျခင္း၊ ေယာက္်ားေလးမ်ားအား ရည္းစားစကားစေျပာလာျခင္း စသည့္ စာရိတၱျပဳျပင္မႈမ်ဳိးလား… စသည္ျဖင့္ ေစာေက်ာရန္ လုိပါလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ဳိးျပဳ ဇာတ္လမ္းမ်ားကိုေတာ့ ထည့္၍ပင္ ေျပာစရာမလိုေတာ့ပါ။ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ႏွလံုးသားထဲ စာရသ သိပ္မပါဟု ၀န္ခံခဲ့သည့္ အႏွီ သက္ႀကီး၀ါႀကီး ဂုရုႀကီးကို ပညာလို အိုသည္မရွိဟူ၍သာ မိေက်ာင္းမင္းေရခင္းျပရ ေပလိမ့္မည္။ ရသစာေပ၏ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ျခင္းကို ဒီအသက္အရြယ္ထိ မခံစားခဲ့ဖူးျခင္းကိုသာ ဂရုဏာသက္ရေပလိမ့္မည္။

ရသစာေပကေပးစြမ္းသည့္ရသကို ခံစားႏိုင္ရန္ ေလ့က်င့္ပ်ဳိးေထာင္ေပးမႈ လိုအပ္ေကာင္း လိုအပ္ႏိုင္ပါသည္။ စာလံုး၊ စကားလံုးမ်ားသည္ လူ႔တီထြင္မႈမ်ားျဖစ္သည္မွာ မွန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစာလံုးစကားလံုးကို တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့မႈသည္ပင္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၏ အစျဖစ္သည္ဟု ဆိုရိုးရွိပါသည္။ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ ပံုေဖာ္ဖြဲ႕ႏြဲ႕ထားသည့္ ရသသည္ သဘာ၀ႏွင့္လြန္ဆန္ေနသည္ဟု ေယာင္၀ါး၀ါးေကာက္ခ်က္မ်ား ခ်ႏိုင္မည္မထင္ပါ။ ေဆာင္းပါးအဆံုးတြင္ ဘိုးေတာ္က End of Word? ဟုပင္ ပညာရွင္တစ္ဦးက ေမးခြန္းထုတ္ထားသည္ဟု ဆို၏။ မည္သည့္ပညာရွင္ဟု ေရေရရာရာမပါပါ။ နည္းပညာတုိးတက္လာ သည္ႏွင့္အမွ် စကားလံုးမ်ားေနရာတြင္ အရုပ္မ်ားအသံမ်ားျဖင့္ အစားထိုးသံုးစြဲလာ ႏိုင္သည္မွာ မွန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤကိစၥကို ရသစာေပႏွင့္ မိုက္မိုက္ကန္းကန္း ညီမွ်ျခင္းအတင္းထိုးၾကည့္၍ ရမည္မထင္ပါ။ မူရင္းပညာရွင္၏ ဆိုလိုရင္းသည္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္လိမ့္မည္ထင္သည္။

အရုပ္ႏွင့္အသံတို႔သည္ သဘာ၀ႏွင့္ ပိုမိုနီးစပ္လာသည္ဆိုရလွ်င္… ပန္းခ်ီသည္လည္း အရုပ္ျဖစ္ပါသည္။ ဂီတသည္လည္း အသံျဖစ္ပါသည္။ ရသေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ အႏုပညာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ဂီတကိုေတာ့ လူတုိင္းနီးပါး ခံစားတတ္ၾကလိမ့္မည္ဟု ယူဆသည္။ ပန္းခ်ီကို လူတိုင္း ခံစားတတ္ပါသလား စဥ္းစားၾကည့္သင့္သည္။ ပန္းခ်ီကို လူတိုင္းခံစားႏိုင္စြမ္းမရွိေသာ္လည္း ပန္းခ်ီသည္ တန္ဖိုးရွိေနသည္သာ ျဖစ္သည္။ ရွင္သန္ေနသည္သာ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ပန္းခ်ီပညာ ပ်က္စီးေပ်ာက္ဆံုးသြားေတာ့မည့္ အႏၱရာယ္ရွိခဲ့လွ်င္လည္း လူ႔ယဥ္ေက်းမႈအျဖစ္ (အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ျပတိုက္ပို႔ရန္ေသာ္မွ) မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းရန္ တာ၀န္ရွိေပသည္။ ရသစာေပသည္လည္း ထို႔အတူ ျဖစ္လိမ့္မည္။ နည္းပညာတိုးတက္လာျခင္းေၾကာင့္ ရသစာေပ ဆုတ္ယုတ္မႈရွိခဲ့လွ်င္ Natural Selection အရ အင္အားနည္းသျဖင့္ ပ်က္သုန္းသြားရသည္ဟု သေဘာမထားသင့္ဘဲ… အဖိုးတန္လူ႔ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခု ပ်က္သုန္းမည့္အေရးျဖစ္သျဖင့္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ သို႔မဟုတ္လွ်င္ စာေပ၏ နက္နဲသိမ္ေမြ႕လွသည့္ စာရိတၱျပဳျပင္ေရး နည္းလမ္းကို ဆံုး႐ႈံးရမည္ျဖစ္ေလသည္။ အကယ္၍ ရုပ္သံလြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ရရွိ၍ ျမန္မာဒါရိုက္တာမ်ား အတားအဆီးမရွိ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ရွိလာသည့္ ကာလေရာက္လာခဲ့လွ်င္၊ အဆိုပါ ပညာေပးျခင္း၊ (တစ္နည္း) စာရိတၱပိုင္းဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းကို အတံုးလိုက္အတစ္လိုက္မဟုတ္ဘဲ ပညာသားပါပါ ရိုက္ကူး ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့လွ်င္ေသာ္မွ ရသစာေပအား ေျမာင္းထဲလႊင့္ပစ္ဖို႔တန္ၿပီ ေျပာ၍ မရႏိုင္ပါ။ ကားႏွင့္ ရထားကဲ့သို႔ သင့္ေတာ္သည့္အရာ ေရြးခ်ယ္ စီးနင္းၾကရမည့္ “နည္းလမ္းမ်ား” ျဖစ္ပါသည္။ မ်ားေလ ေကာင္းေလ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခုအားေကာင္းလာ၍ တစ္ခုက ေသဆံုးေပးစရာ လုိသည့္ကိစၥမ်ဳိး မဟုတ္ပါ။

အဆိုပါေဆာင္းပါး နိဂံုးပိုင္းတြင္ေသာ္ ကဗ်ာစာေပကိုပါ အကိုးအကားအနည္းငယ္ျဖင့္ ေထာက္ျပထားသည္။ “ကဗ်ာသည္ စာဖတ္သူ၏ ေရာင္းရင္းေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲပံု” ဟူ၍ ေ၀ဖန္ေရးဆရာတစ္ေယာက္ကို အကိုးအကားျပဳ၍ ဆိုသည္။ ဆရာေခ်ာ (ေမာင္ေခ်ာႏြယ္) တစ္ေယာက္ ေသရြာမွျပန္လာၿပီး၊ ထိုဘုိးေတာ္ေရွ႕တြင္ပင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထပ္သတ္ေသသင့္သည္။ ရိုးရိုးေလးစဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ ပန္းခ်ီ၊ ကဗ်ာစသည့္ အႏုပညာဖန္တီးမႈမ်ားသည္ အမႈိက္ေကာက္သည့္ေကာင္ေလး နားလည္ခ်င္မွ နားလည္ပါလိမ့္မည္။ အေရးမႀကီးပါ။ နားလည္သူမ်ား ရွိပါသည္။ ေရးသူမ်ားရွိပါသည္။ စြဲလန္းသူမ်ားရွိပါသည္။ “တန္ဖိုး” တစ္စံုတစ္ရာ ရွိပါသည္။ ကဗ်ာသည္ လူထုႏွင့္အံမ၀င္၊ လူသူေလးပါး နားလည္ႏိုင္စြမ္းမရွိ၊ ေခတ္ေရစီးႏွင့္မကိုက္ညီယူဆသျဖင့္ မ်က္ကြယ္ျပဳလိုသူမ်ားျပဳပါ။ မတတ္ႏိုင္ပါ။ ခံစားတတ္သူတခ်ဳိ႕၊ ရူးသြပ္သူတခ်ဳိ႕က ဆက္လက္ဖက္တြယ္ၿပီး ပံုေဖာ္သြားပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ စာေပၾသဇာ အတိုင္းအတာတစ္ခုတစ္ခုအထိ ရွိေနသည့္ ၀ါရင့္စာေရးဆရာႀကီးက ဤသို႔ ေယာင္ကန္းကန္း အယူအဆမ်ားကို စာမ်က္ႏွာထက္ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပျခင္းက စာဖတ္သူမ်ား အယူတိမ္းေစႏိုင္သည္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ရလွ်င္ အဆိုပါ “ရသ ေအာ္တာေနးတစ္” ေဆာင္းပါးမွာ ေဆာင္းပါးရွင္၏ ေတာင္ေတြးေျမာက္ေတြး စိတ္ကူးမ်ားကို အကိုးအကားအနည္းငယ္ ျဖတ္ညွပ္ကပ္ၿပီး အယူအဆ ဆန္းသစ္သေယာင္ေယာင္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေအာင္ “လုပ္ေရး” ထားျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။ အဆီအႏွစ္ တစ္ျပားသားမွ ပါရွိသည္မဟုတ္သည့္ျပင္ အႏၱရာယ္လည္း ႀကီးပါသည္။ မိမိက ရသစာေပ ေရးသားျခင္းမရွိ (၀ါ) ေရးသားႏိုင္စြမ္းမရွိသျဖင့္ ရသစာေပကို အလကားဟာပါဟု ခပ္ေပါ့ေပါ့ေတြး၊ ခပ္ေပါ့ေပါ့ေရးထားျခင္းမ်ားသာ ျဖစ္ေလသည္။ ျမန္မာရသစာေပ ဆုတ္ယုတ္ေနသည္ဟုဆိုလွ်င္ ျပန္လည္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ျဖစ္လာေစရန္ ႀကိဳးစားရမည္မွာ ျမန္မာလူငယ္မ်ား၏ တာ၀န္ျဖစ္ပါသည္။ ျခင္မ်ဳိးစိတ္မ်ား မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေနသည္ဟူသည့္ ယေန႔နည္းပညာေခတ္တြင္ စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းရန္မွာ “တာ၀န္” တစ္ရပ္သာျဖစ္ေၾကာင္း အထူးေျပာစရာ လုိမည္မထင္ပါ။ ခက္သည္က ၀ါရင့္ႀကီးမ်ားက ဤသို႔တပ္လွန္႔ရမည့္အစား ဖတ္ဖူးသမွ် အက်ဳိးအပဲ့မ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္ပံုဖ်က္ၿပီး ေရွ႕က ကဖ်က္ယဖ်က္ လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆင္ျခင္တံုတရား လက္ကိုင္ထားၿပီး သံုးသပ္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။

ရည္ညႊန္း ။ ။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထုတ္၊ ႏြယ္နီမဂၢဇင္းတြင္ပါရွိေသာ “ဆရာေမာင္စူးစမ္း” ၏ “အူ၀ဲ၊ ေရာင္းရင္းေကာင္း၊ ရသ ေအာ္တာေနးတစ္” ေဆာင္းပါး။

◄ ေတဇာ ► ေအာက္တိုဘာ (၂၃) ၂၀၀၉